Pierwsza premiera Jana Klaty w Teatrze Narodowym. Reżyser przygotowuje „Termopile polskie” Tadeusza Micińskiego, premiera odbędzie się 22 listopada z okazji 260-lecia Narodowej Sceny.
fot. projekt plakatu: Bartłomiej Kiełbowicz; opracowanie: Elipsy; wykorzystano przetworzoną wersję plakatu Yoko Ono i Johna Lennona War is Over, CC BY-NC 2.0
Panorama czynów – wzniosłych i haniebnych, zapis myśli, czucia i woli jednostek i narodów – wizja autora jest namiętna, gwałtowna, totalna; Tadeusz Miciński realizm sprzymierza z metafizyką, nie uznaje kompromisów. Na przemian – patrzymy w Niebo, zaglądamy w Otchłań, wątpimy, porzucamy wszelką nadzieję, dźwigamy się z myślą o odrodzeniu.
Dramat koncentruje się wokół postaci księcia Józefa Poniatowskiego, który, umierając pod Lipskiem w nurtach Elstery, błądzi na granicy tego i tamtego świata, a w jego głowie, jak w filmie, przewijają się kolejne obrazy z dwudziestu sześciu dramatycznych lat rozstrzygających losy Polski. 1787–1813: zjazd w Kaniowie, Konstytucja 3 Maja, Targowica, wojna polsko-rosyjska roku 1792, milczący sejm w Grodnie, rozbiory Polski, insurekcja kościuszkowska, rzeź Pragi czy w końcu jeden z ostatnich epizodów wojen napoleońskich – Bitwa Narodów pod Lipskiem.
„Zginąć zbyt łatwo, choć żyć bywa tak trudno. Nam nie wolno wpaść w obłęd – a cóż by powiedziała Polska!” – to słowa księcia Poniatowskiego. Jak w obłęd nie popaść? Miejsce geograficznie jest przeklęte, sprzysiężenie obcych mocarstw przybiera na sile, splot politycznych okoliczności zgubny, a dobrami powszechnymi są: wiernopoddaństwo, służalczość, zdrada, pożądanie ciał i pieniędzy, a wszystko tak samo obrzydliwe – aż do szaleństwa.
Zderzenie z mitem i kultem księcia Józefa Poniatowskiego jest dzisiaj bolesne, przeklęty los naszej części Europy każe zadać pytania o minione przyczyny upadku i nasze przyszłe losy, życie społeczne i duchowe, sens narodowej wspólnoty, gotowość do czynu i do… zaniechania – w momencie, kiedy szlabany graniczne Ukrainy zostały złamane.
Posłowie (smutne): ci, co w hierarchii społecznej na górze, jak sami przyznają, żyć będą. Gorzej z tymi z dołów, którym wojskowy Chirurg obciął ręce i nogi – już siedemset, a czekają tysiące.
Tadeusz Miciński
TERMOPILE POLSKIE
premiera: Sala Bogusławskiego, 22 listopada 2025, godz. 19.00
reżyseria, adaptacja i opracowanie muzyczne: Jan Klata
dramaturgia: Miłosz Markiewicz
scenografia i reżyseria światła: Justyna Łagowska
kostiumy: Mirek Kaczmarek
asystentka kostiumografa: Maria Mordarska
choreografia: Maćko Prusak
projekcje wideo: Natan Berkowicz
muzyka na żywo: Gruzja | zespół w składzie: Artur Rumiński – gitara/elektronika, Bartosz Lichołap – perkusja, Patryk Rzeszutek – wokal/syntezator, Mateusz Maryjka/ Kamil Staszałek/ Piotr Gruenpeter – bas
przygotowanie wokalne: Mariusz Chojecki
realizatorzy światła: Bartłomiej Kaczalski, Krzysztof Łukasz Stefan, Zbigniew Szulim
realizatorzy dźwięku: Hubert Majewski, Mariusz Maszewski, Marek Szymański
realizatorzy wideo: Mariusz Chałubek, Paweł Woźniak
inspicjent: Adam Borkowski
suflerka: Magdalena Markowska
występują:
Anna Grycewicz – Wita
Danuta Stenka – Katarzyna
Jan Frycz – Król
Oskar Hamerski – Kniaź Patiomkin, Wańka Kain, Arżanow
Robert Jarociński – Hetman Rzewuski, Lucchesini, Ritter von Tottenweide, Prymas, Generał Suworow
Mateusz Kmiecik – Jermołow, Staszic, Ksiądz Moralista, Padre Saluzzo, Felczer, Generał Kamienskij
Cezary Kosiński – Mnich, Kościuszko
Kamil Mrożek – Stackelberg, Biskup Krasicki, Kołłątaj, Szczęsny Potocki, Zołzik, Skarbnik, Lord Gardiner, Ranny
Paweł Paprocki – Oficer, Chirurg, Trembecki, Ksawery Branicki, Amerykanin, Konfederata, Krzykała Filutkiewicz, de Cache, Dąbrowski
Karol Pocheć – Książę Józef
Marcin Przybylski – Mamonow, Marszałek Małachowski, Ksiądz Historyk, Biskup Kossakowski, Marszałek Bieliński
Arkadiusz Pyć (gościnnie) – Witołd, Dziecko
Adam Szczyszczaj – Wielki Kofta, Lirnik Szczerbina, Krakremija, Sievers, Generał Fersen
Paweł Tołwiński – Marszałek de Ligne, Ignacy Potocki, Suchorzewski, Toll, Lekarz
Licencja na korzystanie z utworu została udzielona przez Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
Spektakl rekomendowany jest dla widzów od 16 roku życia. Uprzejmie informujemy, że w przedstawieniu pojawiają się elementy mogące wywołać dyskomfort: bardzo głośne muzyka oraz dźwięki, intensywne migające światła, dym papierosowy, odgłosy wystrzałów, intensywna choreografia. Przedstawienie porusza między innymi zagadnienia przemocy fizycznej, seksualnej, tortur, wojny oraz śmierci.
Kolejne zaplanowane przedstawienia:
23, 25, 26, 27 listopada, godz. 19.00 | 9, 10, 11 grudnia, godz. 19.00 | 14, 15, 16, 17, 18 stycznia, godz. 19.00
Strona spektaklu: https://narodowy.pl/repertuar,spektakle,450,termopile_polskie.html