Festiwal Malta rozpatruje temat świata w uścisku i staje się agorą m.in. dla migrujących artystów. Początek już w poniedziałek!

Między 27 czerwca a 3 lipca ulice Poznania wypełnią się teatrem, tańcem, muzyką, a także sztukami wizualnymi i cyrkowymi. Generator Malta wraca do swojego pierwotnego znaczenia, czyli miejsca – miasteczka festiwalowego, które będzie mieścić się w aż trzech przestrzeniach: na pl. Kolegiackim, Wolnym Dziedzińcu Urzędu Miasta Poznania i w parku im. F. Chopina.

W programie teatralnym zostanie zaprezentowana twórczość flamandzkiego reżysera i aktora Luka Percevala. Zapraszamy na przedstawienia taneczne i teatralne, a także działania performatywne twórców polskich i międzynarodowych.

fot. Jamie Smith Photography/mat. org

W ostatni poniedziałek czerwca odbędzie się oficjalna inauguracja festiwalu Malta. Ulicami Poznania przejdzie parada francuskiego zespołu Générik Vapeur, który wystąpi na festiwalu po raz piąty. Na finał – Wesele wielkopolskie, czyli żywiołowa reinterpretacja tradycyjnej muzyki regionu. 
W programie spotkania z artystami i artystkami, debaty, warsztaty, śniadania na trawie i rozgrzewki. Nie zabraknie również programu dla dzieci. 
ŚWIAT W UŚCISKU
Hasłem przewodnim 32. edycji Malta Festival Poznań będzie Świat w uścisku / World Held Tight / Стиснутий Світ. Uścisk ma z jednej strony potencjał bliskości, czułości, troski, zrozumienia i solidarności, z drugiej – może być przemocowy i opresyjny. Świat w uścisku to również świat w potrzasku – świat, w którym bezpieczna przestrzeń do życia coraz bardziej się kurczy.  
„W ostatnich latach sztuka i kultura stają się domeną solidarności i wsparcia – nie inaczej swoją rolę powinien widzieć festiwal teatralny. Już jesienią zeszłego roku, gdy zaczynaliśmy pracę nad kolejną edycją Malty, sytuacja zmuszała nas jako organizatora kultury do zajęcia pozycji, zabrania głosu, aktywnego udziału w kształtowaniu świata, w którym chcemy żyć. Program Malta Festival Poznań 2022 powstawał w odpowiedzi na kryzys humanitarny na granicy polsko-białoruskiej, rasizm, którego ten kryzys był i jest przejawem, skrajne podziały społeczne i konflikty kulturowe. Wojna w Ukrainie wzmocniła naszą potrzebę stworzenia festiwalu będącego przestrzenią upodmiotowienia i radykalnego zbiorowego marzenia o bardziej równościowym jutrze. 
W Polsce z kartą stałego pobytu mieszka, według danych z października 2021 r., 293,8 tys. osób z Ukrainy, 37,1 tys. z Białorusi, 19,7 tys. z Niemiec, 13,7 tys. z Rosji, 11,2 tys. z Wietnamu, 10,9 tys. z Indii, 9,6 tys. z Gruzji, 8,5 tys. z Włoch, 6,9 tys. z Wielkiej Brytanii i 6,9 tys. z Chin. W tym samym roku przyjęto 7,7 tys. wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej, m.in. od obywateli Białorusi, Afganistanu czy Iraku. W związku z inwazją Rosji na Ukrainę w ciągu trzech miesięcy przybyło do Polski 3,4 mln uchodźczyń i uchodźców. Jak współdzielić z nimi przestrzeń, w której żyjemy? Jak budować wspólnotowe życie? Wspierać zarówno doraźnie, jak i długofalowo w codziennym funkcjonowaniu? Jak oddawać im głos?
Czujemy, że Malta Festival Poznań powinien odzwierciedlać coraz bardziej zróżnicowany społeczno-kulturowy kontekst, w którym funkcjonuje. Jesteśmy na początku długiego procesu skierowanego nie tylko na zewnątrz, lecz także na nas samych. Otwarcie na drugiego człowieka wiąże się ze współtworzeniem, z odpowiedzialnością, uważnością, ustępowaniem pola – uczymy się tego. Wyraźnie czujemy, że to nie konflikt, manifestacja i odrębność czynią współczesne sztuki performatywne istotnymi, lecz poszukiwanie nowych form wyrazu dla solidarności i egalitarności.
Festiwal nie ma bezpośredniego wpływu na rzeczywistość (nie działa na granicy państw, nie walczy na froncie), ale może działać – jak większość z nas – na drugiej linii. W świecie, w którym uścisk ma potencjał jednocześnie śmierci i miłości, może przyjąć postać barbarzyńskiej agresji albo czułości, pragniemy jasno określić za pomocą sztuki, którą stronę mocy wybieramy. Ta jedność w niesieniu pomocy, którą od kilku miesięcy obserwujemy, daje nam nadzieję na lepszą przyszłość. 
Ale ta jedność napawa nas też przerażeniem – jest wybiórcza, wyklucza osoby o innym kolorze skóry niż biała, tych, którzy nie wyglądają jak my. Część próśb i wniosków o azyl składanych przez osoby uciekające przed reżimami, wojnami i kryzysem klimatycznym w ogóle nie jest przyjmowana w Polsce do rozpatrzenia, co jest niezgodne z prawem międzynarodowym. 
Chcemy skonfrontować się z naszą rzeczywistością i dołożyć swoją cegiełkę w budowaniu mniej niesprawiedliwego świata. Tak jest pomyślany tegoroczny program teatralny, muzyczny, dyskusyjny Malty, program dla dzieci, program filmowy i wizualny. 

Artystą portretowanym jest w tym roku flamandzki reżyser Luk Perceval, który pokaże w Poznaniu swój tryptyk Cały smutek Belgii – trylogię, w której przygląda się historii Belgii – państwa bez narodu, wewnętrznie podzielonego, w którym jak w soczewce skupiają się problemy dzisiejszej Europy (jej kolonizacyjnej przeszłości, masowej imigracji, wielokulturowości, prawicowego zwrotu). W programie znaleźli się również artyści i artystki, którzy problematyzują swoje pochodzenie, kolor skóry, podwójną tożsamość, kolonizacyjne spojrzenie, tacy jak Jaha Koo, RUSNAM, Marcela Levi & Lucía Russo, Lia Dostlieva i Andrii Dostliev, Pablo Ramírez González, Wiktor Bagiński, Olena Apczel, Leila Akinyi, Ifi Ude, i tacy, których praca jest wyrazem potrzeby bliskości, kontaktu, solidarności, m.in. Trajal Harrell, Olena Siyatovska, Zoi Michailova i Taras Gembik, Igor Shugaleev, Super Besse, Grupa Bergamot. Część z tych projektów została wyłoniona w ramach otwartego naboru No Title skierowanego w tym roku do zagranicznych artystów i artystek, tandemów i grup mieszkających w Polsce. Podczas tegorocznej Malty odbędzie się również pierwszy zjazd Otwartej Sieci Organizatorek i Organizatorów Kultury „Reagujemy!”, poświęcony namysłowi nad misją, programem, sposobami organizacji pracy i relacjami z odbiorcami i uczestniczkami wydarzeń kulturalnych z perspektywy społeczeństwa wielokulturowego.
W tym roku wracamy do tradycyjnego podziału na dziedziny teatru, tańca, performansu, sztuk wizualnych, muzyki. Nie tylko dlatego, że w tej strukturze łatwiej się publiczności rozeznać. Procesy zachodzące na styku sztuki, edukacji i aktywizmu to dziś integralna część programu wielu festiwali sztuk performatywnych i instytucji kultury. Festiwal powinien zarówno odzwierciedlać zróżnicowany społeczno-kulturowy kontekst, w którym funkcjonuje, jak i świadomie go kształtować – wpływając na sposoby patrzenia i oceniania nie tylko sztuki, lecz także samej rzeczywistości, generując spotkania artystów i artystek z wybranymi grupami społecznymi, budując między nimi relacje, czyniąc określone grupy społeczne widocznymi i słyszalnymi w przestrzeni publicznej, nagłaśniając określone tematy. Ta idea definiuje niemal cały program tegorocznej Malty, bez dzielenia go na to, co bardziej artystyczne, a co bardziej aktywistyczne. Dlatego nazwa Generator Malta przestaje określać odrębną, społeczno-artystyczną część programu kuratorowaną przez Joannę Pańczak i wraca do swojego pierwotnego znaczenia miejsca – miasteczka festiwalowego. W tym roku miejsca wyjątkowego, bo rozbitego na trzy przestrzenie: pl. Kolegiacki, Wolny Dziedziniec Urzędu Miasta Poznania i park im. F. Chopina. Tam odbędą się zarówno spektakle plenerowe, operujące językiem uniwersalnym, łączącym ludzi różnych pokoleń, zawodów i kultur (Générik Vapeur, V.O.S.A. Theatre & Sunriders, CirKusKus, Michała Walczaka), jak i spektakle przeniesione na otwartą scenę z desek Teatru Zagłębia w Sosnowcu oraz koprodukcja Malta Festival Poznań i Teatru Łaźnia Nowa w Krakowie, koncerty, warsztaty dla dzieci i dorosłych, wspólne śniadania, rozgrzewki oraz dyskusje Forum, w których wezmą udział m.in. Oksana Zabużko, Khedi Alieva, Sylwia Chutnik, Myroslava Keryk, Agata Sikora, Maciej Zaremba Bielawski, Patrycja Sasnal, Piotr Siemion. 
Jak co roku będzie wspólne siedzenie na trawie, tańce, śmiech i łzy, wspólne przeżywanie działań performerów, tancerek, muzyków, aktorek, a także cyrkowców – żonglerek i klaunów, akrobatek, którzy na czas festiwalu przejmą we władanie miasto. Solidarni i otwarci spotkajmy się pod tym samym niebem z nadzieją na pokój” – taki przekrój wydarzeń i ideę nadchodzącej edycji przedstawiają organizatorzy: dyrektor Michał Merczyński i programerki, Dorota Semenowicz i Joanna Pańczak. 
PORTRET ARTYSTY: LUK PERCEVAL
W 2021 r. festiwal Malta rozpoczął nowy nurt programowy – Portret Artysty / Artystki. Pierwszy był Milo Rau – szwajcarski reżyser, ikona współczesnego teatru politycznego, obecnie dyrektor teatru NTGent w Gandawie. W 2022 r. współpraca z belgijską placówką jest kontynuowana, a portretowanym artystą jest rezydent NTGent Luk Perceval – flamandzki reżyser, aktor, zdobywca wielu nagród, klasyk współczesnego teatru europejskiego. W trylogii Cały smutek Belgii – trzech wyjątkowych w dorobku reżysera spektaklach Czarny, Żółty i Czerwony – mierzy się z historią swojego kraju. Będzie to pierwsza na świecie prezentacja wszystkich części trylogii razem, w ramach całodziennego wydarzenia teatralnego.
Spektakl Czarny: Kongo mówi o nadużyciach króla Belgów Leopolda II i niszczeniu afrykańskiej kultury. Będą tu pobrzmiewać teksty nie tylko Williama Henry’ego Shepparda, który za zarzuty wobec króla trafił przed kongijski sąd, lecz także Williama Szekspira i Josepha Conrada. Żółty: Rex wraca do czasów II wojny światowej i opowie o kolaboracji dużej części Flandrii z nazistami. W Czerwonym: Święta wojna pojawią się zamachy terrorystyczne z 2016 r. na stacji metra Maalbeek w sercu Brukseli oraz na brukselskim lotnisku Zaventem. Twórca trylogii belgijskiej nawiązuje w niej do Trzech kolorów Kieślowskiego. Jego trzy kolory to barwy flagi Belgii. 
Portret Percevala będzie także wzbogacony projekcjami oper Uprowadzenie z Seraju i Infinite Now oraz filmów dokumentalnych The Concealed City (o Linzu, z którego Hitler chciał stworzyć swoją stolicę kultury) i Düsseldorf, mon amour (o trzeciej pod względem liczebności społeczności japońskiej w Europie).
TEATR / TANIEC / PERFORMANS
Festiwal na dobre rozpocznie Générik Vapeur. Francuzi już pięciokrotnie robili zamieszanie w przestrzeni publicznej w trakcie festiwalu Malta. Tak będzie i tym razem, bo tańcem, instalacją, pirotechniką i muzyką na żywo chcą skłonić widzów i widzki do refleksji nad wstrząsami i katastrofami naszego świata, krzycząc z całych sił o świecie, który jest zarazem okropny i piękny. Jeden z najważniejszych amerykańskich tancerzy i choreografów, Trajal Harrell, podjął się stworzenia choreografii do kultowego jazzowego nagrania – pierwszej z serii improwizacji fortepianowych mistrza tej formy Keitha Jarretta. Poetycki spektakl powstał w szczytowym momencie pandemii jako odpowiedź na reguły fizycznego dystansu. Michael Douglas Kollektiv wciągnie uczestniczki i uczestników wydarzenia w przestrzeń gry, w której zderza się choreografia, performans i zaangażowanie w konflikt. 
Grupa Bergamot flash mobem Lot/Flight doprowadzi do spotkania osób, które przez własne działania, zderzenie ciał i współpracę z innymi stworzą choreografię opartą na solidarności, nawiązującą do zatrzymań i przenoszenia protestujących Białorusinów siłą do radiowozów. Performans Igora Shugaleeva 375 0908 2334 / The body you are calling is currently not available zrodził się z potrzeby protestu przeciwko przemocy, przeciwstawienia się stresowi i strachowi oraz próby przezwyciężenia poczucia winy, w którym – świadomie lub nie – żyją dziś Białorusini. Taras Gembik i Zoi Michailova poezją i dźwiękiem zapraszają do wspólnego przeżywania, do reorganizacji słów, myśli i uczuć. Niech dla niej będzie twój śmiech i łzy, i wszystko aż do zatracenia… to autorski pejzaż muzyczny grany na żywo, a także open mike stwarzający przestrzeń do podzielenia się własnym buntem, współczuciem i sprzeciwem. To trzy z siedmiu projektów wyłonionych w ramach open calla No Title, otwartego naboru skierowanego do zagranicznych artystów i artystek mieszkających w Polsce.
CirKusKus (pierwsza szkoła nowego cyrku na Słowacji) i Campana Batucada (pierwsza słowacka szkoła samby) przygotowali cyrkowy spektakl uliczny będący połączeniem akrobatyki, żonglerki i muzyki na żywo. V.O.S.A. Theatre & Sunriders otaczają uwagą koło, starożytny wynalazek, symbol nieskończoności, harmonii i kompletności. Koło w C’est La… Wheel! jest gigantyczne – lekkie jak idea miłosna i zarazem ciężkie jak samotne serce. Jaha Koo urodził się w 1984 r. w Korei Południowej, w czasach kiedy Koreańczycy wciąż mogli marzyć o świetlanej przyszłości. Jego performans Cuckoo łączy opowieść o światowej ewolucji z prywatną historią, a transformacja Korei Południowej staje się symbolem czasu, kiedy finanse biorą górę nad człowiekiem. Marcela Levi i Lucía Russo zderzą publiczność z historycznymi i obecnymi stereotypami na temat ciał czarnych tancerzy, nawiążą do praktyki blackface w Stanach Zjednoczonych, występów Josephine Baker, hipnotyzujących i władczych ruchów Niny Simone czy wirtuozerii Michaela Jacksona. Turecko-niemiecka producentka, piosenkarka i autorka tekstów Gülin Mansur aka RUSNAMprzez ctrl.xx.tension – 75-minutowy koncert inspirowany hip-hopem, techno i muzyką świata – przygląda się wizerunkom kobiet kształtowanym przez ikony popu i dyskryminacji niebiałych (BPOC) muzyków.
Marcin Walczak w Inwazji Klaunów – cyrkopunkowym zespole eventowym przewiduje rządowy program Klaun Plus. Do każdej rodziny zostaje dokwaterowany artysta lub artystka odpowiedzialni za radość życia, urodziny, chrzciny i wesela, na których królują hity zespołu Inwazja Klaunów, łączącego nowy cyrk, musical, taniec współczesny i stand-up. Odyseją Tomasz Ciesielski przygląda się światu, który wypadł z formy. Za pomocą języka teatru i tańca artyści badają, w jakim stopniu archetyp homo viator – człowieka w drodze – jest aktualny dla współczesnego Europejczyka. Olena Apczel i jej Kreszany pozwalają wyobrazić sobie, że to nie mózg kryje wiedzę o ludzkiej historii, ale że wyrastamy z kultury, której pamięć jest osadzona w pełnej różnych bogów i bogiń słowiańszczyźnie. Wiktor Bagiński Narodzinami wrogości poszuka odpowiedzi na pytania: kim był wczoraj „Murzyn”, kim jest dzisiaj homoseksualista, muzułmanin, kobieta w chuście, Arab, uchodźca czy Żyd, a może ktoś jeszcze? 

POLSKI W POLSKIM 
Wyjątkowym połączeniem polskości będą spektakle przygotowane przez Teatr Polski w Warszawie zagrane na deskach Teatru Polskiego w Poznaniu, w najstarszym nieprzerwanie działającym budynku teatralnym w Polsce. Dyrektor warszawskiej sceny Andrzej Seweryn zaprasza na dwa teatralne wieczory w doborowym towarzystwie. W Savannah Bay Marguerite Duras w reżyserii Józefa Opalskiego młoda kobieta odwiedza starzejącą się aktorkę, z którą odtwarza wspólne wspomnienia. Deprawator Macieja Wojtyszki to podróż do Francji, rozmowy o ojczyźnie i synczyźnie mieszkającego pod Niceą Witolda Gombrowicza i wizytującego go w 1967 r. Czesława Miłosza.  
SZTUKI WIZUALNE
Międzynarodowy festiwal oddaje swoją przestrzeń widzialności i słyszalności zagranicznym artystkom i artystom mieszkającym w Polsce. W ogłoszonym open callu No Title wyłoniono projekty, z których cztery stworzyły sekcję sztuk wizualnych. Nabór został ogłoszony dwa tygodnie po najeździe Rosji na Ukrainę, kilka miesięcy po tym, jak przy granicy z Białorusią polski rząd zaczął blokować (i wciąż blokuje) dostęp do ochrony i informacji ludziom uciekającym przed bezprawiem i wojnami. Projekty łączy społeczne i polityczne zaangażowanie ich twórczyń i twórców, pochodzących z Białorusi, Ukrainy i Meksyku, potrzeba użycia narzędzi sztuki do stawiania oporu, okazywania zarówno solidarności, jak i bezsilności.  
Olena Siyatovska w formie instalacji dźwiękowej Seven-second Pause pozwoli odsłuchać intymnych opowieści kobiet uciekających z Ukrainy, historii zarówno zwykłych, jak i tych wstrząsających. Gdzie jest mój puszysty kocyk? pokazuje szkice i obrazy opowiadające o ewakuacji Marii Redko i jej rodziny z Kijowa: o stracie domu, trudnych przeżyciach, długiej drodze, poszukiwaniu jedzenia. Lia Dostlieva i Andrii Dostliev rekonstruują album rodzinny żołnierza Wehrmachtu – Black on Prussian Blue – który zachodnioeuropejskie kraje pokazuje za pomocą fotografii pięknych scenerii lub zabytków architektury, podczas gdy zdjęcia z krajów Europy Wschodniej przedstawiają ziemię ogołoconą z jakiejkolwiek podmiotowości. Chinampa Lab Pabla Ramíreza Gonzáleza bada możliwości interakcji i komunikacji między roślinami, przedmiotami i ludźmi, granice międzygatunkowego dialogu i radykalnej empatii. 
MUZYKA
Muzyka, nieustannie towarzysząca wielu punktom programu festiwalu, sama też stanie w centrum uwagi. Będzie nie tylko wprawiać w ruch ciało człowieka, lecz także poruszać najważniejsze obecnie tematy.
Już pierwszego dnia zaśpiewa Ifi Ude, niezależna multidyscyplinarna artystka o polsko-nigeryjskich korzeniach, swobodnie przenikająca granice muzyki, sztuki i teatru, śmiało łącząca etno i folk z elektroniką, a polską muzykę ludową ze swoimi afrykańskimi korzeniami. Juv33nalia to showcase poznańskiego labelu 33 Records. Koncerty artystów wydawnictwa – Audiofeels, Antoni Roker, Iksy, The Goldbricks, Spazebar i Searching for Management – będą przeplatane panelami dyskusyjnymi prowadzonymi przez Marcina Prokopa. Koncert relaksacyjny przy dźwiękach mis tybetańskich Domu Dźwięku pomoże uwolnić napięcia, blokady oraz toksyny z ciał uczestniczek. Sesję poprowadzi Dominika Więcławska – podróżniczka, trenerka, masażystka, która spędziła siedem lat w krajach Azji. Kompozytorka, autorka, wokalistka i basistka, laureatka m.in. Paszportu Polityki i Fryderyka Misia Ff, czyli Misia Furtak, zagra utwory z najnowszego albumu Wybory opowiadającego o konieczności zajęcia stanowiska wobec trudnej współczesności.
Najdłuższym muzycznym wieczorem Malta Festival Poznań 2022 będzie Mińsk / Poznań / Kolonia. Artyści każdego z miast muzycznie mierzą się z wrzącymi tematami: białoruski Super Besse – z reżimem Łukaszenki, polska Młoda Kultura – z katastrofą klimatyczną i wolnością słowa, niemiecka raperka Leila Akinyi – z transkulturową solidarnością. Białoruski duet elektroniczno-gitarowy, który wystąpi w kameralnej scenerii parku im. F. Chopina, tworzą Domsun – niezależny muzyk z Mińska, bawiący się bluesowymi samplami, breakbeatem oraz mocnym, rytmicznym brzmieniem perkusji i bębnów, tworzący melancholijne, słodko-gorzkie teksty – i gitarzysta Nikita Bubashkin. Po protestach w 2020 r. ze względów bezpieczeństwa obaj opuścili Białoruś, gdzie byli zaangażowani w różne projekty muzyczne. Trio Róża tworzą Małgorzata Penkalla, Szymon Lechowicz i Kamil Hordyniec. Koncert warszawskich muzyków usłyszymy w ramach Kursu Miejskiego Relaksu i poprzedzi go support zespołu AZ-YL Agaty Zygmańskiej.
Zaskakujące brzmienie zyska wielkopolska muzyka ludowa. Michał Fetler, Rafał Zapała, Malwina Paszek i Jacek Hałas zapraszają na Wesele wielkopolskie. Artyści sięgnęli do nagrań archiwalnych, tekstów i materiałów z badań terenowych zebranych przez poznańskich etnomuzykologów, by radykalnie zreinterpretować tradycyjną muzykę regionu. Na zakończenie trzech muzycznych wieczorów na Wolnym Dziedzińcu UMP nie zabraknie silent disco. Pierwszą nocną imprezę w słuchawkach Malta zorganizowała w 2009 r., stając się jednym z prekursorów tej formy zabawy w Polsce. 
FILM
W programie filmowym znalazły się obrazy, w których zaangażowanie na rzecz praw jednostki łączy się ze sztuką filmową. Pokazy organizowane są we współpracy z Międzynarodowym Festiwalem Filmowym WATCH DOCS. Prawa człowieka w filmie – najstarszym festiwalem filmów dokumentalnych w Warszawie. Oprócz filmów Luka Percevala The Concealed City i Düsseldorf, mon amour zostanie pokazana Gra cieni. Eefje Blankevoort i Els Van Driel udokumentowali niebezpieczną podróż do Europy, na którą decydują się dzieci i nastolatki z regionów ogarniętych wojną. Heda Kamila Witkowskiego przedstawia kobietę, która uciekła z pięciorgiem dzieci do Polski z ogarniętej wojną Czeczenii. Amadej Petan, Anatole Mandroyan, Elise Ooms, Luka Cvetko i Nuno Cristino Ribeiro nakręcili Matongé – tak nazywa się dzielnica Brukseli z Galerią Ixelles, w której ostatnia biała Belgijka prowadzi zakład krawiecki. Sztuka przeżycia Davida Henry’ego Gersona opowiada o losach syryjskich artystów na emigracji: młodego rapera, który trafił na kilka miesięcy do więzienia za piosenkę krytykującą Baszszara al-Asada, choreografa torturowanego przez tajną policję i graficzki, której brat został siłą wcielony do armii i zginął podczas próby dezercji.
FORUM 
Jak co roku programowi artystycznemu Malty towarzyszy cykl rozmów, w którym przekrojowo rozważamy główne tematy festiwalu. Maltańskie Forum polega na spotkaniu różnych środowisk, tworzeniu pola do dyskusji praktyczek i teoretyczek z innych pokoleń i o różnych doświadczeniach. Jego otwarta formuła umożliwia aktywne uczestnictwo publiczności: pytania, wymianę poglądów, dzielenie się własnymi opiniami i obawami. Forum prowadzi Michał Nogaś, dziennikarz „Gazety Wyborczej”. 
Na początek spotkanie z Oksaną Zabużko, ukraińską pisarką i filozofką, czołową postacią życia publicznego w Ukrainie, autorką m.in. powieści Badania terenowe nad ukraińskim seksem (1996) i Muzeum porzuconych sekretów (2009). Jej ostatnia publikacja, Planeta Piołun, ukazała się tuż przed agresją Rosji na Ukrainę, a stanowi zbiór esejów o współczesnej Ukrainie, kulturze narodu żyjącego w cieniu Rosji. Rozmowa z Pauliną Piasecką i Patrycją Sasnal będzie dotyczyć granic Europy. Jak się zmieniała europejska polityka ochrony granic? Jakie pakty Europa zawiązuje, by chronić swoje rubieże? Jeden z wątków potoczy się w rozmowach z Khedi Alievą, Anną Dąbrowską i Myroslavą Keryk, które skupią się na temacie Uchodźca – obcy czy gość i na zmianach polityki państwa polskiego w tym obszarze.
Agata Sikora, Olga Stanisławska i Maciej Zaremba Bielawski określą kłopoty z wielokulturowością. Pisarki i pisarze mieszkający w wielkich zachodnich metropoliach opowiedzą o swoich doświadczeniach w prowadzeniu dyskusji dotyczących religii, norm prawnych i obyczajowych, systemu nauczania. Draginja Nadażdin, Jan Sowa i Roman Wieruszewski poszukają odpowiedzi na pytanie, kogo dotyczą prawa człowieka. Osoby zmuszone do opuszczenia swojego kraju z powodu wojen i prześladowań podejmują śmiertelnie niebezpieczną wędrówkę, by ostatecznie trafić w miejsca, w których żadne prawa im nie przysługują. Wokół tych tematów będzie krążyć dyskusja Natalii Błoch, Sylwii Chutnik i Natalii Judzińskiej zatytułowana Komu współczujemy. Dzisiejszej Polsce i XX-wiecznej Europie w wydanej w kwietniu książce Bella, ciao przygląda się Piotr Siemion. Jego powieść o woli życia i pragnieniu śmierci na gruzach zrujnowanego świata za sprawą wojny w Ukrainie stała się jeszcze bardziej aktualna. Rozmowa z pisarzem i prawnikiem na pewno będzie poruszać kwestię armii, uchodźców i przesiedleńców, strachu i rodzącej się nadziei. W programie również spotkanie z Andrzejem Sewerynem, nie tylko o Polskim w Polskim, Lukiem Percevalem o Belgii i całym jej smutku oraz rozmowa z twórcami Wesela wielkopolskiego.
REAGUJEMY!OTWARTA SIEĆ ORGANIZATOREK I ORGANIZATORÓW KULTURY
Kryzys humanitarny na granicy polsko-białoruskiej, agresja Rosji na Ukrainę oraz zwiększająca się różnorodność etniczna w Polsce mobilizują środowisko kultury do nowego namysłu nad misją, programem, sposobami organizacji pracy i relacjami z odbiorcami i uczestniczkami wydarzeń kulturalnych. Jak otwierać instytucje i działania kulturalne na społeczeństwo wielokulturowe zarówno na poziomie programowania, a więc poruszanych tematów i zapraszanych do współpracy twórców i twórczyń, kontaktu z publicznością, jak i na poziomie zatrudnienia? Jak diagnozować tematy, które dla danej mniejszości są ważne? Czy tworzyć wydarzenia uniwersalne, czy skierowane tylko do jednej społeczności – o jej problemach, jej narzędziami, w jej języku, z jej aktorami i artystkami? 
Otwarta sieć to cykl spotkań organizatorek i organizatorów kultury – zarówno tych pracujących w publicznych instytucjach w miastach wojewódzkich, ośrodkach kultury w mniejszych miejscowościach, jak i tych zaangażowanych w działania organizacji pozarządowych i niesformalizowanych kolektywów. Organizowane co dwa miesiące zjazdy mają na celu zbudować przestrzeń wymiany idei i doświadczeń w temacie pracy w sektorze kultury z perspektywy społeczeństwa wielokulturowego. Spotkania będą się odbywać w różnych miastach Polski, a ich opiekunami będą: Malta Festival Poznań, CK Zamek, Pawilon, Teatr Polski (Poznań), Europejskie Centrum Solidarności i Teatr Szekspirowski (Gdańsk), Strefa WolnoSłowa (Warszawa), Teatr Łaźnia Nowa i Centrum Wielokulturowe (Kraków), Galeria Labirynt (Lublin). Pierwsze spotkanie ma miejsce w dniach 27–28 czerwca, podczas Malta Festival Poznań. 
LOKALNIE
Malta, pozostając festiwalem międzynarodowym, niezmiennie jest też poznańska. Podkreśla to DOM – Działkowy Ogród Międzykulturowy,w którym uprawianie ziemi pozwala nie tylko na eksperymentowanie z różnymi odmianami roślin jadalnych, zdystansowanie się od codziennych trosk na miejskim łonie natury, lecz także na międzykulturową integrację i łączenie pokoleń. Grządkami opiekują się rodziny z doświadczeniem uchodźczym lub migracyjnym oraz osoby ze społeczności lokalnej Poznania. W duchu permakulturowym i biodynamicznym są tu uprawiane rośliny jadalne, lecznicze i ozdobne oraz dzikie. 
Druga edycja Kursu Miejskiego Relaksu to zaproszenie do odpoczynku w naturze i z twórczością młodych artystek i artystów. W kojących dźwiękach mis i dzwonków pojawią się obrazy różnorodnej, spontanicznej roślinności wyrastającej z wegetujących altan. Na finał – koncert zespołu Róża. 
GENERATOR MALTA
Generator Malta wraca do korzeni. Będzie otwartą częścią festiwalu, dedykowaną miastu, jego mieszkańcom i mieszkankom, swoistym domem kultury na świeżym powietrzu, w którym każdy może obejrzeć spektakl, wysłuchać koncertu, wziąć udział w debacie, warsztatach, działaniach artystycznych i edukacyjnych. Wstęp na wszystkie wydarzenia odbywające się w Generatorze jest bezpłatny.  
W latach 2014–2021 nazwa Generator określała również społeczno-artystyczną część programu Malty pod opieką Joanny Pańczak i zapraszanych przez nią kuratorek – program skoncentrowany na działaniach na styku sztuki, edukacji i aktywizmu, który podejmował tematy związane z prawami człowieka, urbanizacją, migracjami i przyrodą, promował społeczną empatię, dialog i wartościotwórczą rolę sztuki. W tym roku Generator Malta wraca do swojego pierwotnego znaczenia miejsca – miasteczka festiwalowego, przestrzeni wspólnej, otwartej dla wszystkich. W tym roku miejsca wyjątkowego, bo rozbitego na trzy strefy: pl. Kolegiacki, Wolny Dziedziniec Urzędu Miasta Poznania i park im. F. Chopina. 
Oprócz czysto artystycznych punktów programu będą też rozgrzewki – codzienna, festiwalowa praktyka ruchu na trawie. Zapraszają na nie trenerki z Namaste Yoga i Domu Dźwięku, wyjątkowych miejsc na mapie Poznania, które od lat pomagają praktykować poznaniakom techniki relaksacyjne. Niedzielna rozgrzewka – z Lukiem Percevalem. 
Skoro festiwal w parku, to i śniadania na trawie – od poniedziałku do piątku wraz z artystkami i artystami festiwalu Malta wspólne przygotowywanie kanapek, sałatek i past z sezonowych warzyw oraz ziołowych naparów. W sobotę i niedzielę swoje wypieki zaoferują lokalne kawiarnie i restauracje. W niedzielę dochód ze sprzedaży zostanie przekazany na rzecz osób z doświadczeniem uchodźczym w Polsce.
Ładne rzeczy – warsztaty z szycia maskotek otworzą dzieciom, młodzieży i dorosłym przestrzeń na doświadczenie grupowej i indywidualnej pracy oraz stworzenie swojej osobistej przytulanki przywołującej wspomnienia letniego i słonecznego czasu. Fundacja Sheva organizuje warsztaty kulinarne z kuchni bliskowschodniej. Efektem będą m.in. baba ghanoush na rozgrzanym grillu czy herbata z przyprawami.
W czasie 13. Poznańskiej Garażówki na rzecz osób z doświadczeniem uchodźczym w Polsce pojawią się książki, rękodzieło, zabawki, bilety na spektakle, koncerty i do kina oraz prywatne skarby. Nie zabraknie strefy gastro z ciastami, zupami, kawą, herbatą i pysznościami od poznańskich kawiarni, restauracji i przyjaciół Garażówki.  
WOLNO DZIECIOM
Od 2014 r. swoją Maltę mają też nasi najmłodsi widzowie. Skierowany do nich program tym razem zagości na pl. Kolegiackim i w parku im. F. Chopina. Tam będzie można obejrzeć spektakle dla dzieci i całych rodzin oraz wziąć udział w warsztatach zaprojektowanych przez artystów i edukatorów żyjących w Poznaniu, lecz pochodzących z innych kręgów kulturowych. W programie Wolno Dzieciom mieszczą się propozycje teatralne przygotowane przez V.O.S.A. Theatre & Sunriders, CirKusKus i Campana Batucada, Michała Walczaka i Générik Vapeur.Wyjątkowe spotkanie książkowe z Małym Księciem zapewnią Anna Cieślak i Andrzej Seweryn, którzy przeczytają ten kanon niekoniecznie w sposób klasyczny. Teatr Hipopo Pam zaprasza na Opowieść o drzewie – dźwiękową bajkę o przyjaźni, wzajemnej pomocy, różnorodności, trosce o przyrodę.  
Do jeszcze większego zaangażowania zachęcają autorzy warsztatów. Strefa frajdy została zaprojektowana z myślą o dziecięcych potrzebach związanych z zabawą, eksploracją i swobodną twórczością: miękkie i puchate obiekty zachęcą do tulenia, skakania, turlania czy ukrywania się, a ruchome – zainspirują do budowania i negocjowania przestrzeni. 
Cyklem warsztatów ruchowo-performatywno-filmowych Jak długo może trwać przytulenie? Krystyna Szydłowska i Evgenia Ramanouskajaotworzą drogę do poszukiwań swoich przestrzeni komfortu i testowania ich w miejscach publicznych. Podczas warsztatu Przytul z nami las dzieci dowiedzą się od TuLasów, jak wielki i różnorodny jest świat przyrody, i stworzą wspólnie rzeźbę drzewa z gipsu i elementów naturalnych. Na Gipsowych wyspach z Olgą Strizhniovą zostaną zaprojektowane i wykonane gipsowe światy łączące się w jeden kontynent, a towarzysząca temu rozmowa zakręci się wokół wsparcia, współpracy, nieuniknioności samotności oraz wartości tkwiącej w społeczności i przyjaźni. 
Feel Music to warsztat Albaraa Alanesi, który pomaga wszystkim poczuć reggae i rap, tworzyć muzykę bardzo prostymi metodami, dostosowanymi specjalnie dla dzieci i młodzieży w wieku 12–15 lat. Park plastyczny Cristiny Ferreira-Szwarc zapozna uczestników z technikami, takimi jak kolaż, frottage czy stempel, w czym pomogą znalezione w parku elementy przyrodnicze. Przytulaśne czytando Domu Bajek pozwoli artystkom i artystom w wieku przedszkolnym zbadać, w jaki sposób słowo łączy się z obrazem. Mov_improv_ment to autorska metoda Alisy Makarenko – połączenie psychologii, improwizacji i tańca współczesnego. Podczas Kartonowej przygody można – pod okiem Natallii Levanavej z Kazachki by! – być zarazem dramaturgiem, reżyserką, artystą i aktorką. Joga dla dzieci będzie towarzyszyć codziennym maltańskim rozgrzewkom, prowadzonym przez trenerki z Namaste Yoga i Domu Dźwięku.  
POZNAŃ NA MALCIE
Poznań na Malcie to platforma prezentacji i promocji poznańskich twórców, zespołów teatralnych i instytucji kultury. Wyboru spektakli do programu Poznań na Malcie dokonują co roku dyrektorzy zaproszonych instytucji, ośrodków lub sami reżyserzy.
Muzyczne otwarcie lata Teatru Muzycznego zabrzmi na uroczystą inaugurację nowego pl. Kolegiackiego wspólnie z Miastem Poznań. W repertuarze koncertu znajdują się jedne z najbardziej lubianych utworów ze spektakli Teatru Muzycznego, takich jak Kombinat, Rodzina Addamsów oraz Jekyll i Hyde. Przez trzy dni Tłusta Langusta będzie sceną twórczych eksperymentów, świadkiem eksplozji kreatywności, gospodarzem niecodziennych pokazów. W Secret Shows from Berlin głos zabiorą młodzi artyści i artystki z Francji, Włoch, Gwinei, USA, Brazylii, Niemiec i Wielkiej Brytanii, zrzeszeni wokół Arthaus Berlin – międzynarodowego ośrodka szkoleniowo-badawczego dla twórców teatralnych i performerek z całego świata, zainteresowanych poszukiwaniem nowych dróg rozwoju własnej twórczości. Późno Późno Variété – wieczór muzyki, komedii, przeciągania liny i innych dzikich występów – poprowadzi kabaretowa trupa odmieńców z Berlina i Poznania. Gospodarzami będą Band Practice i goście. Cosmino Productions w Heartburn opowiada o dwóch kobietach stających przed faktem rozpadu europejskiego marzenia o równouprawnieniu płci. Połączenie ruchu, pieśni, humoru i lalkarstwa w niekonwencjonalny i zaskakujący sposób rozbija tabu o życiu kobiet. Czterdzieści jest opowieścią o czterech dekadach życia pewnej kobiety, o czasie zwątpień, nadziei, zmagań, wyborów i nieprzewidzianych wydarzeń, którymi kierują żądza życia i chęć przetrwania. Spektakl Jo Strømgrena portretuje nie tylko indywidualne poszukiwania konkretnego człowieka, lecz także jest synonimem podróży Polski i zespołu Polskiego Teatru Tańca. Pomysł na Oddychaj zrodził się z fascynacji twórczością współczesnej poetki i tłumaczki Julii Fiedorczuk. Tomasz Zajcher w Teatrze U Przyjaciół przygotował opowieść o sytuacji pandemicznej – zamknięciu, izolacji i strachu. Opowieści z pustyni: Blask kaganka Mandara Purandare w Baraku Kultury to monodram teatralno-muzyczny inspirowany twórczością wybitnego indyjskiego pisarza Vijaydana Dethy, który ożywił i uprzystępnił współczesnemu odbiorcy wiele starych opowieści ludowych, muzyki i folkloru Radżasthanu. W spektaklu Żywot twórczynie Teatru Emigrant eksplorują tradycję, mitologię i rytuały związane z różnymi etapami życia kobiet. Wielogłos opowieści wybrzmi w trzech słowiańskich językach – białoruskim, polskim i ukraińskim.
Od samego początku istnienia Malta Festival Poznań jest silnie związany z Poznaniem i Wielkopolską. Stąd współpraca z mniejszymi wielkopolskimi ośrodkami, w szczególności z Centrum Kultury i Sztuki w Koninie, która trwa już 16 lat. W tym roku, w ramach Malty na Bis w Koninie, odbędą się koncert Misi Furtak z wizualizacjami ukraińskiego artysty sztuk wizualnych Sergiya Petlyuka oraz spektakl dla najmłodszych dzieci Opowieść o drzewie Teatru Hipopo Pam. 
Spotkajmy się na Malcie! 

https://malta-festival.pl