W Szczebrzeszynie będzie można porozmawiać z Andrzejem Stasiukiem i posłuchać Lecha Janerki. W Gdyni pojawią się Jakub Żulczyk i Ignacy Karpowicz. Pisze Jacek Cieślak w Rzeczpospolitej.

Popularność literackich festiwali rośnie, stanowią ważną część wakacyjnej oferty regionów.

Skończyły się właśnie Góry Literatury, firmowane przez Olgę Tokarczuk. Jej gościem była m. in. inna noblistka - Białorusinka Swietłana Aleksijewicz. Spotkania ożywiały przez dziesięć dni Kotlinę Kłodzką - na zjawiskowym tarasie w Radkowie w obliczu Gór Stołowych, w Nowej Rudzie i Świdnicy. Wydarzeniem była retrospektywa Agnieszki Holland i rekomendowane przez nią czeskie filmy.

A już i sierpnia w Zamościu ruszy siódma edycja Festiwalu Stolica Języka Polskiego, którego otwarcie uświetni Ewa Dałkowska, śpiewając wiersze Norwida. Potem impreza przeniesie się do Szczebrze-szyna i potrwa do 7 sierpnia.

- Mamy zaszczyt współtworzyć tegoroczną edycję w części poświęconej Tadeuszowi Różewiczowi, kiedy obchodzimy stulecie jego urodzin - mówi Irek Grin, dyrektor Wrocławskiego Domu Literatury, a każdego dnia odbywać się będą różewiczowskie rozmowy przygotowane przez prof. Ryszarda Koziołka, rektora Uniwersytetu Śląskiego. Gościem specjalnym będzie Julia Różewicz, wnuczka poety.

Kuratorka literacka festiwalu Justyna Sobolewska przygotowała ponad 60 różnych wydarzeń.

- W tym roku odwiedzi nas aż czworo laureatów Nagrody Literackiej Nike - Andrzej Stasiuk z  nową  powieścią „Przewóz", Joanna Bator, z którą porozmawiamy o Śląsku i o powieści „Gorzko, gorzko", Marcin Wicha z „Kierunkiem zwiedzania" i Radosław Rak, który otrzymał w zeszłym roku nagrodę za „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli". Laureatka Nagrody Literackiej Gdynia Zyta Rudzka pojawi się z nową powieścią „Tkanki miękkie". Przyjedzie też znakomity gość ze Szwecji - Maciej Zaremba Bielawski, autor „Domu z dwiema wieżami" uhonorowanego Nagrodą im. Ryszarda Kapuścińskiego - mówi Justyna Sobolewska.

Zaplanowano rozmowy o Kornelu Filipowiczu i zwierzętach w związku z kolejnym wyborem jego opowiadań „Formikarium" oraz biografią. Zostaną przyznane dwie nagrody: Człowieka Słowa i Wielkiego Redaktora. Nowością jest pasmo językowe przygotowane przez prof. Danutę Kępę-Figurę z UMCS. Tematem przewodnim będzie grzeczność i problemy komunikacji międzypokoleniowej.

W Szczebrzeszynie będzie można też obejrzeć spektakl „Lem po robocie" na podstawie „Bajek robotów" z udziałem Krystyny Czubówny, Krzysztofa Wakulińskiego. „Koncert piosenek Ewy Demarczyk" przedstawi Anna Sroka. Książkę Różewicza „Matka odchodzi" przeczytają aktorzy Teatru im J. Osterwy, którzy zagrają także spektakl „Małe zbrodnie małżeńskie". Z kolei w widowisku „Najlepiej widzę, kiedy zamknę oczy" udział wezmą Maja Komorowska i Wojciech Wysocki. Finał uświetni koncert Lecha Janerki.

Pod koniec wakacji, między 23 a 29 sierpnia, literacką stolicą Polski będzie Gdynia, gdzie odbędzie się kolejna edycja Festiwalu Miasto Słowa. Tu również spotkać się będzie można z Andrzejem Stasiukiem, a także z Jakubem Żulczykiem i Ignacym Karpowiczem.

Reporterska książka „Wojenka" Magdaleny Grzebałkowskiej i powieść „Rozpływaj się" Anny Cieplak staną się punktem wyjścia do dyskusji o sytuacji, w której mały człowiek zderza się z wojną zabierającą dzieciństwo czy masową emigracją zarobkową. Adam Leszczyński, autor „Ludowej historii Polski", oraz Kacper Pobłocki, którego „Chamstwo" opisuje historię chłopów pańszczyźnianych, porozmawiają o wypieranych z narodowej świadomości losach polskiego chłopa i o cieniach, jakie rzucają one na współczesność. Maciej Płaza i Łukasz Kozak, autorzy „Golema" i „Upiora. Historii naturalnej", zabiorą nas w świat swoich fascynacji, strachów i niepokojów.

Regionalnym akcentem będzie spotkanie z Tomaszem Słomczyńskim wokół reportażu „Kaszebe". Z kolei Maciej Hen i Jerzy Jarniewicz porozmawiają o The Beatles, a dyskusję poprowadzi Agnieszka Szydłowska.

Z myślą o familijnej publiczności Biblioteka Gdynia przygotowała warsztat komiksowy z Piotrem Bednarczykiem, jednym z autorów „Kajko i Kokosza".

W 100. rocznicę urodzin Stanisława Lema Teatr Gdynia Główna wystawi cztery spektakle będące adaptacjami prozy mistrza, a Katarzyna Janowska poprowadzi spotkanie z twórcami krótkometrażowego filmu „Pokój", zrealizowanego na podstawie „Podróży siódmej" z „Dzienników gwiazdowych".

Kulminacją festiwalu będzie uroczysta gala Nagrody Literackiej Gdynia 2021. Laureatów w czterech kategoriach - esej, poezja, proza i przekład - poznamy w gdyńskim Muzeum Emigracji 27 sierpnia. Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.