Miesięcznik Teatr opublikował ankietę "Najlepszy, najlepsza, najlepsi w sezonie 2019/2020".
część I
Oceniają:
Jacek Cieślak („Teatr”, „Rzeczpospolita”)
Tomasz Domagała (domagalasiekultury.pl, konkurs „Klasyka Żywa”)
Łukasz Drewniak (teatralny.pl)
Jacek Kopciński (redaktor naczelny „Teatru”)
Jolanta Kowalska (stała współpracowniczka „Teatru”)
Wiesław Kowalski (redaktor naczelny portalu teatrdlawas.pl)
Aneta Kyzioł („Polityka”)
Wojciech Majcherek (TVP Kultura, onet.pl)
Witold Mrozek („Gazeta Wyborcza”)
Jacek Sieradzki (redaktor naczelny „Dialogu”, Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej)
Przemysław Skrzydelski (tygodnik „wSieci”, „Tygodnik Kulturalny” w TVP Kultura)
Maciej Stroiński („Przekrój”)
Jacek Wakar (Program 2 Polskiego Radia, onet.pl)
Kalina Zalewska („Teatr”, konkurs „Klasyka Żywa”)
Kategorie:
1. Najlepsze przedstawienie
2. Najlepszy teatr
3. Najlepsza nowa polska sztuka (ogłoszona drukiem lub wystawiona)
4. Najlepsza nowa sztuka obcojęzyczna (ogłoszona drukiem lub wystawiona)
5. Najlepsza reżyseria
6. Najlepsza rola kobieca
7. Najlepsza rola męska
8. Najlepsza rola epizodyczna
9. Najlepsza adaptacja teatralna (opracowanie tekstu)
10. Najlepsza scenografia
11. Najlepsza choreografia
12. Najlepsza muzyka
13. Najlepsze przedstawienie telewizyjne i/lub radiowe
14. Najciekawszy debiut
15. Najciekawsza książka o teatrze
16. Rozczarowanie sezonu
17. Skandal sezonu
Najlepsze przedstawienie
JACEK CIEŚLAK Capri – wyspa uciekinierów Krystiana Lupy w T. Powszechnym; Hamlet Bartosza Szydłowskiego w T. im. Juliusza Słowackiego; Mock Konrada Imieli w T. Capitol; Jezus Jędrzeja Piaskowskiego w Nowym Teatrze.
TOMASZ DOMAGAŁA Capri – wyspa uciekinierów, reż. Krystian Lupa, T. Powszechny w Warszawie; Fanny i Aleksander, reż. Łukasz Kos, T. Modrzejewskiej w Legnicy; Hamlet, reż. Bartosz Szydłowski, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; Magnolia, reż. Krzysztof Skonieczny, Wrocławski T. Współczesny.
ŁUKASZ DREWNIAK Muszę niestety podkreślić, że teatralny lockdown uniemożliwił mi obejrzenie wielu przedstawień, których premiery zdążyły się odbyć przed 10 marca 2020. Miałem od lat taki zwyczaj, że w miesiącach wiosennych nadrabiałem hurtowo zaległości z jesieni. A tymczasem w tym roku sezon się zamknął z pandemicznym hukiem i skomleniem, a ja zostałem na lodzie. Nie sądzę jednak, żeby jakikolwiek spektakl z tych nieobejrzanych przebił Capri – wyspę uciekinierów, reż. Krystian Lupa, T. Powszechny w Warszawie.
JACEK KOPCIŃSKI Matka Joanna od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie.
JOLANTA KOWALSKA Capri – wyspa uciekinierów wg prozy Curzia Malapartego, reż. Krystian Lupa, T. Powszechny w Warszawie.
WIESŁAW KOWALSKI Woyzeck Georga Büchnera w reż. Piotra Cieplaka w T. Narodowym w Warszawie; Capri – wyspa uciekinierów wg scenariusza i w reż. Krystiana Lupy w T. Powszechnym w Warszawie; Przybysz wg scenariusza i w reż. Wojciecha Kościelniaka, spektakl dyplomowy studentów kierunku Aktorstwo Teatru Muzycznego, T. Collegium Nobilium w Warszawie.
ANETA KYZIOŁ Capri – wyspa uciekinierów, reż. Krystian Lupa, T. Powszechny w Warszawie; Berek, reż. Maja Kleczewska, T. Żydowski w Warszawie; RODOS, reż. Wojciech Grudziński, Komuna Warszawa.
WOJCIECH MAJCHEREK Capri – wyspa uciekinierów w reż. Krystiana Lupy w T. Powszechnym w Warszawie.
WITOLD MROZEK Rafał Urbacki „Solo” w Komunie Warszawa – kolektywna praca: Anu Czerwiński, Kacper Lipiński, Magdalena Przybysz, Igor Stokfiszewski, Weronika Szczawińska, Jaśmina Wójcik, Jakub Wróblewski i Katarzyna Żeglicka.
JACEK SIERADZKI Capri – wyspa uciekinierów wg powieści Curzia Malapartego, T. Powszechny, Warszawa. Reżyseria, scenariusz i scenografia: Krystian Lupa, muzyka: Bogumił Misala, kostiumy: Piotr Skiba, wideo: Natan Berkowicz, Adam Suzin. Zespołu aktorskiego nie przepiszę, bo zabraknie mi miejsca, ale w zbiorowej pracy jest współtwórcą tego sukcesu.
PRZEMYSŁAW SKRZYDELSKI Przybysz wg Shauna Tana, reż. Wojciech Kościelniak, Akademia Teatralna w Warszawie; Woyzeck Georga Büchnera, reż. Piotr Cieplak, T. Narodowy.
MACIEJ STROIŃSKI Matka Joanna od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie.
JACEK WAKAR Capri – wyspa uciekinierów, reż. Krystian Lupa, T. Powszechny im. Zygmunta Hübnera w Warszawie.
KALINA ZALEWSKA Capri – wyspa uciekinierów, scen., reż. i scenogr. Krystian Lupa, T. Powszechny w Warszawie (za formę, nie za treść – ale forma fenomenalna); Matka Joanna od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie.
Najlepszy teatr
CIEŚLAK Coraz lepiej jest we wrocławskim Capitolu. Dobrze było w Nowym Teatrze.
DOMAGAŁA T. Modrzejewskiej w Legnicy.
DREWNIAK Zwykle stawiam w tej kategorii nie na majdżersów, tylko na sceny mniejsze, a zaskakująco wybitne. Ucieszył mnie niezwykle repertuar krakowskiego T. Nowego Proxima z ostatnich dwóch sezonów – Dług Jana Klaty, Kobiety objaśniają mi świat i Murzyni we Florencji Iwony Kempy, Król Maciuś Pierwszy Piotra Siekluckiego. T. Nowy Proxima zwabił do siebie część progresywnej publiczności krakowskiej i widzowskie „sieroty” po Starym Klaty.
KOPCIŃSKI W tym roku nie umiem wskazać najlepszego teatru.
KOWALSKI T. im. Stefana Jaracza w Łodzi, T. Narodowy w Warszawie, T. Collegium Nobilium za wszystkie spektakle dyplomowe wydziałów aktorskich AT w Warszawie.
KYZIOŁ T. Powszechny w Warszawie, Komuna Warszawa.
MAJCHEREK W tym sezonie chyba nie można takiego wskazać, tym bardziej że z wiadomych powodów wszystkie teatry musiały wyzerować swoją działalność.
MROZEK Komuna Warszawa.
SIERADZKI Uchylam się – dorobek urwanego sezonu nie prezentuje się imponująco, ale też bardzo wiele obiecujących przedsięwzięć nie doszło do skutku.
SKRZYDELSKI Sezon był tak marny (nie tylko jeśli chodzi o jego wymuszone skrócenie), że trudno wybrać.
STROIŃSKI Zoom.
WAKAR Po tak niepełnym, kalekim sezonie wskazywanie najlepszej sceny wydaje mi się nie na miejscu.
ZALEWSKA Bardzo dobra forma T. Muzycznego Capitol we Wrocławiu, coraz silniejsza pozycja krakowskiego Ludowego, dobra kondycja T. im. Ludwika Solskiego w Tarnowie, dzieje się w T. im. Stefana Jaracza w Olsztynie.
Najlepsza nowa polska sztuka (ogłoszona drukiem lub wystawiona)
CIEŚLAK Jezus Huberta Sulimy i Jędrzeja Piaskowskiego.
DOMAGAŁA Dziękuję za różę Marii Kuncewiczowej, Staff Only Beniamina Bukowskiego.
DREWNIAK Miałem innego kandydata do wskazania, ale w połowie maja przeczytałem w „Dialogu” bardzo smutną i bardzo aktualną sztukę Piotra Rowickiego Listen to your heart.
KOPCIŃSKI Ojcze nasz Mariusza Bielińskiego w reż. autora w Teatrze Polskiego Radia, Wstyd Marka Modzelewskiego w reż. Wojciecha Malajkata w T. Współczesnym w Warszawie.
KOWALSKA Piotr Wawer senior, Po prostu.
KOWALSKI Wstyd Marka Modzelewskiego w reż. Wojciecha Malajkata w T. Współczesnym w Warszawie; Tajemnica beletrysty, czyli ostatnia czytelnia na Imielinie Mateusza Lewandowskiego, Karoliny Norkiewicz i Michała Sufina w reż. Michała Sufina w Klubie Komediowym w Warszawie; #NaDorosłego Marcina Zbyszyńskiego w T. Potem-o-tem; Same plusy Cezarego Harasimowicza w reż. Wawrzyńca Kostrzewskiego z Fundacji Garnizon Sztuki.
KYZIOŁ Malina, twórczynie: Maniucha Bikont, Anka Herbut, Karolina Kraczkowska, Marta Malikowska, Aleksandr Prowaliński, Agata Siniarska, Maja Skrzypek, Nastia Vorobiova, Joanna Halszka Sokołowska; Czarna skóra, białe maski, scen. Wiktor Bagiński, Paweł Sablik, T. im. Jana Kochanowskiego w Opolu; Diabły, scen. i dramaturgia Joanna Wichowska, T. Powszechny w Warszawie.
MAJCHEREK Inteligenci i Wstyd Marka Modzelewskiego. Może to nie są przykłady dramatopisarskiego nowatorstwa, ale współczesne, polskie sztuki, których życie nie musi się zakończyć na jednym wystawieniu.
MROZEK Po prostu Piotra Wawra seniora, wystawione przez Weronikę Szczawińską i Instytut Sztuk Performatywnych w Komunie Warszawa.
SIERADZKI Malina Prześluga, Wszystko jest dobrze, jesteśmy szczęśliwi; Natalia Fijewska-Zdanowska, Blisko; Michał Buszewicz, Kowboje.
SKRZYDELSKI Wstyd Marka Modzelewskiego – co prawda sztuka odwzorowuje ograny przed laty schemat rozmów polsko-polskich, ale jest wyjątkowo sprawnie napisana.
STROIŃSKI Aleksandra Zielińska, Kobieta Schrödingera.
WAKAR Dopiero w tym sezonie udało mi się zobaczyć Wyzwolenia Magdaleny Drab w T. Modrzejewskiej w Legnicy i jestem tekstem i niedocenionym przedstawieniem Piotra Cieplaka absolutnie olśniony; wyróżnienie dla Martyny Wawrzyniak za Schwarzcharakterki w reż. Remigiusza Brzyka w T. im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.
ZALEWSKA Wstyd Marka Modzelewskiego, reż. Wojciech Malajkat, T. Współczesny w Warszawie i Inteligenci tego autora, reż. Robert Talarczyk, T. Śląski w Katowicach; Dziękuję za różę Marii Kuncewiczowej, reż. Alina Moś-Kerger, Bałtycki T. Dramatyczny w Koszalinie.
Najlepsza nowa sztuka obcojęzyczna (ogłoszona drukiem lub wystawiona)
DOMAGAŁA Kartograf Juana Mayorgi, Ciemny kamień Alberta Conejera.
DREWNIAK Postawię na nieznaną klasykę: Leszy Antona Czechowa (tłum. Agnieszka Lubomira Piotrowska w tomie Dramaty, wydanym w grudniu 2019 roku w Łodzi przez Officynę), czyli dawny Diabeł leśny, pierwsza wersja Wujaszka Wani, sztuka do natychmiastowej scenicznej realizacji w którymkolwiek polskim teatrze!
KOPCIŃSKI Czekając na burzę Petera Thiersa w przekładzie Iwony Uberman („Dialog” nr 2/2020).
KOWALSKA Kathrin Röggla, Sprawmy sobie dzieci, tłum. Elżbieta Ogrodowska-Jesionek.
KOWALSKI Polowanie, Ishbel Szatrawska; 28 dni. Tragedia cyklu miesiączkowego, Olga Szylajewa; Martwy człowiek (A halottember), János Háy.
KYZIOŁ 28 dni Olgi Szylajewej, tłum. Agnieszka Lubomira Piotrowska, T. Polski w Poznaniu.
SIERADZKI János Háy, Martwy człowiek, przełożyła Jolanta Jarmołowicz; Clàudia Cedó, W pustym gnieździe, przełożyła Zuzanna Bućko.
SKRZYDELSKI Z tego, co wiem, ciekawe rzeczy – z kręgu anglojęzycznego – dopiero do nas dotrą, zapewne w przyszłym roku, natomiast zapamiętałem jakieś przebłyski z nowej sztuki Wiktora Szenderowicza skupionej wokół sprawy zabójstwa Skripala („Dialog” nr 10/2019).
STROIŃSKI Mateusz Pakuła, Chaos pierwszego poziomu (brzmi jak tłumaczone).
WAKAR Nic nowego nie utkwiło mi w pamięci, dlatego wskazuję na Minettiego. Portret artysty z czasów starości Thomasa Bernharda w świetnym przekładzie Moniki Muskały, na pewno po raz pierwszy w wydaniu książkowym (Czytelnik, 2020).
ZALEWSKA Wróg publiczny Istvána Tasnádiego w tłum. Jolanty Jarmołowicz, reż. Zbigniew Brzoza, T. im. Stefana Jaracza w Olsztynie.
Najlepsza reżyseria
CIEŚLAK Capri – wyspa uciekinierów Krystiana Lupy, Hamlet Bartosza Szydłowskiego, Mock Konrada Imieli, Jezus Jędrzeja Piaskowskiego.
DOMAGAŁA Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów, T. Powszechny w Warszawie; Łukasz Kos, Fanny i Aleksander, T. Modrzejewskiej w Legnicy; Krzysztof Skonieczny, Magnolia, Wrocławski T. Współczesny; Paweł Świątek, Balladyna, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; Krzysztof Rekowski, Wiśniowy sad, T. im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.
DREWNIAK Wygrywa stara gwardia: Krystian Lupa za Capri – wyspę uciekinierów w T. Powszechnym w Warszawie; Janusz Opryński za zrealizowaną w niespełna cztery miesiące i na różnych scenach rosyjską trylogię: Mistrza i Małgorzatę Bułhakowa w T. Kochanowskiego w Opolu, Wszystko płynie Grossmana w T. Soho w Warszawie i Biesy Dostojewskiego w T. Dramatycznym w Warszawie; Mikołaj Grabowski za Próby Bogusława Schaeffera w T. Polonia i Dialogi polskie w T. Bagatela.
KOPCIŃSKI Anna Smolar, Hymny, T. Collegium Nobilium w Warszawie.
KOWALSKA Koszt życia Martyny Majok, reż. Małgorzata Bogajewska, T. Śląski w Katowicach.
KOWALSKI Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów, T. Powszechny w Warszawie; Piotr Cieplak, Woyzeck, T. Narodowy w Warszawie; Mariusz Grzegorzek, Dzieci widzą duchy, T. im. Stefana Jaracza w Łodzi; Marcin Liber, Krótka rozmowa ze Śmiercią, T. im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie; Wojciech Kościelniak, Przybysz, T. Collegium Nobilium w Warszawie; Anna Smolar, Hymny, T. Collegium Nobilium w Warszawie.
KYZIOŁ Capri – wsypa uciekinierów, reż. Krystian Lupa, T. Powszechny w Warszawie; RODOS, reż. Wojciech Grudziński, Komuna Warszawa; Ptak, reż. Magdalena Drab, T. Polski w Bydgoszczy.
MAJCHEREK Krystian Lupa – Capri w T. Powszechnym w Warszawie, Piotr Cieplak – Woyzeck w T. Narodowym.
MROZEK Po prostu, reż. Weronika Szczawińska.
SIERADZKI Jędrzej Piaskowski, Jezus, Nowy Teatr, Warszawa; Michał Siegoczyński, Inna dusza, T. Polski, Bydgoszcz; Paweł Miśkiewicz, Inni ludzie, Akademia Sztuk Teatralnych, Kraków.
SKRZYDELSKI Wojciech Kościelniak, Przybysz, T. Collegium Nobilium w Warszawie; Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów, T. Powszechny w Warszawie.
STROIŃSKI Krzysztof Rekowski, Wiśniowy sad, T. im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.
WAKAR Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów.
ZALEWSKA Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów; Jan Klata, Matka Joanna od Aniołów; Wojciech Kościelniak, Przybysz.
Najlepsza rola kobieca
CIEŚLAK Agnieszka Judycka – Ofelia; brawo dla Sary Celler-Jezierskiej za Jezusa (Nowy Teatr) i Wracać wciąż do domu (TR Warszawa).
DOMAGAŁA Joanna Kasperek, Wiśniowy sad, T. im. Stefana Żeromskiego w Kielcach; Aneta Todorczuk, Kobieta, która wpadała na drzwi, T. WARSawy w Warszawie; Sandra Korzeniak, Materiały dla Medei, T. Łaźnia Nowa w Krakowie; Dominika Bednarczyk, Balladyna, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
DREWNIAK Agnieszka Więdłocha (Olena/Amal) w Róży jerychońskiej, reż. Waldemar Zawodziński; ponadto: Agnieszka Judycka – Ofelia w Hamlecie Bartosza Szydłowskiego w T. Słowackiego w Krakowie; Magdalena Koleśnik i Anna Ilczuk za role w Capri – wyspie uciekinierów Krystiana Lupy; Magdalena Maścianica – Małgorzata w Mistrzu i Małgorzacie Janusza Opryńskiego z Opola; Monika Frajczyk w Długu Jana Klaty w T. Nowym Proxima w Krakowie.
KOPCIŃSKI Eliza Borowska – Wszystko płynie, reż. Janusz Opryński, T. Soho w Warszawie – T. Stary w Lublinie.
KOWALSKA Małgorzata Gorol jako matka Joanna, Matka Joanna od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie; Dominika Bednarczyk jako Goplana, Balladyna Juliusza Słowackiego, reż. Paweł Świątek, T. Słowackiego w Krakowie.
KOWALSKI Agnieszka Skrzypczak, Paulina Walendziak, Elżbieta Zajko, Dzieci widzą duchy w reż. Mariusza Grzegorzka, T. im. Stefana Jaracza w Łodzi; Dorota Chotecka, Kobieta, która ugotowała męża Debbie Isitt w reż. Tomasza Obary, T. Kamienica w Warszawie; Gabriela Muskała, Same plusy Cezarego Harasimowicza w reż. Wawrzyńca Kostrzewskiego, Fundacja Garnizon Sztuki.
KYZIOŁ Kobieca i męska – to był czas spektakli zespołowych, nawet w teatrach z gwiazdami na etatach. Całe obsady tworzyły jedno performujące (uff) ciało i efekty bywały zachwycające, na przykład: w Diabłach, reż. Agnieszka Błońska, T. Powszechny w Warszawie; w Długu, reż. Jan Klata, T. Nowy Proxima w Krakowie; w RODOS, reż. Wojciech Grudziński, Komuna Warszawa; w Capri – wyspie uciekinierów, reż. Krystian Lupa, T. Powszechny w Warszawie; w Matce Joannie od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie; w Malinie pokazywanej w T. Studio w Warszawie; w Rozmowie o drzewach, reż. Weronika Szczawińska, Komuna Warszawa.
MAJCHEREK Aldona Bendoriūtė w Cynku (Zn) w T. Młodzieżowym w Wilnie (spektakl Eimuntasa Nekrošiusa prezentowany w ramach Konfrontacji Teatralnych w Lublinie).
MROZEK Karolina Adamczyk, Klara Bielawka, Aleksandra Bożek, Arkadiusz Brykalski, Oksana Czerkaszyna, Natalia Łągiewczyk, Maria Robaszkiewicz – kolektywnie jako diablice w Diabłach Agnieszki Błońskiej w T. Powszechnym.
SIERADZKI Agnieszka Więdłocha, Róża jerychońska, T. im. Stefana Jaracza, Łódź.
SKRZYDELSKI Eliza Borowska jako Ona, Wszystko płynie wg Wasilija Grossmana, reż. Janusz Opryński, T. Soho w Warszawie (koprodukcja z festiwalem Konfrontacje Teatralne w Lublinie).
STROIŃSKI Małgorzata Gorol, Matka Joanna od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie; Joanna Kasperek, Wiśniowy sad, reż. Krzysztof Rekowski, T. im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.
WAKAR Eliza Borowska – Wszystko płynie, reż. Janusz Opryński, T. Soho w Warszawie – T. Stary w Lublinie; Magdalena Maścianica (Małgorzata) – Mistrz i Małgorzata, reż. Janusz Opryński, T. im. Jana Kochanowskiego w Opolu; Agnieszka Judycka (Ofelia) – Hamlet, reż. Bartosz Szydłowski, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
ZALEWSKA Iza Kuna i Agnieszka Suchora we Wstydzie Marka Modzelewskiego, reż. Wojciech Malajkat, T. Współczesny, Warszawa; Agnieszka Przepiórska w A niech to Gęś kopnie! Marty Guśniowskiej, reż. Joanna Zdrada, cykl „Teatroteka”; Małgorzata Gorol w Matce Joannie od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie.
Najlepsza rola męska
CIEŚLAK Marcin Kalisz – tytułowa rola w Hamlecie (widziałem dwa razy, najlepiej było na premierze), Julian Świeżewski w Capri, Bartosz Gelner w Jezusie.
DOMAGAŁA Piotr Skiba, Capri – wyspa uciekinierów, T. Powszechny w Warszawie; Cezary Kosiński, Woyzeck, T. Narodowy w Warszawie; Artur Święs, On wrócił, T. Śląski w Katowicach; Dariusz Chojnacki, Wilq Superbohater, T. Śląski w Katowicach.
DREWNIAK Dariusz Chojnacki jako Wilq Superbohater w spektaklu Remigiusza Brzyka w T. Śląskim w Katowicach; ponadto: Jacek Braciak – Andrzej we Wstydzie Marka Modzelewskiego w reż. Wojciecha Malajkata w T. Współczesnym w Warszawie; Julian Świeżewski – Malaparte w Capri – wyspie uciekinierów Lupy; oraz (wiem, że to końcówka sezonu 2018/2019, ale czułbym się źle, pomijając dwie fenomenalne kreacje, które zobaczyłem dopiero wczesną jesienią 2019) Maciej Tomaszewski jako Nestor Krok w Magnolii Krzysztofa Skoniecznego z Wrocławskiego T. Współczesnego i Daniel Dobosz jako nauczyciel w Kowbojach Anny Smolar z T. im. Juliusza Osterwy w Lublinie.
KOPCIŃSKI Bartosz Bielenia jako Ojciec Suryn, Matka Joanna od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza, reż. Jan Klata.
KOWALSKA Bartosz Bielenia jako Ojciec Suryn, Matka Joanna od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie; Cezary Kosiński jako Woyzeck, Woyzeck Georga Buchnera, reż. Piotr Cieplak, T. Narodowy w Warszawie.
KOWALSKI Piotr Skiba, Capri – wyspa uciekinierów, T. Powszechny w Warszawie; Dariusz Chojnacki, Wilq Superbohater Michała Kmiecika w reż. Remigiusza Brzyka, T. Śląski w Katowicach; Szymon Roszak, Tajemnica beletrysty, czyli ostatnia czytelnia na Imielinie, Z człowiekiem wśród zwierząt. Fabularny przewodnik po, Klub Komediowy w Warszawie; Krzysztof Kwiatkowski, Dziady Adama Mickiewicza w reż. Janusza Wiśniewskiego, T. Polski w Warszawie.
KYZIOŁ Jak w kategorii „najlepsza rola kobieca”.
MAJCHEREK Cezary Kosiński (Woyzeck) w Woyzecku w T. Narodowym.
MROZEK Piotr Wawer senior jako Piotr Wawer senior w Po prostu w reż. Weroniki Szczawińskiej.
SIERADZKI Arkadiusz Buszko, Zabić prezydenta, T. Współczesny, Szczecin; Daniel Dobosz, Kowboje, T. im. Juliusza Osterwy, Lublin; Jacek Braciak, Wstyd, T. Współczesny, Warszawa.
SKRZYDELSKI Cezary Kosiński, rola tytułowa, Woyzeck; Sławomir Grzymkowski jako On, Wszystko płynie; Grzegorz Artman jako Malaparte i Munthe, Capri – wyspa uciekinierów; Krzysztof Kwiatkowski jako Senator, Dziady, reż. Janusz Wiśniewski, T. Polski w Warszawie.
STROIŃSKI Bartosz Bielenia, Matka Joanna od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie; Krzysztof Ogłoza, Wiśniowy sad, reż. Krzysztof Rekowski, T. im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.
WAKAR Sławomir Grzymkowski – Wszystko płynie, reż. Janusz Opryński, T. Soho w Warszawie – T. Stary w Lublinie; Marcin Kalisz (Hamlet) – Hamlet, reż. Bartosz Szydłowski, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
ZALEWSKA Jacek Braciak we Wstydzie, reż. Wojciech Malajkat, T. Współczesny w Warszawie; Bartosz Bielenia jako ojciec Suryn w Matce Joannie od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie; Julian Świeżewski w Capri, reż. Krystian Lupa, T. Powszechny w Warszawie.
Najlepsza rola epizodyczna
DOMAGAŁA Jacek Poniedziałek, Matka Joanna od Aniołów, Nowy Teatr w Warszawie; Adam Cywka, Oni, T. Polski w Warszawie; Jerzy Senator, Magnolia, Wrocławski T. Współczesny; Ewelina Gronowska, Wiśniowy sad, T. im. Stefana Żeromskiego w Kielcach; Robert Wasiewicz, Serotonina, STUDIO teatrgaleria w Warszawie; Anna Ilczuk, Michał Czachor, Capri, T. Powszechny w Warszawie; Agnieszka Judycka, Hamlet, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
DREWNIAK Jacek Poniedziałek – rabbi Isze w Matce Joannie od Aniołów Jana Klaty w Nowym Teatrze w Warszawie; Marcin Sztabiński – Kiriłow w Biesach Janusza Opryńskiego w T. Dramatycznym w Warszawie; Piotr Sieklucki – Mistrz Ceremonii w Królu Maciusiu Pierwszym w T. Nowym Proxima w Krakowie.
KOPCIŃSKI Ewa Dałkowska jako zakonnica w Matce Joannie od Aniołów w reż. Jana Klaty, Nowy Teatr w Warszawie.
KOWALSKA Wymieniłabym role drugoplanowe: Halina Rasiakówna jako Claire w Serotoninie Michela Houellebecqa, reż. Paweł Miśkiewicz, T. Studio; Jacek Poniedziałek jako Cadyk, Matka Joanna od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie.
KOWALSKI Adam Cywka, Oni Stanisława Ignacego Witkiewicza w reż. Piotra Ratajczaka, T. Polski w Warszawie; Bartłomiej Bobrowski, Woyzeck, T. Narodowy w Warszawie; Janusz R. Nowicki, Protest Václava Havla w reż. Aldony Figury, T. Dramatyczny w Warszawie.
KYZIOŁ Andrzej Kłak w Boskiej komedii, reż. Krzysztof Garbaczewski, T. Powszechny w Warszawie; Robert Wasiewicz i Krzysztof Zarzecki w Serotoninie, reż. Paweł Miśkiewicz, T. Studio w Warszawie.
MAJCHEREK Sławomira Łozińska (Babcia) w Woyzecku w T. Narodowym.
MROZEK Jacek Poniedziałek jako Rabin w Matce Joannie od Aniołów Jana Klaty w Nowym Teatrze w Warszawie.
SIERADZKI Sara Celler-Jezierska, Jezus, Nowy Teatr, Warszawa. Oby po odejściu z Wałbrzycha nie rozpłynęła się w Warszawie.
SKRZYDELSKI Jacek Poniedziałek jako Reb Isze, Matka Joanna od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie.
STROIŃSKI Witold Mrozek, La Maladie, reż. Klaudia Hartung-Wójciak, T. Studio w Warszawie i Komuna Warszawa; Alan Al-Murtatha, Studium o Hamlecie, reż. Radosław Stępień, AST w Krakowie; Maciej Stuhr, Matka Joanna od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie.
WAKAR To zdecydowanie więcej niż epizod: Dagna Dywicka w Schwarzcharakterkach – świetna aktorka wreszcie na pierwszym planie.
ZALEWSKA Ewa Dałkowska w Matce Joannie od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie; Marta Malikowska jako Kotka Dolores i Paweł Paprocki jako Gołąb Janusz, Dziób w dziób Maliny Prześlugi, reż. Magdalena Małecka-Wippich, cykl „Teatroteka”.
Najlepsza adaptacja teatralna (opracowanie tekstu)
CIEŚLAK Capri, Krystian Lupa; Hamlet, Piotr Augustyniak/Bartosz Szydłowski; Mock, Konrad Imiela i Roman Kołakowski (w trakcie przygotowań wybitny artysta zmarł).
DOMAGAŁA Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów, T. Powszechny w Warszawie; Jan Czapliński, Historia przemocy, T. im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie; Anka Herbut, Krzysztof Skonieczny, Magnolia, Wrocławski T. Współczesny; Grzegorz Niziołek, Kaspar Hauser, T. Współczesny w Szczecinie; Bartosz Szydłowski i Piotr Augustyniak, Hamlet, T. im. Juliusza Słowackiego.
DREWNIAK Jan Czapliński, Historia przemocy wg Édouarda Louisa w T. Fredry w Gnieźnie; Mikołaj Grabowski, Próby oraz Dialogi polskie wg Kitowicza, Rzewuskiego i Gombrowicza w T. Bagatela w Krakowie.
KOPCIŃSKI Krystian Lupa – Capri w T. Powszechnym w Warszawie.
KOWALSKA Joanna Bednarczyk, Serotonina Michela Houellebecqa, reż. Paweł Miśkiewicz, T. Studio w Warszawie.
KOWALSKI Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów, T. Powszechny w Warszawie; scenariusz Wojciecha Kościelniaka na motywach albumu Shauna Tana The Arrival do Przybysza w T. Collegium Nobilium w Warszawie; Jarosław Murawski, Krótka rozmowa ze Śmiercią, T. im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie; Piotr Rowicki, Niepodlegli w reż. Piotra Ratajczaka, T. Collegium Nobilium w Warszawie.
KYZIOŁ Raczej „najbardziej karkołomna” – Serotonina z T. Studio w Warszawie, Joanna Bednarczyk i Paweł Miśkiewicz.
MAJCHEREK Krystian Lupa – Capri w T. Powszechnym w Warszawie.
MROZEK Joanna Bednarczyk, Serotonina wg Michela Houellebecqa w T. Studio w Warszawie, w reż. Pawła Miśkiewicza. Z błyskotliwą i złośliwą „wiernością” wystawiając atrakcyjną powieść zgodnie z literą, a „wbrew duchowi”, Bednarczyk zrobiła z adaptacji bezlitosną formę krytyki. A że spektakl średnio oglądalny – to inna kwestia.
SIERADZKI Małgorzata Warsicka, T. Polski, Bielsko-Biała i Janusz Opryński, T. im. Jana Kochanowskiego, Opole – dwa skrajnie różne odczytania Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa.
SKRZYDELSKI Janusz Opryński, Wszystko płynie.
STROIŃSKI Konrad Hetel, Radosław Stępień, Studium o Hamlecie, AST w Krakowie. Za „najlepsze tłumaczenie”, gdyby była taka opcja, wyróżniłbym Agnieszkę Lubomirę Piotrowską i jej zebrane przekłady Czechowa (Dramaty, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2019).
WAKAR Krystian Lupa – scenariusz do Capri – wyspy uciekinierów w T. Powszechnym w Warszawie; Piotr Augustyniak, Bartosz Szydłowski – scenariusz do Hamleta w T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; Radosław Paczocha – Kordian wg Juliusza Słowackiego, reż. Adam Orzechowski, T. Wybrzeże w Gdańsku.
ZALEWSKA Krystian Lupa, scenariusz do spektaklu Capri – wyspa uciekinierów.
Najlepsza scenografia
CIEŚLAK Małgorzata Szydłowska – Hamlet, Krystian Lupa – Capri, Anna Haudek – Mock.
DOMAGAŁA Małgorzata Szydłowska, Hamlet, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; Agata Skwarczyńska, Kaspar Hauser, T. Współczesny w Szczecinie; Ewelina Marciniak, Grzegorz Layer, Historia przemocy, T. im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie; Marcin Chlanda, Balladyna, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
DREWNIAK Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów w T. Powszechnym w Warszawie; Justyna Łagowska, Matka Joanna od Aniołów w Nowym Teatrze w Warszawie.
KOPCIŃSKI Boris Kudlička, Halka, reż. Mariusz Treliński, Opera Narodowa w Warszawie.
KOWALSKA Andrzej Witkowski, Woyzeck Georga Büchnera, reż. Piotr Cieplak, T. Narodowy w Warszawie.
KOWALSKI Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów, T. Powszechny w Warszawie; Andrzej Witkowski, Woyzeck, T. Narodowy w Warszawie; Mirek Kaczmarek, Krótka rozmowa ze Śmiercią, T. im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie.
KYZIOŁ Capri – wyspa uciekinierów, T. Powszechny w Warszawie, scena przenikania się planów – scenogr. Krystian Lupa, wideo Natan Berkowicz, Adam Suzin; Matka Joanna od Aniołów, scenogr. Justyna Łagowska, Nowy Teatr w Warszawie; aranżacja przeszklonej przestrzeni dawnej kawiarni w Berku T. Żydowskiego, scenogr. Zbigniew Libera. A także: łabędź z opon i wożenie się w nim jak w karocy w RODOS w Komunie Warszawa, wspaniałe brody w Malinie z warszawskiego Studia, waporyzatory w Długu krakowskiego Nowego, wuzetki w Ach, jakże godnie żyli z warszawskiego Powszechnego.
MAJCHEREK Krystian Lupa – Capri w T. Powszechnym w Warszawie.
MROZEK Aleksandra Wasilkowska – Boska komedia, reż. Krzysztof Garbaczewski, T. Powszechny w Warszawie.
SIERADZKI Przemysław Branas i Hanna Podraza, Jezus, Nowy Teatr, Warszawa; Paweł Paciorek, Kaspar Hauser, T. im. Stefana Jaracza, Łódź.
SKRZYDELSKI Justyna Łagowska, Matka Joanna od Aniołów.
STROIŃSKI Boris Kudlička, Halka, reż. Mariusz Treliński, Opera Narodowa w Warszawie. Gdyby była kategoria „najlepsze kostiumy”, wpisałbym Mirka Kaczmarka za Dług Jana Klaty (T. Nowy w Krakowie); „najlepsze światełka” – Marc Heinz w Halce Trelińskiego.
WAKAR Krystian Lupa – Capri – wyspa uciekinierów.
ZALEWSKA Krystian Lupa, Capri – wyspa uciekinierów; Justyna Łagowska, Matka Joanna od Aniołów. Uznanie dla Zofii Mazurczak-Prus, A niech to Gęś kopnie! Marty Guśniowskiej w reż. Joanny Zdrady, a także dla Anny Adamek, Dziób w dziób Maliny Prześlugi w reż. Magdaleny Małeckiej-Wippich, oba „Teatroteka”.
Najlepsza choreografia
CIEŚLAK Jacek Gębura, Mock.
DOMAGAŁA Arkadiusz Buszko, Oni, T. Polski w Warszawie; Cezary Tomaszewski, Gracjan Pan, T. Capitol we Wrocławiu; Agnieszka Kryst, Kaspar Hauser, T. Współczesny w Szczecinie.
DREWNIAK Maćko Prusak – Matka Joanna od Aniołów Jana Klaty w Nowym Teatrze w Warszawie.
KOPCIŃSKI Maćko Prusak – Matka Joanna od Aniołów Jana Klaty w Nowym Teatrze w Warszawie.
KOWALSKA Leszek Bzdyl, Woyzeck Georga Buchnera, reż. Piotr Cieplak, T. Narodowy w Warszawie.
KOWALSKI Leszek Bzdyl, Woyzeck, T. Narodowy w Warszawie; Ewelina Adamska-Porczyk, Przybysz, T. Collegium Nobilium w Warszawie i Kapitan Żbik i żółty saturator, T. Syrena; Jarosław Staniek, Rock of Ages, T. Syrena; Arkadiusz Buszko, Oni Witkacego w reż. Piotra Ratajczaka, T. Polski w Warszawie, Niepodlegli w reż. Piotra Ratajczaka, T. Collegium Nobilium w Warszawie.
KYZIOŁ Wojciech Grudziński, RODOS, Komuna Warszawa; Maćko Prusak w spektaklach Jana Klaty z Nowych Teatrów w Warszawie i Krakowie.
MROZEK 157 twórców internetowego projektu Kwarantaniec.
SKRZYDELSKI Ewelina Adamska-Porczyk, Przybysz.
STROIŃSKI Maćko Prusak, Matka Joanna od Aniołów, reż. Jan Klata, Nowy Teatr w Warszawie.
WAKAR Ewelina Adamska-Porczyk, Przybysz, reż. Wojciech Kościelniak, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie; Tomasz Jan Wygoda – Halka, reż. Mariusz Treliński, Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie i Theater an der Wien.
ZALEWSKA Ewelina Adamska-Porczyk, Przybysz, T. Collegium Nobilium oraz Kapitan Żbik i żółty saturator, T. Syrena w Warszawie; Maćko Prusak, Matka Joanna od Aniołów w reż. Jana Klaty, Nowy Teatr w Warszawie.
Najlepsza muzyka
CIEŚLAK Grzegorz Rdzak, Mock.
DOMAGAŁA Alex Freiheit i Piotr Buratyński (Siksa), Konstanty Usenko, Kaspar Hauser, T. Współczesny w Szczecinie; Dominik Strycharski, Fanny i Aleksander, T. Modrzejewskiej w Legnicy oraz Hamlet, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; Tomasz Leszczyński, Gracjan Pan, T. Capitol we Wrocławiu.
DREWNIAK Marcin Partyka – kompozycje i aranżacje do spektaklu Krakowska lekkość bytu w reż. Łukasza Czuja z T. Ludowego w Krakowie; Robert Brylewski – legendarne utwory Kryzysu i Brygady Kryzys wykonane przez zespół T. Studio w spektaklu Złota Skała. Opowieść o Robercie Brylewskim w reż. Grzegorza Laszuka; Wacław Zimpel – muzyka na żywo w przedstawieniu Historia przemocy Eweliny Marciniak w T. im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie.
KOPCIŃSKI Mariusz Obijalski – Przybysz w T. Collegium Nobilium w Warszawie.
KOWALSKA Dominik Strycharski, Balladyna Juliusza Słowackiego, reż. Paweł Świątek, T. Słowackiego w Krakowie.
KOWALSKI Nagrobki, Krótka rozmowa ze Śmiercią, T. im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie; Mariusz Obijalski – Przybysz w T. Collegium Nobilium w Warszawie oraz Kapitan Żbik i żółty saturator, T. Syrena; Jan Duszyński, Paweł Czepułkowski, Jakub Gawlik, Woyzeck, T. Narodowy w Warszawie.
KYZIOŁ Praca Cezarego Duchnowskiego w Berku T. Żydowskiego w Warszawie; Wojciech Blecharz w RODOS, Komuna Warszawa.
MAJCHEREK Paweł Czepułkowski, Jan Duszyński, Jakub Gawlik – Woyzeck w T. Narodowym.
MROZEK Siksa i Konstanty Usenko – Kaspar Hauser, reż. Jakub Skrzywanek, T. Współczesny w Szczecinie.
SIERADZKI Dominika Korzeniecka, perkusistka grą na żywo dyktująca dynamikę w bardzo udanym przedstawieniu M-2, Nowy Teatr im. Witkacego, Słupsk.
SKRZYDELSKI Mariusz Obijalski, Przybysz.
STROIŃSKI Łukasz Wójcik, Ustawienia ze świętymi, czyli rozmowy obrazów, reż. Agata Duda-Gracz, AT w Warszawie i T. im. Stefana Jaracza w Łodzi.
WAKAR Mariusz Obijalski – Przybysz, reż. Wojciech Kościelniak, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie; Łukasz Borowicz – opracowanie muzyki Stanisława Moniuszki w Halce.
ZALEWSKA Mariusz Obijalski, Przybysz w T. Collegium Nobilium.
Najlepsze przedstawienie telewizyjne i/lub radiowe
CIEŚLAK Nowy Dekameron T. im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy.
DOMAGAŁA Teatr Telewizji nie zaskoczył mnie pozytywnie niczym, porażką okazał się Hamlet Michała Kotańskiego, katastrofą zaś nowa wersja kultowych Igraszek z diabłem Artura „Barona” Więcka. Hagiograficzne propagandowe gnioty pomijam. Pandemia wprowadziła za to wreszcie internetową konkurencję dla TVP i sprawiła, że nadawca publiczny został ze swoim repertuarem daleko w tyle. Wymienię dwa spektakle w sieci, które mnie pozytywnie zaskoczyły swoją wersją ekranową: Cząstki kobiety Kornéla Mundruczó z TR Warszawa oraz Nowy Dekameron Jacka Głomba z T. Modrzejewskiej w Legnicy.
DREWNIAK Nie oglądam TVP ani TVP Kultura. Internet się liczy? Jeśli tak, to mogę w tym miejscu wymienić udostępnioną przez TR Warszawa rejestrację Cząstek kobiety Kornéla Mundruczó lub Dziady Nekrošiusa z T. Narodowego w Warszawie.
KOPCIŃSKI Inkarno wg Kazimierza Brandysa w reż. Leny Frankiewicz w Teatrze Telewizji; Papież Tomasza Mana (tekst i reżyseria), Scena Teatralna Dwójki, Polskie Radio.
KOWALSKI Inkarno wg Kazimierza Brandysa w reż. Leny Frankiewicz w Teatrze Telewizji.
KYZIOŁ Koronawirusowa wersja teatru domowego – występy zoomowe i youtubowe. Z cyfrowego morza wyłowiłam cykle T. Studio („Projekt Kwarantanna”), Łaźni Nowej (W związku z zaistniałą sytuacją), aktorów T. Polskiego w Poznaniu (Zaraz, zaraz), Nowy Dekameron z T. im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy i Balladynę Oskara Sadowskiego, dostępną w Playerze. Niezwykle wzruszający był Kwarantaniec z początku lockdownu.
MAJCHEREK W odpowiedzi na to pytanie umieszczę spektakl zrealizowany specjalnie dla Internetu w czasie pandemii (ten rodzaj twórczości był niewątpliwie znakiem czasu w tym sezonie): Nowy Dekameron wg Boccaccia pod opieką reżyserską Jacka Głomba, stworzony przez aktorów T. Modrzejewskiej w Legnicy.
SIERADZKI A niech to Gęś kopnie Marty Guśniowskiej, przedstawienie serii „Teatroteka” realizowanej w Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, zwycięzca IV edycji festiwalu „Teatroteka Fest”.
SKRZYDELSKI Hamlet, reż. Michał Kotański, Teatr Telewizji.
STROIŃSKI Do teatru radiowego, czyli bez obrazka, możemy zaliczyć również audiobooki. Królem polskich audiobooków jest Ksawery Jasieński, królową – Michał Witkowski. Oba wyróżnienia za całość osiągnięć.
WAKAR W Teatrze Telewizji, z racji ogólnego poziomu i doboru repertuaru w przeważającej mierze według obowiązującej linii, nie znajduję niczego dla siebie istotnego, radiowego teatru nie śledzę.
ZALEWSKA W małym dworku Stanisława Ignacego Witkiewicza, reż. Jan Englert, Teatr Telewizji; A niech to Gęś kopnie! Marty Guśniowskiej, reż. Joanna Zdrada, Teatroteka.
Najciekawszy debiut
CIEŚLAK Muzyczny debiut dwudziestotrzyletniego kompozytora Grzegorza Rdzaka na scenie Capitolu i rewelacyjna muzyka w Mocku. Jan Klata w Nowym Teatrze.
DOMAGAŁA Magdalena Drab (jako reżyserka), Ptak, T. Polski w Bydgoszczy; Karol Nowiński, Ptak, T. Polski w Bydgoszczy; Alex Freiheit i Piotr Buratyński (Siksa), Kaspar Hauser, T. Współczesny w Szczecinie; Natalia Klepacka, Kto zabił Kaspara Hausera, T. im. Stefana Jaracza w Łodzi.
DREWNIAK Kaja Kozłowska, Dorota Bzdyla – Oni Piotra Ratajczaka w T. Polskim w Warszawie; Witold Mrozek jako dramaturg Klaudii Hartung-Wójciak (Ja jestem Żyd z „Wesela” z T. Bagatela w Krakowie).
KOPCIŃSKI Wszyscy młodzi aktorzy grający w Przybyszu w Akademii Teatralnej w Warszawie: Patrycja Grzywińska, Natalia Kujawa, Małgorzata Majerska, Dominik Bobryk, Filip Karaś, Michał Juraszek, Jakub Szyperski.
KOWALSKA Debiut dramaturgiczny Wita Szostaka – Pogłosy, reż. Marek Fiedor i Tomasz Hynek, Wrocławski T. Współczesny.
KOWALSKI Zuzanna Saporznikow, Woyzeck w reż. Piotra Cieplaka, T. Narodowy w Warszawie; Patrycja Grzywińska, Natalia Kujawa, Małgorzata Majerska, Dominik Bobryk, Filip Karaś, Michał Juraszek, Jakub Szyperski, Przybysz w reż. Wojciecha Kościelniaka, T. Collegium Nobilium w Warszawie; Piotr Kramer, Fizycy Friedricha Dürrenmatta w reż. Marcina Hycnara, T. Collegium Nobilium w Warszawie.
KYZIOŁ Czarna skóra, białe maski, scen. i reż. Wiktor Bagiński, T. im. Jana Kochanowskiego w Opolu; RODOS, reż. i choreogr. Wojciech Grudziński, Komuna Warszawa; oraz debiut tematyki rolnej na teatralnych deskach za sprawą Serotoniny wg Houellebecqa, reż. Paweł Miśkiewicz, T. Studio w Warszawie.
MAJCHEREK Może nie jest to debiut w sensie ścisłym, ale bodaj drugie przedstawienie, wyreżyserowane w teatrze publicznym: Magdalena Drab – Ptak Szaniawskiego w T. Polskim w Bydgoszczy.
MROZEK Trochę niezręcznie mi odpowiadać na to w pytanie w sezonie, w którym debiutowałem w teatrze repertuarowym.
SIERADZKI Jakub Sasak w głównej roli w spektaklu Polskie rymowanki albo ceremonie, T. Miejski im. Witolda Gombrowicza, Gdynia.
SKRZYDELSKI Trudno powiedzieć (choć na pewno o kimś niesprawiedliwie zapomniałem).
STROIŃSKI Adam Borysowicz, aktor, AST w Krakowie; Piotr Kramer, aktor, AT w Warszawie.
WAKAR Cała obsada Przybysza w Akademii Teatralnej w Warszawie – Patrycja Grzywińska, Natalia Kujawa, Małgorzata Majerska, Dominik Bobryk, Filip Karaś, Michał Juraszek, Jakub Szyperski.
ZALEWSKA Aktorzy Przybysza Wojciecha Kościelniaka, T. Collegium Nobilium; Magdalena Drab jako reżyserka Ptaka Jerzego Szaniawskiego w T. Polskim w Bydgoszczy; Filip Orliński jako Wróbel Przemek, Dziób w dziób Maliny Prześlugi w reż. Magdaleny Małeckiej-Wippich, trzecia rola aktora.
Najciekawsza książka o teatrze
CIEŚLAK Rekomendacje dotyczące zachowania podczas pandemii.
DOMAGAŁA Anton Czechow, Dramaty, w nowym tłumaczeniu Agnieszki Lubomiry-Piotrowskiej, Wydawnictwo Officyna; Jacek Wakar, Przyczajony geniusz. Opowieści o Januszu Gajosie, Wydawnictwo Czerwone i Czarne; Tomasz Kubikowski, Zjadanie psów, IT w Warszawie, AT Warszawa.
DREWNIAK Dramaty – Anton Czechow, tłum. Agnieszka Lubomira Piotrowska, Wydawnictwo Officyna w Łodzi. Za zebranie w jednym miejscu wszystkich wieloaktowych sztuk i wariantów scenicznych Czechowa i opowiedzenie ich przez tłumaczkę nowym, współczesnym językiem.
KOPCIŃSKI Tomasz Kubikowski, Zjadanie psów, IT w Warszawie, AT Warszawa – książka także o teatrze.
KOWALSKA Piotr Dobrowolski, Teatr i polityka. Dyskursy polityczne w polskiej dramaturgii współczesnej, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2019.
KOWALSKI Iwona Kienzler, Tadeusz Kantor. Sztuka ponad miłość, Wydawnictwo Bellona; Olga Śmiechowicz, Didaskalia do historii. Teatr starożytnej Grecji i jego kontekst polityczny, Universitas; Arkadiusz Bartosiak, Łukasz Klinke, Andrzej Seweryn. Ja prowadzę!, Wydawnictwo W.A.B.
KYZIOŁ Anton Czechow, Dramaty, przełożyła Agnieszka Lubomira Piotrowska, Officyna, Łódź 2019.
MAJCHEREK Widok przez scenę Jacka Sieradzkiego.
MROZEK Choreografia: autonomie, Art Stations Foundation we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca, Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego i East European Performing Arts Platform, pod redakcją Marty Keil.
SKRZYDELSKI „Trojanki” Jana Klaty Olgi Śmiechowicz.
STROIŃSKI Olga Śmiechowicz, „Trojanki” Jana Klaty, Universitas, Kraków 2019.
WAKAR Jerzy Jarocki. Głosy, wspomnienia, wywiady, red. Beata Guczalska, Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie; no i zaległość z przyczyny chwilowego zaćmienia nieuwzględniona przeze mnie w ubiegłorocznej ankiecie – Wyspiański. Burzenie polskiego kościoła Piotra Augustyniaka (Znak).
ZALEWSKA Anton Czechow, Dramaty, przełożyła Agnieszka Lubomira Piotrowska, Officyna, Łódź 2019; Jacek Wakar, Przyczajony geniusz. Opowieści o Januszu Gajosie, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2019; Kubikowski, Śmiechowicz, Dobrowolski – dopiero przede mną.
Rozczarowanie sezonu
CIEŚLAK Narodowy Stary Teatr. Czas na naprawdę dobrą zmianę.
DOMAGAŁA Zachwyt sezonu. Zamiast narzekania chcę w tym miejscu wspomnieć o znakomitych zespołach aktorskich, które wykreowały świetne spektakle – to aktorzy T. Modrzejewskiej w Legnicy (Fanny i Aleksander), T. Słowackiego w Krakowie (Balladyna, Hamlet) oraz genialny zespół aktorski biorący udział w Capri – wyspie uciekinierów Krystiana Lupy w T. Powszechnym w Warszawie.
DREWNIAK Ku przestrodze: Burza Grzegorza Jarzyny w krakowskiej AST. I dla rozluźnienia atmosfery: Witold Mrozek jako aktor pandemiczny (internetowy projekt La Maladie Klaudii Hartung-Wójciak).
KOPCIŃSKI Woyzeck w reż. Piotra Cieplaka w T. Narodowym w Warszawie.
KOWALSKI Nieporadność reżyserska Michaela Gielety w Projekcie Laramie Moisésa Kaufmana, Fundacja Edukacji Teatralnej i Artystycznej; nieznośna pretensjonalność spektaklu Solaris. Wspomnienie z przyszłości Witolda Mrozka i Klaudii Hartung-Wójciak w reż. Klaudii Hartung-Wójciak, T. Ochoty w Warszawie; zabicie humoru w Igraszkach z diabłem w reż. Artura „Barona” Więcka w Teatrze Telewizji; pozbawiona komunikatywności Chroma Dereka Jarmana w reż. Grzegorza Jaremki w T. Studio w Warszawie.
KYZIOŁ Nieodmiennie działalność MKiDN i ministra Piotra Glińskiego.
MROZEK Zakończenie sprawy T. Polskiego we Wrocławiu rozmowami sezonowymi i zwolnieniami w środku pandemii oraz zdjęciem wybitnych Dziadów Zadary.
SIERADZKI To, co reżyserzy wyczytali z Iwaszkiewiczowskiej Matki Joanny od Aniołów w warszawskich teatrach Nowym (Jan Klata) i Powszechnym (Agnieszka Błońska).
SKRZYDELSKI Powiedziałbym: sezon rozczarowania. Bolą natomiast wyjątkowo słabe w sensie odczytania, reżyserii i realizacji wystawienia tak ważnych tytułów jak Hamlet (reż. Bartosz Szydłowski, T. im. Juliusza Słowackiego w Krakowie) czy Serotonina wg Michela Houellebecqa (reż. Paweł Miśkiewicz, STUDIO teatrgaleria w Warszawie). Niezrozumiała i smutna jest także nadal sytuacja Starego Teatru w Krakowie.
STROIŃSKI Capri – wyspa uciekinierów, reż. Krystian Lupa, T. Powszechny w Warszawie.
WAKAR Jak w punkcie 2 – nie wskazuję.
ZALEWSKA Ideologizacja teatru.
Skandal sezonu
CIEŚLAK Odwołanie Waldemara Zawodzińskiego za zaproszenie Jana Klaty do T. im. Stefana Jaracza w Łodzi.
DOMAGAŁA To chyba nie zaskoczenie – sytuacja w T. Bagatela w Krakowie.
DREWNIAK Bez wątpliwości, więc w telegraficznym skrócie. Zaraza. Lockdown. Pauperyzacja i atomizacja polskiego środowiska teatralnego.
KOPCIŃSKI COVID-19.
KOWALSKI Okoliczności towarzyszące próbom odwołania Waldemara Zawodzińskiego ze stanowiska dyrektora T. im. Stefana Jaracza w Łodzi; wciąż trwająca degrengolada w T. Polskim we Wrocławiu; środowiskowa dyskusja wywołana zwolnieniem Grażyny Misiorowskiej z T. Kochanowskiego w Opolu.
KYZIOŁ Zamiast po prostu i „po ludzku” wspomóc finansowo artystów pozbawionych możliwości zarabiania „z powodu zaistniałej sytuacji” koronawirusowego zamknięcia, Ministerstwo Kultury ogłosiło konkurs na „najlepsze projekty” artystyczne w Internecie, włączyło do niego organizacje (przy)kościelne oraz nie podało kryteriów oceny wniosków. Do tego w trakcie oceny wniosków zmniejszyło okres i w związku z tym wypłacaną kwotę. O braku konkretnych wytycznych w sprawie „odmrażania” instytucji kultury i zrzuceniu całej odpowiedzialności na dyrektorów i dyrektorki tychże nawet nie ma co wspominać, bo to oczywistość.
MAJCHEREK Wszystkie te zdarzenia i sytuacje, które nastąpiły w okresie pandemii, a które doprowadzały do tego, że ludzie teatru tracili pracę i stanowiska.
MROZEK Ukaranie przez sanepid twórców happeningu List mandatami po 10 tys. zł. Przekazanie setek tysięcy złotych z programu pomocowego dla artystów „Kultura w sieci” na projekty takie jak Wojtyła VR (80 tys. zł) czy wirtualny spacer po katedrze gnieźnieńskiej (79 tys. zł dla archidiecezji).
SIERADZKI Wirus.
SKRZYDELSKI Nieustannie półamatorskie popisy warszawskiego T. Powszechnego: Ach, jakże godnie żyli, Diabły, Boska komedia. Jeden Krystian Lupa nie ratuje całościowego pejzażu tej sceny. Fatalnie jest też w stołecznym T. Studio.
STROIŃSKI Tylko kucharki się oburzają.
WAKAR Wyrzucenie Wojciecha Majcherka – jednego z najważniejszych i najwybitniejszych redaktorów stacji, człowieka apolitycznego i absolutnie krystalicznie uczciwego – z TVP Kultura. Zamiar usunięcia Waldemara Zawodzińskiego z funkcji dyrektora naczelnego i artystycznego T. im. Stefana Jaracza w Łodzi i nikłe, delikatnie mówiąc, oznaki środowiskowej solidarności z szefem najważniejszej łódzkiej sceny. Teatry i kina w IV etapie „odmrażania” gospodarki – długotrwały brak zainteresowania rządzących kulturą, brak rzetelnych wytycznych dla otwieranych po pandemii scen i niejasna polityka państwa wobec teatrów: cała odpowiedzialność zrzucona na dyrektorów.
ZALEWSKA Koronawirus i jego śmiertelne konsekwencje. Trwająca latami sytuacja w krakowskim T. Bagatela. Odwołanie Waldemara Zawodzińskiego, dyrektora T. im. Stefana Jaracza w Łodzi.
część II
Oceniają:
Justyna Czarnota (Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego)
Teresa Fazan („Mały Format”)
Dominik Gac (teatralny.pl, „Teatr”)
Tadeusz Kornaś (Katedra Teatru i Dramatu UJ)
Dorota Kozińska (krytyk operowy, stała współpracowniczka „Teatru”)
Anna Królica (założycielka i redaktorka portalu nowytaniec.pl/danceinpoland.eu)
Jadwiga Majewska (członkini Rady Programowej Instytutu Tańca)
Jacek Marczyński („Rzeczpospolita”, „Tygodnik Kulturalny” w TVP Kultura)
Alicja Müller (krytyk teatru tańca, Katedra Antropologii Literatury i Badań Kulturowych UJ)
Piotr Sobierski (krytyk muzyczny Programu 2 Polskiego Radia)
Karol Suszczyński („Teatr Lalek”, „Scena”)
Marzenna Wiśniewska (krytyk teatru dla dzieci i młodzieży, Wydział Humanistyczny UMK)
Marek Żurawski (kompozytor, twórca festiwali teatralnych)
oraz niektórzy krytycy z pierwszej części ankiety
Kategorie:
1. Najlepsze przedstawienie dla dzieci/młodzieży
2. Najlepsze przedstawienie teatru lalkowego
3. Najlepsze przedstawienie teatru muzycznego
4. Najlepszy spektakl taneczny
5. Najlepsze przedstawienie offowe
Najlepsze przedstawienie dla dzieci/młodzieży
JUSTYNA CZARNOTA Warto zaznaczyć, że wielkim tematem tego sezonu była katastrofa klimatyczna – pisałam o tym w poprzednim numerze. Najciekawszą premierą dla młodego widza były Trolle w reż. Justyny Sobczyk Teatru 21. Ten kameralny spektakl jest grany w klasie dla niewielkiej grupy uczniów. Mógłby być prezentowany w korporacjach czy instytucjach, bo w ujmująco prosty i czuły sposób zachęca widzów do momentu bliskości z osobami niepełnosprawnymi, ale też ze sobą nawzajem. Czytam go jako apel o miejsce na swobodę i szczerość w skostniałych systemach, którymi są nasze miejsca nauki i pracy.
TOMASZ DOMAGAŁA Najpierw poważna choroba, a potem pandemia skutecznie ograniczyły moje możliwości podróżowania i oglądania. Musiałem coś odpuścić, padło niestety na teatr lalkowy i ten dla dzieci i młodzieży.
JACEK KOPCIŃSKI Wszechmocni w sieci Wawrzyńca Kostrzewskiego w reż. autora w T. Kamienica w Warszawie.
JOLANTA KOWALSKA Rutka wg powieści Joanny Fabickiej, reż. Karolina Maciejaszek, T. Lalek Arlekin w Łodzi.
WIESŁAW KOWALSKI Wszechmocni w sieci Wawrzyńca Kostrzewskiego w reż. autora, T. Kamienica w Warszawie.
JACEK SIERADZKI Rutka Joanny Fabickiej w reż. Karoliny Maciejaszek, T. Arlekin, Łódź; Wszechmocni w sieci Wawrzyńca Kostrzewskiego, T. Kamienica, Warszawa.
MACIEJ STROIŃSKI Rutka, reż. Karolina Maciejaszek, T. Lalek Arlekin w Łodzi.
MARZENNA WIŚNIEWSKA Rutka Joanny Fabickiej, adaptacja i reż. Karolina Maciejaszek, T. Lalek Arlekin w Łodzi – wyróżnienie dla wszystkich twórców spektaklu i pedagożek teatru za koncepcję przenikania się trudnej wojennej przeszłości i teraźniejszości łódzkich Bałut w mądrej, wielowarstwowej opowieści scenicznej oraz w zainspirowanych nią działaniach młodych widzów.
KALINA ZALEWSKA Zaczarowana królewna Artura Oppmana w adaptacji i reż. Michała Derlatki, T. Wybrzeże, Scena Kameralna w Sopocie. Miks baśni sprzed stu lat, w adaptacji, która dodaje do tego jeszcze jedno piętro.
Najlepsze przedstawienie teatru lalkowego
TADEUSZ KORNAŚ Chciałbym zwrócić uwagę na skromne przedstawienie z T. „Ateneum” w Katowicach: Łysek z pokładu Idy wg tekstu Gustawa Morcinka, w reż. Konrada Dworakowskiego. Realistyczny tekst zyskuje w inscenizacji zaskakujący oniryczny kontekst. Łysek jest koniem, ale też młodym górnikiem; w kopalni pojawia się – co oczywiste – święta Barbara, ale też Barbórka – swoisty dobry duszek pokładu Idy. Spektakl rozgrywany w żywym planie przeplatają oniryczne lalkowe sceny; między innymi z koniem, który chciałby latać. Zresztą sam Łysek żali się, czemu autor nie napisał opowiadania o nim jako o biegającym po preriach wolnym rumaku, tylko jako o ślepnącym koniu, ciągnącym wagony z węglem. A poza tym – w katowickim spektaklu święta Barbara brawurowo śpiewa negro spirituals…
KOWALSKI Ander-Sen Bronisława Maja wg Hansa Christiana Andersena w reż. Tomasza Kaczorowskiego w T. Pinokio w Łodzi.
SIERADZKI Wielkie mi Coś Marty Guśniowskiej w jej reżyserii, Opolski T. Lalki i Aktora.
STROIŃSKI Dzikie serce, reż. Janni Younge, Białostocki T. Lalek.
KAROL SUSZCZYŃSKI Trudno wskazać tych najlepszych w momencie, kiedy sezon został przerwany. Wiele ocen weryfikowały wiosenne festiwale, ponadto w ich trakcie można było odrobić niektóre zaległości. Wspomnę zatem te spektakle, które z różnych powodów zostały mi w głowie. Z pewnością należy do nich Rutka w reż. Karoliny Maciejaszek (T. Arlekin w Łodzi) – to sprawnie zrealizowana adaptacja, pomysłowa w scenografii (Marika Wojciechowska), z ciekawymi kreacjami aktorskimi (zwłaszcza Katarzyny Pałki i Teresy Kowalik). Także Cafe Panika w reż. Marcina Bikowskiego (T. Miniatura w Gdańsku) – dobrze się stało, że Michał Derlatka namówił do współpracy twórców z T. Malabar Hotel. W końcu Wielkie mi Coś w reż. Marty Guśniowskiej (Opolski T. Lalki i Aktora) – realizacja utrzymana w klasycznym dla Guśniowskiej stylu, z fantastycznym Łukaszem Bugowskim jako Edgarem, najmniejszym ziarenkiem piasku oraz Szefem wilczej bandy. Natomiast z produkcji realizowanych w sieci najciekawsze były Papety: z ostatniej chwili – pierwotnie inicjatywa aktorów T. Miniatura (zwłaszcza Wojciecha Stachury), która znalazła stałą przestrzeń do działań w rodzimym teatrze.
WIŚNIEWSKA Nie doszło do wielu premier, stąd trudno wyłaniać najlepszy spektakl. Dla eksperymentalnego lalkarstwa ożywczą rolę pełni międzynarodowy konkurs na koncepcję i realizację lalki/animowanego obiektu/formy teatralnej „Animatus”, organizowany przez T. Lalek „Kubuś” w Kielcach.
MAREK ŻURAWSKI W roku minionym na szczególną uwagę zasłużyły trzy spektakle: Ony Białostockiego T. Lalek, w reż. Jacka Malinowskiego. Świetny tekst Marty Guśniowskiej o dorastaniu, przemijaniu, kruchości życia, z elementami humoru i zaskakującymi zwrotami akcji, dopełniony klimatyczną muzyką Antanasa Jasenki; Pod adresem marzeń kieleckiego T. „Kubuś” – ciekawie i zabawnie opowiedziana historia budynku, w którym obecnie znajduje się teatr lalek (tekst Elżbieta Chowaniec, reż. Marek Zákostelecký); oraz niesamowity międzynarodowy projekt Gry czasu Davida Zuazoli – siedem siedmiominutowych opowieści wyreżyserowanych przez siedmiu reżyserów, m.in. Marka Chodaczyńskiego.
Najlepsze przedstawienie teatru muzycznego
DOMAGAŁA Gracjan Pan, reż. Cezary Tomaszewski, T. Capitol we Wrocławiu; Kobieta, która wpadała na drzwi, reż. Adam Sajnuk, T. WARSawy; Balet Pań Niewdzięcznych, reż. Magda Szpecht, Opera Rara; Unknown I live with You, reż. Krystian Lada, The Airport Society.
KOPCIŃSKI Halka Mariusza Trelińskiego (koprodukcja Theater an der Wien i Opery Narodowej).
KOWALSKA Halka Stanisława Moniuszki, reż. Mariusz Treliński, Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie.
KOWALSKI Halka Stanisława Moniuszki w reż. Mariusza Trelińskiego w Theater an der Wien w Wiedniu, koprodukcja z Teatrem Wielkim – Operą Narodową w Warszawie; Niestety, to nie Ty wg scenariusza i w reż. Ewy Konstancji Bułhak w T. Muzycznym Roma w Warszawie; Rock of Ages wg scenariusza Chrisa D’Arienza i Ethana Poppa w reż. Jacka Mikołajczyka w T. Syrena w Warszawie.
DOROTA KOZIŃSKA To, co najważniejsze, wydarzyło się na początku – i nie w teatrze, tylko na festiwalu Auksodrone w Tychach, gdzie przedstawiono trzy „rozdziały” najnowszej kompozycji Aleksandra Nowaka. On sam nie chce nazywać Dracha operą. Świadom, że tym razem stworzył coś innego, zakwalifikował utwór jako dramma per musica. Librecista Szczepan Twardoch ze swej potężnej powieściowej sagi wydestylował kilka wątków i splótł je w uniwersalną przypowieść o nieuchronności losu. Jest w niej On – chłopiec, żołnierz, górnik i ojciec rodziny, który zdradził żonę, a potem zabił i zwariował. Jest Ona – uosabiająca jego matkę, żonę i kochankę. Jest miłość, strach, tęsknota, głód, rozpacz i pożądanie. A nad wszystkim góruje przedwieczny smok Drach, kres i początek wszystkiego. Nowak ubrał to w sugestywną i naładowaną emocjami muzykę, Łukasz Herod opatrzył czarno-białym, idealnie zgranym z narracją filmem. Będzie się śniło po nocach przez całą pandemię.
JACEK MARCZYŃSKI W sezonie bez kilku ważnych premier, które się nie odbyły (Medea w reż. Simona Stone’a), wydarzeniem była Halka Mariusza Trelińskiego (koprodukcja Theater an der Wien i Opery Narodowej). Spektakl ujawnił wielką skalę emocji w muzyce Moniuszki, a Piotr Beczała i Tomasz Konieczny przełamali stereotypy w postrzeganiu postaci Jontka i Janusza. Na wyróżnienia zasługują: Monika Strzępka – za wkroczenie do opery ze swoim pojmowaniem teatru (Joanna d’Arc na stosie, Opera Krakowska), choreograf Robert Bondara – za uwspółcześnienie historii Don Juana (T. Wielki w Poznaniu) i Jacek Mikołajczyk za przemianę T. Syrena w nowoczesną scenę muzyczną.
SIERADZKI Joanna d’Arc na stosie Arthura Honeggera w reż. Moniki Strzępki, Opera Krakowska.
PIOTR SOBIERSKI Wrocławski T. Muzyczny Capitol wystawił zaskakującą adaptację opowiadań Marka Krajewskiego Mock. Czarna burleska w reż. Konrada Imieli, z porywającą kompozycją Grzegorza Rdzaka. W T. Muzycznym w Poznaniu zachwycił Pippin w reż. Jerzego Jana Połońskiego. Pomimo kameralnych warunków ten broadwayowski hit sprzed pięćdziesięciu lat zachwyca rozmachem i bardzo aktualną wymową. Ostatnim mocnym akcentem sezonu okazał się dyplom Akademii Teatralnej w Warszawie, gdzie Wojciech Kościelniak zrealizował Przybysza, który, podobnie jak każda z wymienionych produkcji, okazał się triumfem zgranego zespołu realizatorów i całej obsady.
STROIŃSKI Halka, reż. Mariusz Treliński, Opera Narodowa w Warszawie.
ZALEWSKA Halka Stanisława Moniuszki, reż. Mariusz Treliński, Theater an der Wien i Opera Narodowa w Warszawie; Halka (wileńska), reż. Agnieszka Glińska, Opera Narodowa w Warszawie oraz Opera i Filharmonia Podlaska w Białymstoku.
Najlepszy spektakl taneczny
DOMAGAŁA Božena, Kompania Holektiv, festiwal Malá Inventura w Pradze; Tumor – carcinogenic romance, reż. Nela H. Kornetová, Studio Alta w Pradze.
TERESA FAZAN Walka o interesy środowiska tańca nigdy nie była łatwa, a pandemia wyjątkowo silnie dotknęła świat sztuk performatywnych. Dlatego tak istotne jest konsolidowanie się środowiska w ramach obywatelskiej inicjatywy Forum Tańca. Choć mimo „ucięcia sezonu” w 2020 roku pojawiło się wiele ważnych spektakli, postanowiłam wyróżnić stricte „lockdownowy” projekt Ramony Nagabczyńskiej Nie martw się, niedługo będzie tak, jak kiedyś przygotowany w ramach „Projektu Kwarantanna” T. Studio. Autorka udowadnia w nim, że współczesna choreografia nawet za pomocą nad wyraz minimalistycznych środków może pozostawać wrażliwa na rzeczywistość i mimo oddzielenia budować empatyczny dialog z widzkami.
KOWALSKA Koniec wielkiej wojny!, reż. Leszek Bzdyl, Katarzyna Chmielewska, T. Dada von Bzdülöw.
ANNA KRÓLICA Koda (a tribute) Janusza Orlika/Joanny Leśnierowskiej za wirtuozostwo w prowadzeniu wielopłaszczyznowego dialogu pomiędzy ruchem a muzyką Krzysztofa Komedy. W planie choreograficznym i wykonawczym Orlik porywająco wykorzystuje całą gamę środków wpisaną w improwizację, udowadniając potęgę swojego warsztatu performera. Manhattan podkreśla potencjał Danieli Komędery-Miśkiewicz – to zjawiskowa tancerka ze słusznymi aspiracjami do tworzenia choreografii. Manhattan utwierdza mnie też w docenieniu osobowości scenicznej Dominiki Wiak, po jej odmiennych kreacjach w Dobrym wychowaniu Agaty Moląg, Rozkoszy Jakuba Lewandowskiego i We_selle Wojciecha Mochnieja.
JADWIGA MAJEWSKA Wdzięczna jestem choć za te kilka świetnych produkcji, które udało mi się zobaczyć, zanim rozpętała się epidemia. Od największych: Wesele Bronisławy Niżyńskiej w Polskim Balecie Narodowym, w rekonstrukcji Howarda Sayette’a. Powrót do klasyki awangardy tanecznej w najlepszym wydaniu. If/Then Joe Altera i Lubelskiego T. Tańca z wciągającą muzyką Aleksandra Kościowa, precyzyjnym oświetleniem Craiga Wolfa. To geometryczno-medytacyjna gra w uważność, hipnotyzująca podróż w gąszczu wzajemnych relacji… Manhattan Dominiki Wiak i Danieli Komędery-Miśkiewicz, z tajemniczo wciągającą, budującą dramaturgię, graną na żywo muzyką Aleksandra Wnuka i Michała Lazara (W/L DUO), świat przed/po katastrofie wydaje się w sobie podzielony: uwodzący przed, przerażający po. Prace solowe: Anna Godowska i Sławomir Krawczyński, Simone – duchowa, intelektualna siła wielkiej myślicielki i mistyczki, zamknięta w słabym i chorowitym ciele, stała się punktem wyjścia dla tanecznego portretu. Ramona Nagabczyńska, Części ciała – zbliżenie na twarz jako zwierciadło duszy, ekran emocji, część ciała. Nie mogę się doczekać, kiedy znów stanę z artystami twarzą w twarz!
ALICJA MÜLLER Pragnę wyróżnić spektakl The Entrance Krakowskiego T. Tańca, będący wielowymiarowym choreograficznym traktatem o radykalnej Inności. Tancerki i tancerze (re)negocjują swoje fizyczne granice, trwając w stanie wzmożonej aktywności, charakterystycznym dla sytuacji ekstremalnych i/bądź kryzysowych. Nagłaśniając ich przyspieszone oddechy, w których niepokojącej melodii upłynnia się podział na ludzkie i zwierzęce, choreografka Ayrin Ersöz buduje paralelę między nadzieją a pasją jako siłami stymulującymi pragnące podmioty do podejmowania ryzyka i stwarzania siebie na nowo w cyklu niekończących się przekroczeń. Wyczerpująca wędrówka, lejtmotyw spektaklu, nabiera w ten sposób cech metafizycznych, a The Entrance okazuje się opowieścią o Obcych, którzy mieszkają (tańczą) w nas.
STROIŃSKI Trucizna, choreografia Marta Ziółek, Polski T. Tańca w Poznaniu.
Najlepsze przedstawienie offowe
DOMAGAŁA Ferdydurke, reż. Jakub Margosiak, Living Space Theatre w Katowicach; Tumor – carcinogenic romance, reż. Nela H. Kornetová, Studio Alta w Pradze.
DOMINIK GAC W tym wyjątkowo krótkim sezonie potwierdziła się teza o dużej sile i różnorodności spektakli offowych. Wyjątkowo mocno zaznaczyły się wśród nich przedstawienia teatru tańca. Szczególne wrażenie zrobił na mnie Manhattan (T. Rozbark) Danieli Komędery-Miśkiewicz i Dominiki Wiak. Porażająca precyzja tej efektownej opowieści o nuklearnej zagładzie przypomina o zagrożeniach wpisanych w cywilizacyjny postęp oraz o paradoksie zniszczenia dokonywanego w imię pokoju. A także o atomowej fali popkulturowych przetworzeń, która porywa ze sobą największą nawet grozę.
KORNAŚ Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Narodowe Forum Muzyki i Schola Gregoriana Silesiensis przygotowali wspólnie sceniczną wersję oratorium Rafała Augustyna Descensus Christi ad inferos. Reżyserował Jarosław Fret, a kierownikiem muzycznym była Agnieszka Franków-Żelazny. Inscenizacja podporządkowana została muzyce. Była bardzo subtelna – soliści nie „grali” ról, ale usytuowanie postaci w przestrzeni nadawało poszczególnym partiom konkretne znaczenia. Apokryficzny przekaz odnalazł na wskroś współczesne odczytanie w muzyce odwołującej się do tradycji śpiewu chorałowego, lecz posługującej się zupełnie nowymi środkami wyrazu. Dyskretna scenografia i wizualizacje pomagały precyzyjnie odczytać znaczenia tekstu. Ciarki przechodziły…
KOWALSKA Dzikość serca, reż. Michał Piotrowski, T. Gry i Ludzie.
SIERADZKI Tymczasem pa, Kochany Skarbunieczku Ewy Kaczmarek w reż. Wojciecha Wińskiego, T. Usta Usta Republika, Poznań.
SKRZYDELSKI Wszystko płynie; Dobrze ci tego nie opowiem, reż. Anna Karasińska, Komuna Warszawa.
STROIŃSKI Marcin Teodorczyk, BlackPink, czytanie sceniczne w Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu.