7 kwietnia w Teatrze Powszechnym w Warszawie odbędzie się premiera „Nastii” w reżyserii Jury Dzivakowa. Spektakl na podstawie opowiadania Władimira Sorokina, wieloletniego wroga obecnego rosyjskiego reżimu, to opowieść o opresji oraz mentalności postradzieckiej, która w kolejnych pokoleniach okazuje się ciężkim brzemieniem. Kwietniowa premiera będzie już pełną wersją spektaklu, po pokazach szkicu scenicznego 3 i 4 grudnia 2021 r. oraz pokazach work in progress 4, 5 i 6 marca.

Spektakl zrealizowany został przez artystów z Białorusi, Ukrainy i Polski w ramach projektu „Jesteśmy z Wami”. Praca całego zespołu okazała się na tyle zaawansowana i spotkała się z tak dobrym odbiorem widowni, że dyrekcja Teatru zdecydowała o włączeniu tego tytułu do stałego repertuaru.

„Nastia” to kontrowersyjne opowiadanie Sorokina, które ukazało się w zbiorze pt. „Uczta” w 2001 roku. Historia rozgrywa się na przełomie XIX i XX wieku i skupia się na tytułowej Nastii, 16-letniej szlachciance. Sorokin ukazuje wizję idyllicznego dworku Sablinów, którego mieszkańcy (przynajmniej oficjalnie) zawsze kierują się rozumem, troską i otwartością na drugiego człowieka. Jednak na skutek irracjonalnych wydarzeń i skrywanych tajemnic, podczas rodzinnej uczty wydanej z okazji szesnastych urodzin dziewczyny, dochodzi do niewyobrażalnej zbrodni, po której reszta biesiadników oddaje się filozoficznym dysputom… Utwór przesycony jest poczuciem absurdu i grozy.

Twórcy zastanawiają się, do czego mogą prowadzić wzajemna nienawiść i stereotypy oraz kultywowanie szkodliwych rytuałów przemocy. Chcą opowiedzieć o groźnych instynktach tkwiących w każdym z nas, które uwalniają się zazwyczaj w momentach kryzysowych. Pytają o granice obojętności na zło oraz możliwość buntu i ucieczki.

Część białoruskich twórców spektaklu po fali represji w 2020 i 2021 roku została zmuszona do opuszczenia swojej ojczyzny i przebywała w Warszawie na rezydencjach artystycznych w Teatrze Powszechnym oraz innych warszawskich teatrach. Rezydencje organizował Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Kontynuacja współpracy z artystami zza wschodniej granicy to wyraz uznania dla ich warsztatu, ale także potrzebny gest oddania głosu i sceny sąsiadom – bezpośrednim świadkom autorytaryzmu.

Po pierwszym pokazie szkicu scenicznego 3 grudnia odbyła się debata poświęcona sytuacji artystów i społeczeństwa obywatelskiego w Białorusi. Więcej informacji i nagranie debaty.

„Nastia” na podstawie opowiadania Władimira Sorokina
premiera: 7 kwietnia, Teatr Powszechny w Warszawie, Scena Mała, godz. 19.30
kolejne pokazy: 8 kwietnia o godz. 19.30 oraz 9 i 10 kwietnia o godz. 18.00
reżyseria: Jura Dzivakou

scenografia i kostiumy: Tatsiana Dzivakova

muzyka: Olga Podgaiskaya
wideo: Palina Kamarova
wiersz: Dmitri Ermalovich-Dashchynski

asystentka reżysera i producentka: Bazhena Shamovich
tłumaczenie i koordynacja wydarzenia: Michał Szymko
reżyseria dźwięku: Pavel Sinilo
obsada: Ekaterina Ermolovich, Volha Kalakoltsava, Natalia Lange, Artem Manuilov, Darya Novik, Mikalaj Stońka.

***

Jura Dzivakou – reżyser, artysta. W 2004 roku ukończył Białoruską Państwową Akademię Sztuki w Mińsku, na kierunku aktorstwo teatru lalek i reżyseria. W 2008 roku ukończył wydział aktorski teatru lalek na Akademii Teatralnej w Sankt Petersburgu.

Pracował jako aktor w Białoruskim Państwowym Teatrze Lalek (2010-12) i Mohylewskim Obwodowym Teatrze Lalek (2012-14). W 2010 roku założył razem z Tatsianą Dzivakową niezależną grupę Laboratory Figures Oskar Schlemmer, w której pracował jako reżyser światła i lalkarz. W ciągu pierwszych pięciu lat Laboratorium stworzyło 15 spektakli i występowało na kilkunastu międzynarodowych festiwalach w Białorusi, Niemczech, Polsce i Słowacji.

Realizował spektakle w teatrach Białorusi, Polski, Ukrainy i Rumunii. Ma na koncie ponad 20 performansów i spektakli. Jura wyreżyserował takie spektakle, jak m.in.: „Woyzeck” w Narodowym Akademickim Teatrze im. Janki Kupały (Mińsk), „The City of Gods” w Golden Gate Theatre (Kijów), „Pozory” w Teatrze Czrevo (Polska) i „Pieśń nad pieśniami” w Art Corporation (Mińsk). W 2018 został laureatem Białoruskiej Narodowej Nagrody Teatralnej w kategorii „najlepsza praca reżyserska”.

W 2020 roku zadebiutował jako reżyser teledysków. Ostatnie dwa lata pracował jako reżyser i aktor w Belarus Free Theatre. Prowadził zajęcia z Teatru Obiektowego w Studio Fortinbras, akademii BFT w Mińsku i jedynej niezależnej szkole teatralnej w Białorusi.

W listopadzie 2020 został aresztowany. Podczas największych represji wobec kultury w Białorusi zrealizował 2 premiery niezależnych projektów „w podziemiu”. Latem 2021 ze względu na sytuację polityczną w Białorusi został zmuszony do emigracji razem ze swoją żoną Tatsianą Dzivakovą i synem.