Warszawa. Stanowisko SRP ws. konkursu na dyrektora Teatru Żeromskiego w Kielcach

Stanowisko Stowarzyszenia Reżyserów Polskich w sprawie wyroku WSA dotyczącego konkursu na dyrektora Teatru Żeromskiego w Kielcach.

Warszawa 7 sierpnia 2025

Stowarzyszenie Reżyserów Polskich zgodnie ze swoimi założeniami stoi na straży najwyższych standardów w branży teatralnej, filmowej i pokrewnych oraz broni przestrzegania prawa i uczciwych mechanizmów sterujących działalnością kulturalną w Polsce.

SRP przypomina, że w sprawie konkursu na dyrektora w Teatrze Żeromskiego w Kielcach stoi na zdecydowanym stanowisku, że konkurs budził uzasadnione wątpliwości, co do jego przebiegu, a w szczególności naruszenie zasady poufności.

Zasada poufności w konkursach na dyrektora instytucji publicznej w Polsce to obowiązek zachowania w tajemnicy określonych informacji ujawnianych w trakcie procedury konkursowej, głównie danych o kandydatach, szczegółów dokumentów aplikacyjnych oraz wszelkich informacji przekazanych przez uczestników procesu rekrutacyjnego w związku z udziałem w konkursie.

SRP wyjaśnia, że według polskiego prawa jest niezwykle ważnym elementem konkursowym, albowiem:

- Chroniona dane osobowe i prywatność kandydatów, którzy często przekazują bardzo szczegółowe informacje o swoim wykształceniu, karierze czy życiu zawodowym.

- Zapewnia uczciwość i bezstronnośćprocedury – zapobiega ujawnianiu informacji, które mogłyby wpłynąć na decyzje komisji konkursowej lub potencjalnie narazić kandydatów na naciski z zewnątrz.

- Służy ochronie interesówinstytucji – niektóre informacje mogą stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa lub być istotne dla stabilności i bezpieczeństwa jednostki publicznej. Ich ujawnienie mogłoby narazić instytucję na straty lub nieuczciwą konkurencję.

Na tle polskiego systemu prawnego jawność i transparentność konkursów są wprawdzie bardzo ważne (decyzje, przebieg konkursu, wyniki itp.), ale zasada poufności służy ochronie zarówno kandydatów, jak i interesów instytucji, wzmacnia profesjonalizm i rzetelność procesu naboru oraz minimalizuje ryzyko nadużyć, korupcji, nepotyzmu i konfliktów interesów.

W Kielcach dane objęte klauzulą poufności nie tylko wyciekły z komisji konkursowej, ale także zostały opublikowane w prasie w artykule, który ukazał się przed rozstrzygnięciem konkursu i był tak skonstruowany, aby promować kandydaturę Pana Jabrzyka i ośmieszyć innych kandydatów. Było to w naszym mniemaniu bezdyskusyjną próbą wpłynięcia na wynik konkursu.

Na tle tych faktów, a także tego, że konkurs został słusznie oprotestowany przez uczestników, Stowarzyszenie Reżyserów Polskich z całą mocą opowiada się za decyzją Samorządu o unieważnienie konkursu!

SRP żywi głębokie przekonanie, że każdy konkurs budzący podejrzenia, co do jego nierzetelności i wad proceduralno-prawnych, powinien natychmiast być unieważniony.

Jesteśmy jako Stowarzyszenie także zdumieni, jaką rolę Ministerstwo Kultury zdaje się odgrywać w tej delikatnej sprawie. Ministerstwo Kultury jest urzędem administracji publicznej i jego nadrzędnym celem powinno być dbanie o dobro Kultury Polskiej oraz jej ochronę.

W sprawie kieleckiej niestety Resort wydaje się, że przyjął rolę strony w konflikcie i upolitycznił całą sprawę. Próbując używać elastyzacji prawa i innych metod niegodnych tak ważnej Instytucji Państwowej, które nie tylko obniżają jego prestiż, ale także podważają zaufanie obywateli do bezstronności i praworządności działań administracji publicznej, a w konsekwencji mogą prowadzić do erozji autorytetu państwa oraz osłabienia społecznej legitymacji podejmowanych decyzji. (Przypomnijmy informacje, że w aktach komisji konkursowej znaleziono ponoć notatki: „Ministerstwo zaleca Jabrzyka”, a jeden z członków komisji odnotował ponoć: „Przedstawiciel MKiDN sugerował wybór Jabrzyka, grożąc wstrzymaniem dotacji”.)

Szanowna Pani Minister, to się po prostu nie godzi!

Jak donosi TVP3 Kielce 7 sierpnia 2025 Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę Urzędu Marszałkowskiego na decyzję wojewodę świętokrzyskiego o odwołaniu ogłoszenia drugiego konkursu

Sąd uznał, że nie ma podstaw do nowego konkursu w sytuacji, gdy postępowanie zostało już przeprowadzone, a kandydat wyłoniony.

Stowarzyszenie Reżyserów Polskich nie komentuje wyroku Sądu.

SRP pragnie jednak zwrócić uwagę na szalenie istotny fakt, całkowicie pomijany w doniesieniach mediów kontrolowanych lub sprzyjających aparatowi rządzącemu: Sąd wypowiedział się JEDYNIE w sprawie zasadności ogłoszenia drugiego konkursu,

Sąd nie odnosi się w żaden sposób do decyzji Samorządu u unieważnienia pierwszego, wadliwego konkursu z powodów wcześniej przez nas wymienionych. Ta sprawa jest nadal przedmiotem badań prokuratury.

Sytuacja wygląda zatem tak, że zgodnie z wyrokiem Sądu nie ma podstaw do ogłoszenia nowego konkursu, jeśli poprzedni został przeprowadzony.

ALE Stowarzyszenie Reżyserów Polskich stojąc na straży praworządności i rzetelności procedur podkreśla, że:

- Pierwszy konkurs został unieważniony- co stanowi podstawę do ogłoszenia nowego konkursu. 

- Ustawa mówi JEDNOZNACZNIE w Art. 15. 1. że Dyrektora instytucji kultury powołuje ORGANIZATOR - nie ma w ustawie słowa o WSPÓŁorganizatorze. Jeśli dyrektor nie zostałpowołany - jest to także podstawa do nowego konkursu. 

- 16. 1. mówi JEDNOZNACZNIE: Kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury MOŻNA wyłonić w drodze konkursu. - MOŻNA, czyli nie musibyć wyłoniony w drodze konkursu. Zdaniem SRPten zapis automatycznie czyni konkurs ciałem doradczym - opcjonalnym, a nie ostatecznym! Potwierdza to także Art. 16. 13., który mówi, że w przypadku nierozstrzygnięcia konkursu, o którym mowa, albo jeżeli kandydat wyłoniony w tym konkursie nie zostanie powołany na stanowisko dyrektora instytucji kultury, ORGANIZATOR niezwłocznie ogłasza kolejny konkurs. W naszym rozumieniu ustawa jednoznacznie dopuszcza możliwość NIEPOWOŁANIA kandydata, nie wymagając nawet od organizatora uzasadnienia tego faktu. 

- NAJWAŻNIEJSZE: Art. 16a. mówi znowu JEDNOZNACZNIE, że do czasu powołania dyrektora wyłonionego w trybie przepisów art. 15 lub art. 16 albo do czasu powierzenia zarządzania instytucją kultury osobie fizycznej lub prawnej w trybie przepisów art. 15a ORGANIZATOR może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora wyznaczonej osobie na okres nie dłuższy niż do końca sezonu artystycznego następującego po sezonie jego powołania. 

W związku z tym, że Teatr Żeromskiego z powodu nacisków MKiDN na Władzę Samorządową i próby wymuszenia przez Resort Kultury za pomocą (w naszej opinii) elastyzacji prawa, powołania Pana Jabrzyka na stanowisko dyrektora, Teatr Żeromskiego jest obecnie prowadzony przez pełnomocnika wyznaczonego przez byłego Dyrektora, Pana Kotańskiego. 

Mając na uwadze dobro teatru, powagę urzędu Ministerstwa Kultury, poszanowanie prawa, oraz zachowanie transparentności, uczciwości i rzetelności w procedurach zgodnych z Ustawą, Stowarzyszenie Reżyserów Polskich stoi na kategorycznym stanowisku, że konkurs na dyrektora Teatru Żeromskiego uchybiał procedurom zapewnienia wszystkim kandydatom równych szans i został słusznie odwołany.

SRP ze względu na patową sytuację, o którą częściowo obwinia polityczne działania Resortu Kultury i pragnąc jak najszybciej rozwiązać ten zaogniony konflikt, który destabilizuje nie tylko sytuację Teatru Żeromskiego, ale także negatywnie wpływa na wizerunek instytucji kultury w regionie oraz podważa zaufanie do transparentności i uczciwości działań Administracji Publicznej w całym kraju, z całą siłą REKOMENDUJE, żeby Organizator, nie tracąc czasu, BEZZWOŁCZNIE powołał, według Art 16.a Ustawy o Prowadzeniu Instytucji Publicznej, pełniącego obowiązki dyrektora, nie zasięgając opinii MKiDN, która w tym przypadku, według Ustawy, wcale nie jest wymagana!

Z poważaniem

W imieniu SRP

Sławomir Olejniczak

Grzegorz Kempinsky

Wojciech Konikiewicz

Jarosław Jakubowski