Przed budynkiem ambasady Polski w Wilnie na skwerze Sirvydasa w piątek odsłonięto sześciometrowy pomnik Adama Mickiewicza. Jest to rekonstrukcja pomnika poety w skali 1:2, stworzona według projektu rzeźbiarza prof. Zbigniewa Pronaszki z 1922 r. Uroczystość odbyła się w ramach obchodów Roku Romantyzmu Polskiego.

„Jestem wdzięczna (…)twórcom i realizatorom projektu, bo dzięki niemu upamiętniamy ważną część wspólnej historii kultur polskiej i litewskiej” – powiedziała PAP Małgorzata Stefanowicz-Pecela, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie.

„Twórczość Mickiewicza do dziś inspiruje wiele różnych inicjatyw artystycznych i pozwala nam znaleźć wspólne odniesienie, które wykorzystujemy, by rozwijać nasze dobre stosunki. Fizyczna obecność poety w centrum miasta na pewno stanie się pięknym symbolem, którego znaczenie, w co głęboko wierzę, nie jest jeszcze do końca ustalone i będziemy mogli je poszerzać wraz z kolejnymi polsko-litewskimi przedsięwzięciami” – zaznaczyła Stefanowicz-Pecela.

Uroczystość uświetnił występ uczniów polskiego Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie, Zespół Pieśni i Tańca Wilenka oraz laureatka wielu międzynarodowych konkursów wokalnych Ewa Rawłuszewicz. Ballady Mickiewicza zabrzmiały po polsku, litewsku i ukraińsku.

Wykonanie rzeźby zostało sfinansowane przez Instytut Adam Mickiewicza, Muzeum Wilna i Instytut Polski w Wilnie. Rekonstrukcja pomnika była częścią wystawy zorganizowanej w ubiegłym roku przez Muzeum Wilna poświęconej niezrealizowanym projektom architektonicznym planowanym w Wilnie w XX wieku.

Monument wieszcza, rekonstrukcję którego odsłonięto w piątek, powstał wedle projektu Zbigniewa Pronaszki, rzeźbiarza i pracownika Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Opracowanie techniczne projektu sporządzonego w 1922 r. obejmowało budowę monumentu o wysokości 12-metrów na placu Ratuszowym. Przed wiekiem nikt jednak nie wyraził zgody na postawienie tak dużego i nowoczesnego pomnika w centrum Wilna.

W 1931 r. podjęto kolejną próbę realizacji pomnika według projektu rzeźbiarza Henryka Kuny. Prace szły jednak bardzo wolno. Dopiero w 1939 r. odlany w brązie pomnik zamierzano sprowadzić z Warszawy. Na dokończenie dzieła Kuny nie starczyło czasu – wybuchła II wojna światowa.

Do tematu pomnika Adama Mickiewicza w Wilnie powrócono w połowie XX wieku. W 1984 roku na placu pomiędzy kościołem św. Anny i bernardyńskim odsłonięto granitowy monument o wysokości 4,5 m. Jest to dzieło litewskiego rzeźbiarza Gediminasa Jokubonisa. W pobliżu pomnika ułożono 6 płaskorzeźb z niezrealizowanego pomnika wieszcza autorstwa Henryka Kuny.

Z Wilna Aleksandra Akińczo