6,51 mld zł wynosi skonsolidowana kwota wydatków w projekcie budżetu na 2025 r. obejmującą działalność kulturalną oraz sprawy rozwoju i opieki nad materialnym i niematerialnym dziedzictwem narodowym. Informacja o przedłożeniu przez rząd projektu została opublikowana na stronie Sejmu.

Informacja o wniesieniu przez rząd projektu budżetu na 2025 r. pojawiła się w wykazie projektów aktów prawnych wniesionych do izby niższej.

Funkcja 9. pn. "Kultura i dziedzictwo narodowe" obejmuje działalność kulturalną oraz sprawy rozwoju i opieki nad materialnym oraz niematerialnym dziedzictwem narodowym. W tym obszarze działalności państwa mieści się podtrzymywanie i rozpowszechnianie tradycji narodowej i państwowej, w tym upamiętnianie wydarzeń historycznych, ochrona zabytków i miejsc pamięci narodowej, grobów i cmentarzy wojennych.

Wspierana jest działalność muzeów, działalność twórcza i artystyczna. Realizowane są przedsięwzięcia związane z zachowaniem, ochroną i rewitalizacją dziedzictwa materialnego oraz restytucji dóbr kultury. Ważnymi elementami działań są przedsięwzięcia związane z budową i modernizacją infrastruktury kultury.

Częścią funkcji jest zadanie pn. "Ochrona i popularyzacja dziedzictwa i tożsamości narodowej w kraju i za granicą". Obejmuje ono działania mające służyć "ochronie, poprawie oraz upowszechnianiu wiedzy na temat dziedzictwa narodowego znajdującego się w kraju i zagranicą, jego gromadzeniu, wzbogacaniu oraz bezpiecznemu przechowywaniu i popularyzacji, jak również restytucji dóbr kultury polegającej na poszukiwaniu, odnajdywaniu i odzyskiwaniu obiektów utraconych w wyniku II Wojny Światowej oraz w wyniku kradzieży współczesnych”"

Jak wskazano w projekcie, główne rodzaje działalności podejmowanej w ramach zadania polegają na finansowaniu działalności kulturalnej podmiotów podległych, jak również na udzielaniu dotacji/dofinansowania innym podmiotom działającym w sferze kultury na zadania takie jak: gromadzenie, badanie, opracowywanie i udostępnianie dóbr kultury; popularyzacja zasobów dóbr kultury i propagowanie wiedzy o dziedzictwie kulturowym; inwentaryzacja, konserwacja, rekonstrukcja, rewaloryzacja i przechowywanie materialnych dóbr kultury oraz prace inwentaryzacyjne oraz dokumentacyjne poloników.

A także sprawowanie opieki nad miejscami walk i męczeństwa oraz grobami i cmentarzami wojennymi; upamiętnianie wydarzeń historycznych; działania związane z dbałością o zachowanie, utrzymanie i zagospodarowywanie zabytków; działania dotyczące digitalizacji, dokumentacji i popularyzacji dziedzictwa narodowego oraz realizacji koncepcji utworzenia systemu muzeów wojskowych ukierunkowanych na historię poszczególnych rodzajów sił zbrojnych z wiodącą rolą Muzeum Wojska Polskiego.

Zadanie realizują: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Zdrowia, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Wojewodowie, Fundusz Promocji Kultury, Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków.

Celami określonymi dla zadania są kreowanie zainteresowania dziedzictwem kulturowym oraz ochrona i poprawa stanu zachowania dziedzictwa narodowego.

Prognozowana skonsolidowana kwota wydatków na realizację zadania w latach 2025-2027 wynosi 12,32 mld zł, w tym planowana skonsolidowana kwota wydatków na 2025 r. to 4,03 mld zł.

Drugą część funkcji 9. stanowi zadanie pn. "Działalność artystyczna, upowszechniająca, promująca kulturę i dialog międzykulturowy". Obejmuje ono działania służące "zachęceniu społeczeństwa do aktywnego uczestnictwa w kulturze". W ramach zadania finansowane i realizowane są liczne przedsięwzięcia promujące uczestnictwo społeczeństwa w wydarzeniach kulturalnych i upowszechniające działalność artystyczną, czytelnictwo i dialog międzykulturowy. Wspierana jest, jak zapisano w projekcie budżetu, działalność z zakresu kinematografii oraz dofinansowywana i popularyzowana polska twórczość filmowa. Ponadto środki publiczne przeznaczane są na wsparcie wydarzeń promujących kulturę polską, twórców, artystów i osoby, które przyczyniają się do promowania i kreowania pozytywnego wizerunku Polski na forum międzynarodowym.

Zadanie realizują: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Obrony Narodowej, Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego, Fundusz Promocji Kultury, Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Celami określonymi dla zadania są wzbogacanie oferty programowej placówek kulturalnych oraz kreowanie zainteresowania kulturą i wzrost udziału społeczeństwa w życiu kulturalnym.

Prognozowana skonsolidowana kwota wydatków na realizację zadania w latach 2025-2027 wynosi 7,25 mld zł, w tym planowana skonsolidowana kwota wydatków na 2025 r. to 2,48 mld zł.

W ramach funkcji 1. "Zarządzanie państwem" realizowane są zadania mające na celu "wypełnianie najistotniejszych postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, określających podstawowe zasady ustroju demokratycznego". Częścią funkcji jest zadanie pn. "Ochrona wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji". Pozwala ono na realizację kompetencji ustawowych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (KRRiT), wynikających z art. 6 ustawy o radiofonii i telewizji, w ramach działalności ukierunkowanej na "ochronę wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji".

Jak zaznaczono w projekcie, w zakresie realizacji zadania wydawane są rozstrzygnięcia w sprawach koncesji na rozpowszechnianie programów, sprawowana jest kontrola działalności nadawców publicznych i komercyjnych oraz opiniowane są projekty aktów prawnych. Prowadzone są rejestry programów rozpowszechnianych wyłącznie w sieciach teleinformatycznych i rozprowadzanych w sieciach operatorów telekomunikacyjnych. Określane są opłaty abonamentowe oraz podział wpływów z tych opłat między spółki publicznego radia i telewizji. Ponadto organizowane są badania treści i odbioru usług medialnych.

Zadanie realizują: Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Krajowy Instytut Mediów.

Celami określonymi dla zadania są zapewnienie odbiorcom dostępu do pluralistycznej oferty, swobody wypowiedzi oraz debaty publicznej w mediach; działania na rzecz rozwoju mediów audiowizualnych w Polsce; a także nadzór regulacyjny i finansowanie mediów publicznych.

Prognozowana skonsolidowana kwota wydatków na realizację zadania w latach 2025-2027 wynosi 0,45 mld zł, w tym planowana skonsolidowana kwota wydatków na 2025 r. to 0,15 mld zł.

Częścią funkcji 1. jest także zadanie pn. "Działalność ustawowa Instytutu Pamięci Narodowej". W jego ramach Instytut realizuje działalność statutową (archiwalną, śledczą, lustracyjną i edukacyjną) określoną w ustawie o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (IPN). Ustawowym zadaniem IPN jest poszukiwanie miejsc spoczynku osób poległych w walkach o niepodległość i zjednoczenie Państwa Polskiego, poległych w walce z systemem totalitarnym lub wskutek represji totalitarnych i czystek etnicznych w okresie od 8 listopada 1917 r. do 31 lipca 1990 r.

Działalność archiwalna dotyczy ewidencjonowania, gromadzenia, przechowywania, opracowywania, zabezpieczania, udostępniania i publikowania dokumentów organów bezpieczeństwa państwa, wytworzonych oraz gromadzonych od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r., a także organów bezpieczeństwa Trzeciej Rzeszy Niemieckiej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, dotyczących zbrodni popełnionych na osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości oraz poległych w walce z systemem totalitarnym lub wskutek represji totalitarnych i czystek etnicznych w okresie od 8 listopada 1917 r. do 31 lipca 1990 r.

Działalność śledcza, jak podkreślono w projekcie, polega na prowadzeniu postępowań w zakresie ścigania zbrodni nazistowskich, komunistycznych i innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodni wojennych, popełnionych na osobach narodowości polskiej lub obywatelach polskich innych narodowości oraz postępowań o czyny z art. 54 i 55 Ustawy o IPN.

W zakresie działalności lustracyjnej przygotowywane i publikowane są informacje dotyczące funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa, osób rozpracowywanych, funkcjonariuszy państwowych i partyjnych w latach 1944-1990 oraz osób publicznych, prowadzony jest rejestr oświadczeń lustracyjnych oraz przygotowywane i prowadzone są postępowania lustracyjne. Ponadto IPN realizuje działalność edukacyjną obejmującą m.in. działalność wydawniczą, wystawienniczą, naukową, badawczą i dokumentacyjną.

Zadanie realizuje Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Celami określonymi dla zadania są upowszechnianie wiedzy o najnowszej historii Polski na podstawie zgromadzonego materiału archiwalnego i ściganie zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu; prowadzenie działalności edukacyjnej i badań naukowych oraz popularyzacja ich wyników; a także poszukiwanie miejsc spoczynku osób poległych w walkach o niepodległość i zjednoczenie Państwa Polskiego.

Prognozowana skonsolidowana kwota wydatków na realizację zadania w latach 2025-2027 wynosi 1,85 mld zł, w tym planowana skonsolidowana kwota wydatków na 2025 r. to 0,58 mld zł.