Już 30 stycznia 2021 roku w Teatrze Powszechnym w Warszawie odbędzie się premiera spektaklu „Bieguni” w reżyserii Michała Zadary, na podstawie powieści Olgi Tokarczuk. Premiera będzie transmitowana online na platformie VOD Teatru Powszechnego. Miesiąc temu, 5 grudnia, odbył się pokaz work in progress spektaklu w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia.

Książka „Bieguni” Olgi Tokarczuk zdobyła literacką Nagrodę Nike oraz Międzynarodową Nagrodę Bookera. To zbiór pozornie niezwiązanych ze sobą opowieści, historycznych i współczesnych. Noblistka obserwuje w „Biegunach” zarówno ludzi w ruchu, jak i ludzi dążących do unieruchomienia życia przez odwieczną praktykę mumifikacji ciał.

Michał Zadara, laureat paszportu „Polityki” oraz Nagrody im. Konrada Swinarskiego, odnajduje w „Biegunach” innowacyjny sposób opowiadania, opisujący doświadczenie ludzkie w sposób autentyczny.

„Olga Tokarczuk opisuje proces poszukiwania sensu życia – mówi reżyser. Sens ten pojawia się na chwilę, potem znika i ponownie toniemy w chaosie. Tęsknota za sensem prowadzi nas dalej przez chaos, z nadzieją, że gdzieś, na końcu pielgrzymki, znajdziemy odpowiedzi”.

W ostatnich latach Michał Zadara interpretował dzieła klasycznych autorów: Mickiewicza, Sofoklesa, Eurypidesa, Słowackiego, Brechta. – „Książki Olgi Tokarczuk to rodząca się przed naszymi oczami nowa klasyka nowej epoki – świata, który na dobre już odmówił nam spójności. I ta spójność już nawet nie jest przedmiotem tęsknoty; oswajamy się z rozpadem” – dodaje reżyser.

„Bieguni” na podstawie powieści Olgi Tokarczuk
premiera spektaklu w Teatrze Powszechnym w Warszawie (Scena Duża): 30 stycznia 2021 r.
transmisja online na platformie VOD:

reżyseria: Michał Zadara
adaptacja: Michał Zadara, Barbara Wysocka
scenografia: Robert Rumas
projekcje wideo: Artur Sienicki, Michał Zadara, Barbara Wysocka
kostiumy: Julia Kornacka i Kornelia Dzikowska
reżyseria światła: Michał Zadara
asystenci reżysera: Karolina Pawłoś oraz Maksymilian Nowak (Wydział Reżyserii AT w Warszawie)
inspicjentka: Iza Stolarska
obsada: Sylwia Achu (gościnnie, Akademia Teatralna w Warszawie), Arkadiusz Brykalski, Mamadou Góo Bâ, Wiktor Loga-Skarczewski, Karina Seweryn, Ewa Skibińska, Barbara Wysocka.
koprodukcja: Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera w Warszawie i Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie.

Olga Tokarczuk o spektaklu „Bieguni” w reż. Michała Zadary, 
wypowiedź po pokazie work in progres w ramach Festiwalu Boska Komedia

– Podczas pokazu warsztatowego, do którego podeszłam dosyć ufnie, ponieważ znam Michała Zadarę (znam jego twórczość, widziałam rzeczy, które robił), miałam wrażenie, że to jest reżyser, który zawsze z pewną odpowiedzialnością i uwagą odnosi się do tekstu, i to już mi dało taki rodzaj spokoju. Powiem szczerze, że się nie rozczarowałam, to znaczy – Michał Zadara pracuje z tekstem z szacunkiem, tak że i tutaj, w przypadku „Biegunów”, rozpoznawałam swój tekst. A mało tego – i to jest jakby wartość dodana tego wszystkiego – widziałam, że ten tekst jest umieszczony w nie do końca dla mnie oczywistych kontekstach. To jest to, co dla pisarki zdarza się, kiedy ma do czynienia z dobrą krytyką, to znaczy – krytyk potrafi odsłonić te rzeczy, których sama autorka nie jest świadoma albo czego nie zauważyła. (…). 
Byliśmy z Michałem w kontakcie już dawno, kiedy on się przygotowywał do spektaklu. Byłam przyzwyczajona do tego, że spektakle robi się w trzy miesiące (…). Natomiast tutaj widziałam, jak Michał bardzo szczegółowo i dogłębnie pracuje z tekstem. Prawdę mówiąc, byłam zaskoczona, że jego praca polega na niezwykle uważnym, głębokim, kontekstowym czytaniu mojego tekstu jako tekstu kultury, jako tekstu zanurzonego głęboko w kulturze i niejako „ulinkowionego”. Inteligencja Michała polega na tym, że on te linki wszędzie widzi, on je potrafi wynaleźć. Wydaje mi się, że to jest cudowna wyobraźnia artystyczno-krytyczna. Potrafi umiejscowić tekst w czymś dużo szerszym, przez co właściwie każdy tekst jest tym, czym w rzeczywistości jest, mianowicie – nieodłączną częścią całej kultury, w której uczestniczymy, ponieważ urodziliśmy się ludźmi, urodziliśmy się tu, a nie gdzie indziej, po prostu jesteśmy częścią czegoś, co nas przerasta i przekracza, i w każdym naszym akcie twórczym odnosimy się do tego czegoś większego. I to u Michała jest, i to był miód na moje serce, on to wszystko widział. I tak jak powiedziałam, poszerzał także i moją świadomość jako autorki.[„W poszukiwaniu czułego odbiorcy” – spotkanie z Olgą Tokarczuk, rozmowa przeprowadzona przez Tomasza Domagałę w ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia, dostępna na platformie Play Kraków: https://playkrakow.com/vods/vod.582].

Michał Zadara o pracy nad spektaklem
– Pracuję nad adaptacją „Biegunów” na podstawie książki Olgi Tokarczuk, napisanej w 116 rozdziałach. Części te nie łączą się bezpośrednio, to odrębne przypowieści, nowele, które składają się na większą całość. Stworzenie spektaklu na bazie tego dzieła jest trudnym zadaniem: chodzi o to, by posiadał podobną jakość estetyczną, co powieść. Po wielu miesiącach pracy, spektakl zaczyna być coraz bardziej podobny do tego, co napisała Tokarczuk. To wielowątkowa struktura, której elementy łączą się, ale nie powtarzają. Z książek Tokarczuk „Bieguni” przemawiają do mnie najmocniej, być może dzięki międzynarodowemu kontekstowi. To książka, w której losy bohaterów z całego świata spotykają się, a nie jest tak silnie przypisana do Polski, Polek i Polaków. [Michał Zadara, „Lubię szczere techno”, „Rzeczpospolita” 2021, nr 1].