Katowicka rada miasta jednogłośnie zdecydowała w czwartek o udziale Katowic w konkursie o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury w 2029 r. Choć formalnie kandydatem będą Katowice, już wcześniej o wsparciu przygotowań stolicy regionu zdecydowała cała Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia.

Uchwałę intencyjną ws. ubiegania się Katowic o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury i upoważnienia prezydenta miasta Marcina Krupy do działań związanych z przygotowaniami do uzyskania tytułu w 2029 r. przyjęto na czwartkowej sesji budżetowej głosami 28 katowickich radnych.

Deklarację współpracy przy ubieganiu się o tytuł ESK w 2029 r. podpisali w kwietniu br. prezydent Krupa, prezydent Sosnowca Arkadiusz Chęciński, przewodniczący zarządu Metropolii Kazimierz Karolczak oraz pomysłodawca starań, eurodeputowany Łukasz Kohut.

Zasady konkursu nie pozwalają na wspólną aplikację w formule konsorcjum, dlatego liderem projektu zostaną Katowice, natomiast przygotowanie aplikacji konkursowej zostanie powierzone samorządom Katowic i Sosnowca. W prace przygotowawcze i obchody włączona będzie cała zrzeszająca 41 miast i gmin centralnej części woj. śląskiego Metropolia.

W połowie listopada br. wolę współpracy z Katowicami w staraniach o tytuł ESK 2029 potwierdzili uchwałą członkowie zgromadzenia Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Dotychczas tytuł Europejskiej Stolicy Kultury otrzymały dwa polskie miasta: Kraków w 2000 r. oraz Wrocław w 2016 r. Po raz kolejny Polska może zgłosić swoje miasto do konkursu w 2023 r. Jego zwycięzca będzie organizować wydarzenia w 2029 r. Na mocy kwietniowej deklaracji przygotowanie aplikacji konkursowej powierzono Katowicom oraz Sosnowcowi.

Miasta chcące aplikować o tytuł ESK 2029 muszą pisemnie poinformować Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego o zamiarze złożenia wniosku do 14 sierpnia 2023 r. i przedłożyć go do 15 września 2023 r.

Cały proces ubiegania się o tytuł ESK i późniejszej realizacji obchodów ma kilka etapów: przygotowanie pierwszej wersji aplikacji, poprzedzone badaniami i obszernymi konsultacjami, preselekcja kandydatur (koniec 2023 r.), uszczegółowienie aplikacji i programu planowanych obchodów z uwzględnieniem rekomendacji, ostateczne wyłonienie ESK 2029 roku (do końca 2024 r.), czteroletnie przygotowania, obchody w 2029 r. i ewaluacja do końca 2030 r.

Prezydent Katowic w kwietniu br. przypominał, że miasto ubiegało się o ten tytuł w 2016 r. – wówczas bez powodzenia. Jego zdaniem, potencjał stolicy GZM od tej pory mocno się zwiększył. Powstały nowe instytucje, realizowane są nowe projekty, została zbudowana siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR) w powstałej kosztem ponad miliarda złotych Strefie Kultury.

W listopadzie natomiast przewodniczący zarządu Metropolii akcentował, że kultura wzbogaca życie społeczne, jest wspólnym dobrem i kształtuje tożsamość, przyczynia się też do rozwoju ekonomicznego i buduje markę Metropolii w kraju i świecie.

W czwartek europoseł Kohut mówił na sesji katowickiej rady miasta, że tytuł jest realną szansą na promocję regionu w Europie, oparcie części lokalnej gospodarki na sektorze kreatywnym, niosącym rozwój - na kulturze. Kohut wskazał również, że to opłacalna inwestycja – przytoczył szacunki, że w dotychczasowych stolicach kultury 1 zainwestowane euro dało średnio 5 euro zysku.

„Europejskie Miasto Nauki, Miasto Muzyki Unesco, tytuły, które Katowice już uzyskały pokazują, że jesteśmy gotowi na ESK, że w konsekwentnej współpracy jest siła” – akcentował europoseł.

Zgodnie z uzasadnieniem listopadowej uchwały Metropolii, przystąpienie do konkursu, a następnie ewentualna wspólna realizacja programu ESK, pozwoli zrealizować cele statutowe GZM związane z promocją Metropolii przez działania interdyscyplinarne, wspieranie rozwoju kultury i twórczości artystycznej, wykorzystywanie potencjału gmin członkowskich, pobudzanie kreatywności i inspirowanie zmian, umożliwiających przyspieszenie procesów gospodarczych i społecznych.

Działanie „Europejskie Stolice Kultury” (ESK) jest inicjatywą Unii Europejskiej. Ma na celu ochronę i promowanie bogactwa i różnorodności kultur w Europie oraz podkreślanie ich cech wspólnych. Przyczynia się do zwiększenia poczucia przynależności obywateli do wspólnej przestrzeni kulturowej.

Tytuł jest przyznawany od ponad 30 lat jednemu lub kilku miastom z państw Unii Europejskiej. Miasta, które tytuł ten otrzymują, stają się na 12 miesięcy animatorami życia kulturalnego całej Unii Europejskiej i prezentują swoją ofertę oraz dziedzictwo na arenie międzynarodowej. Otrzymanie tytułu i wsparcia finansowego jest więc okazją do promocji regionów i przyciągnięcia zagranicznych gości.