EN

25.03.2025, 16:31 Wersja do druku

Galeria wolności – historia sztuki niezależnej w komunistycznej Polsce

Autor przybliża losy galerii, jej twórców i artystów, którzy mieli okazję w niej wystawiać. Szczególnie interesujący jest wątek poświęcony siostrom artystkom, których obrazy stanowiły istotną część kolekcji. Książka podkreśla otwartość galerii na różne style i pokolenia twórców – wystawiano tam prace uznanych mistrzów, ale też dawano szansę debiutantom i mniej znanym talentom  o książce „Alicja. Bożena. Ja. Siostry Wahl i bohema PRL-u” Jerzego Żurka wydanej przez Wydawnictwo Lira pisze Wiesław Kowalski.

fot. mat. wydawnictwa

Książka stanowi fascynujące świadectwo unikalnego miejsca na kulturalnej mapie Polski, aktóre przez dekady stanowiło przestrzeń wolnej ekspresji artystycznej. Opowiada o galerii, która w trudnych realiach komunistycznego reżimu dawała twórcom możliwość prezentowania swoich dzieł poza cenzorskimi ograniczeniami. Była to nie tylko przestrzeń wystawiennicza, ale również miejsce spotkań ludzi kultury – pisarzy, aktorów, filmowców oraz przedstawicieli świata nauki i dyplomacji.

Autor przybliża losy galerii, jej twórców i artystów, którzy mieli okazję w niej wystawiać. Szczególnie interesujący jest wątek poświęcony siostrom artystkom, których obrazy stanowiły istotną część kolekcji. Książka podkreśla otwartość galerii na różne style i pokolenia twórców – wystawiano tam prace uznanych mistrzów, ale też dawano szansę debiutantom i mniej znanym talentom.

Galeria funkcjonowała jako azyl dla twórców, którzy nie zawsze mieli możliwość pokazywania swojej sztuki w oficjalnych instytucjach. Jej działalność stanowiła dowód na to, że nawet w trudnych czasach można budować przestrzenie wolne od politycznych nacisków, dające ludziom możliwość artystycznego wyrazu. W książce znajdziemy wiele fascynujących opowieści o spotkaniach, wydarzeniach i ludziach związanych z tym miejscem.

Szczególnie poruszające są osobiste refleksje autora dotyczące jego znajomości z malarkami, które przez lata były związane z galerią. Ich relacje wykraczały poza ramy zawodowe – były to spotkania pełne inspiracji, wymiany myśli i wspólnych rozważań nad sztuką. Autor ukazuje je nie tylko jako utalentowane twórczynie, ale także jako osoby o niezwykłych osobowościach, które naznaczyły środowisko artystyczne swoją charyzmą, determinacją i pasją. Ich twórczość stanowiła wyraz buntu, marzeń i poszukiwania wolności, co nadaje książce bardzo osobisty wymiar. Jerzy Żurek bardzo pięknie i ciepło pisze o sile uczucia, jakie łączyło go z Alicją. Byli razem ponad 20 lat, najpierw jako partnerzy, a później jako małżeństwo, co nadaje jego wspomnieniom szczególnej intymności i autentyczności.

Ostatnim rozdziałem tej historii była wystawa Jana Lebensteina, zamykająca bogaty okres działalności galerii w 2002 roku. Publikacja nie tylko przywołuje wspomnienia o tym niezwykłym miejscu, ale również skłania do refleksji nad rolą sztuki w czasach ograniczonej wolności i znaczeniem niezależnych inicjatyw artystycznych.

Warto zwrócić uwagę na niezwykle barwne opisy działalności galerii oraz ludzi, którzy nadawali jej charakter. Publikacja ta stanowi zarazem hołd dla odwagi artystów, którzy nie poddawali się ograniczeniom, oraz dokument historyczny, ukazujący kulisy funkcjonowania sztuki w tamtym okresie.

To pozycja warta uwagi dla wszystkich, których interesuje historia polskiej sztuki i kultury XX wieku, a także dla tych, którzy chcą poznać kontekst działań artystycznych poza oficjalnym obiegiem. Z pewnością zaciekawi zarówno znawców sztuki, jak i osoby, które pragną zrozumieć, jak wielką rolę pełnią miejsca, które pozwalają twórczości rozwijać się bez ograniczeń.

Tytuł oryginalny

Galeria wolności – historia sztuki niezależnej w komunistycznej Polsce

Źródło:

Teatr dla Wszystkich

Link do źródła

Autor:

Wiesław Kowalski

Data publikacji oryginału:

25.03.2025