Warszawa. Archiwum Kazimierza Orłosia trafiło do Biblioteki Narodowej

Pisarz Kazimierz Orłoś przekazał na ręce dyrektora Biblioteki Narodowej dr. Tomasza Makowskiego kolejną, najcenniejszą partię materiałów ze swojego prywatnego archiwum - poinformowano we wtorek na stronie Biblioteki Narodowej.

Jak zaznaczono, dar obejmuje m.in. listy od Jarosława Iwaszkiewicza, Marka Nowakowskiego, Igora Newerly'ego, Zbigniewa Herberta, Wiktora Woroszylskiego, Juliana Stryjkowskiego, Włodzimierza Odojewskiego, Jana Józefa Szczepańskiego i innych.

Wyjaśniono, że pisarz przekazał też zbiór listów adresowanych do jego matki, Seweryny z Mackiewiczów Orłosiowej, jej korespondencję z braćmi: Stanisławem Catem-Mackiewiczem i mieszkającym w Monachium Józefem Mackiewiczem oraz Barbarą Toporską.

"Wśród przekazanych Bibliotece Narodowej (BN) materiałów znajdują się dokumenty związane z historią +Cudownej meliny+. Orłoś był jednym z pierwszych autorów krajowych, który zdecydował się na druk w wydawnictwie emigracyjnym pod własnym nazwiskiem. Książkę napisaną dla wydawnictwa Czytelnik wstrzymała cenzura PRL. W efekcie +Cudowna melina+ ukazała się w Instytucie Literackim w Paryżu w 1973 roku" - napisano na stronie BN. Jak dodano, konsekwencją odważnej decyzji było zwolnienie Orłosia z pracy w Polskim Radiu i redakcji "Literatury" oraz zapis cenzorski – całkowity zakaz druku.

Jak oceniono, "zbiór przekazanych dokumentów archiwalnych jest świadectwem zaangażowania pisarza w działalność środowisk opozycyjnych lat 70. i 80.". Kazimierz Orłoś blisko współpracował z wydawnictwami drugiego obiegu, był związany z kwartalnikiem literackim "Zapis", wydawanym w latach 70. poza zasięgiem cenzury, a także z "Nowym Zapisem" (1982–83) i "Kulturą Niezależną". Publikował w paryskiej "Kulturze" i londyńskim "Pulsie". Współpracował z Radiem Wolna Europa.

"Wśród materiałów przekazanych BN znalazła się dokumentacja ze strajku 1980 – notatki Kazimierza Orłosia z pobytu w Stoczni, a także powielaczowe odbitki Strajkowego Biuletynu Informacyjnego Solidarność. Jest też dokument niezwykły – oryginał apelu środowiska twórców do rządu Tadeusza Mazowieckiego o uznanie niepodległości Litwy" - czytamy w opublikowanej informacji.

Zapowiedziano, że przekazane materiały trafią do fachowej konserwacji, a następnie zostaną opracowane.