Na przełomie września i października 2024 roku w świeżo odrestaurowanej siedzibie Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach odbyła się szósta edycja międzynarodowego festiwalu teatralnego, stanowiącego wyjątkową platformę dla współczesnych i odważnych spektakli z Francji, Islandii, Niemiec i Polski. Widzowie, którzy licznie odwiedzali kielecki teatr, mieli okazję docenić wysoki poziom artystyczny wszystkich trzynastu zaprezentowanych przedstawień.
fot. mat. teatru
Kielecki festiwal to nie tylko spektakle. Dyrektor Teatru Żeromskiego Michał Kotański oraz dyrektor do spraw festiwalu Marcin Zawada dbają o to, by program wydarzenia był jak najbardziej różnorodny i obejmował również czytania tekstów dramatycznych, debaty czy warsztaty łączące elementy aktorskie i techniki medytacyjne.
Jednym z kluczowych tematów tegorocznej edycji były kobiety walczące o wolność i równouprawnienie, stanowczo sprzeciwiające się dyskryminacji ze względu na płeć. Drugim istotnym nurtem były motywy związane z wiejskimi korzeniami polskiej kultury, które w nowoczesnym wydaniu łączyły tradycję z aktualnymi problemami społecznymi.
Walka kobiet
Przedstawienie „Piękna Zośka” w reżyserii Marcina Wierzchowskiego z Teatru Wybrzeże w Gdańsku zostało uznane za jedną z najważniejszych premier ostatnich sezonów. Reżyser przedstawił dramaty kobiet w patriarchalnym społeczeństwie polskiej wsi.
Podobna tematyka obecna była także w przedstawieniu „Genialna przyjaciółka” w reżyserii Eweliny Marciniak z Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, opartym na prozie Eleny Ferrante, a także w „Pamięci dziewczyny” w reżyserii Sarah Kohm według prozy Annie Ernaux z berlińskiego Teatru Schaubühne, w którym aktorka Veronika Bachfischer odgrywała postać kobiety próbującej odzyskać godność po trudnym doświadczeniu młodzieńczej inicjacji seksualnej.
Warto podkreślić występ Miny Kavani, francuskiej aktorki o irańskich korzeniach, która w spektaklu „I’m Deranged” ukazała swoje zmagania z emigracją oraz osobistymi dylematami artystycznymi. Jej poruszająca opowieść o życiu na granicy między marzeniami a rzeczywistością wywarła głębokie wrażenie na widzach.
Lekcje historii
Spektakl „1989” w reżyserii Katarzyny Szyngiery okazał się jednym z największych przebojów festiwalu. Produkcja przygotowana wspólnie przez Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie i Gdański Teatr Szekspirowski przyciągnęła tłumy do Kieleckiego Centrum Kultury. Przedstawienie ukazujące kluczowe wydarzenia z polskiej historii prezentowało przemiany społeczne i polityczne sprzed kilku dekad z perspektywy współczesnej. Z kolei „Ostatnie dni Eleny i Nicolae Ceaușescu” w reżyserii Wojciech Farugi z Teatru Polskiego im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy przypomniały publiczności o dramatycznym końcu rządów brutalnej pary rumuńskich dyktatorów.
Przedstawienie „Pogo” w reżyserii Kingi Dębskiej wyprodukowane przez warszawski Teatr Polonia na podstawie książki kielczanina Jakuba Sieczki z udziałem Marcina Hycnara i towarzyszącego mu Radosława Luki opisywało codzienną pracę ratownika medycznego.
Drugim istotnym wątkiem festiwalu była chłopskość i wiejskie korzenie polskiej kultury. Na scenie zaprezentowano m.in. „Widnokrąg” w reżyserii Michała Kotańskiego - adaptację powieści Wiesława Myśliwskiego przygotowaną przez Teatr im. Żeromskiego, „Chłopów” według Władysława Reymonta w reżyserii Remigiusza Brzyka z krakowskiego Teatru Ludowego oraz „Noce i dnie” w reżyserii Michała Siegoczyńskiego z Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu, inspirowane powieścią Marii Dąbrowskiej.
Lżejszym akcentem festiwalu okazały się „Złote płyty” autorstwa i w reżyserii Mateusza Pakuły z wrocławskiego Teatru Muzycznego Capitol, które urzekły publiczność zarówno warstwą muzyczną, jak i dowcipem.
Gościom festiwalu pokazano również przedstawienie Teatru Żeromskiego „Niko, czyli prosta zwyczajna historia” w reżyserii Zofii Gustowskiej, skierowane do osób w spektrum autyzmu i tych, którzy chcą poznać ich świat.
Festiwalowe rozmowy
Po niemal wszystkich spektaklach odbywały się rozmowy z ich twórczyniami i twórcami, prowadzone przez krytyka teatralnego Jacka Wakara. Wielu słuchaczy zgromadził także cykl debat „Powiedz wszystko”. Prof. Roch Sulima, Przemysław Wielgosz i prowadzący rozmowę Wojciech Szot skupili się na tematyce chłopskiej, zaś dyskusja prowadzona przez Annę Sańczuk dotyczyła kobiet ocalałych z przemocowych sytuacji, o których opowiadały reporterki Katarzyna Włodkowska, Marta Abramowicz i Ewa Wilczyńska.
Medytacja w teatrze
Podczas festiwalu odbyły się warsztaty „Śnienie w teatrze. Sen i Zen”, prowadzone przez aktorkę Joannę Kasperek oraz kapłankę zen Małgorzatę Sieradzką, które połączyły sztukę teatralną z medytacją.
Jako bonus festiwalu 8 listopada pokazano islandzki spektakl „Bądź wilkiem!” – brawurowy monodram Björna Thorsa w reżyserii Unnur Ösp Stefánsdóttir. Prezentacja ta – rezultat pięcioletniej współpracy Teatru Żeromskiego z Narodowym Teatrem Islandii w Reykjaviku, była możliwa dzięki wsparciu środków pochodzących z funduszy EOG.
Kolejna edycja festiwalu planowana jest na październik 2025 roku.