Interpretacje utworów literackich na deskach teatru, podczas czytania performatywnego, warsztatów, wywiadów i spotkań z twórcami. Tegoroczny Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera to zaproszenie do wyjątkowej literackiej podróży, którą warto dobrze zaplanować.

Do programu 19. edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera powrócą wszystkie formaty spotkań z literaturą. W programie literackim znajdą się spektakle teatralne (także premiery), Salon Literacki pod kierownictwem Remigiusza Grzeli, cykl Mistrzowie Czytają czy różne formy spotkań z poezją.

- Teatr nie tylko w teatrze

„Madagaskar” - Teatr Żydowski, 20 – 21 sierpnia

Na Scenie Kameralnej Teatru Żydowskiego można zobaczyć nagrodzony w tegorocznej edycji Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, spektakl „Madagaskar”. Egzotyczna wyspa u wybrzeży Afryki, która niegdyś miała być miejscem wszystkich Żydów z Europy, teraz stała się zaświatami dla wszystkich tych, z którymi nie wiemy co począć. To przestrzeń zsyłki dla dusz o niewiadomym pochodzeniu, zawiłej przeszłości czy podejrzanych rysach. Spotkamy tam Stanisława Lema, Helenę Rubinstein, Juliana Tuwima, Helenę Deutsch, Samuela Goldwyna, Ludwika Zamenhofa. Rozbitkowie w absurdalny, niekiedy groteskowy sposób, walczą o przetrwanie, próbując uciec z wyspy. Ale czy z Madagaskaru można uciec?

„Jentl” - Duża Scena Teatru Żydowskiego, Klub Dowództwa Garnizonu, 26 – 28 sierpnia

Spektakl Teatru Żydowskiego to współczesne odczytanie tekstu Singera rozsławionego przez film w reżyserii i głównej roli Barbry Streisand. Jej hollywoodzką interpretację uważa się za kanoniczną, ale przez samego Singera uznana została za niezgodną z sensem i ideą zawartą w jego opowiadaniu „Jentl, chłopak z jesziwy”. Historia dziewczyny Jentl, która stała się uczniem jesziwy o imieniu Anszel, to przejmujący opis walki o wolność człowieka. „Chciałam być wolna, mam czego chcę” – śpiewa Jentl w spektaklu w reżyserii Roberta Talarczyka. Ta deklaracja brzmi gorzko, ale ma w sobie siłę i determinację osoby, która nie tylko chce zmienić siebie, ale również świat, zapisany w tradycji i przyzwyczajeniach innych.

„Pif Paf in piach” - Reduta Banku Polskiego, 1 września

Teatr Żydowski przygotował wyjątkowe wydarzenie – performance „Pif Paf in piach” to teatralne spotkanie z niezwykłymi postaciami warszawskiego getta, w zakamarkach trzypiętrowego budynku Reduty Bankowej. – Warszawskie getto żyło. Warszawskie getto tańczyło. Warszawskie getto się śmiało. Zanim upomniała się o nie śmierć, pulsowało w nim życie, ludzkie namiętności i wola przetrwania. W żydowskiej dzielnicy działało około 60 teatrów, kabaretów, rewii, świetlic oraz kawiarni, restauracji, dających własny program artystyczny, w których ludzie starali się zapomnieć o codziennym koszmarze otaczającego świata. Tworzyli tam artyści, pisarze, poeci, muzycy, śpiewacy, grali aktorzy… Do najbardziej znanych należeli Władysław Szpilman, Jerzy Jurandot, Stefania Grodzieńska czy Wiera Gran, ale było też wielu, wielu innych… Poznajcie ich. Zabierzemy Was na spacer po trzypiętrowym budynku Reduty Bankowej, w którego zakamarkach czają się niezwykłe postacie, cienie świata, który uległ Zagładzie – zaprasza Gołda Tencer, dyrektorka Teatru Żydowskiego, pomysłodawczyni, scenarzystka i reżyserka performance'u.

- W Żydowskim Salonie Literackim

Hanna Krall, „Szczegóły znaczące” - Duża Scena Teatru Żydowskiego, Klub Dowództwa Garnizonu, 27 sierpnia

Rozmowę z reporterką Hanną Krall poprowadzi Remigiusz Grzela. Felietony pisarki ukazujące się od grudnia 2020 roku na łamach „Tygodnika Powszechnego” układają się w jedną, niekoniecznie spójną, nie zawsze łatwą, na pewno zaś fascynującą opowieść. O przemijaniu i starości, ale też niestarzejącej się pasji opowiadania cudzych historii. A przez ich pryzmat – historii własnej. Bo Hanna Krall pisze poprzez swoje reportaże autobiografię. Bez zdradzania imienia, bez odsłaniania twarzy, w uwodzącym nastroju niewiadomej i z precyzją, której nie da się podrobić. Pisane „za pamięci – żeby zdążyć” i „z pamięci – najbardziej prywatnych szuflad, z których wyjmuje się to, co ważne, szczególnie cenne, dotąd nieznane albo przykurzone zapomnieniem, bezsprzecznie warte opowiedzenia”. Spotkanie będzie zapowiedzią nowej książki pisarki „Szczegóły znaczące”, która ukaże się jesienią.

Kristof Zorde, „Dzień pierwszy” - Austriackie Forum Kultury, 2 września

Rozmowę z debiutującym jako prozaik doktorem filozofii i ekonomistą Kristofem Zorde poprowadzi Remigiusz Grzela. Tematem będzie literacki debiut Zorde – zbiór opowiadań „Dzień pierwszy”. Opowiadania powstały na podstawie przeżyć autora w trakcie pobytu w Izraelu na początku lat siedemdziesiątych XX wieku, ale nie są to wspomnienia ani dziennik. Po co porzucać wygodne, przewidywalne życie w Skandynawii i jechać do kraju, w którym czeka znój pracy w kibucu, a każdy dzień przebiega w cieniu wojny? I na czym w takich warunkach polega cicha radość życia przeżywana przez młodego człowieka u progu dorosłości? Podobno na ziemi Izraela od niepamiętnych czasów udawało się robić niecodzienne rzeczy: rozmawiać z Bogiem, chodzić po wodzie, zamieniać wodę w wino. Czy zachował on swą prastarą życiodajną moc?

Agnieszka Holland, Agnieszka Pasternak „Holland. Biografia od nowa” - Austriackie Forum Kultury, 3 września, transmisja online na profilach Austriackiego Forum Kultury i Festiwalu Warszawa Singera na Facebooku

Remigiusz Grzela poprowadzi spotkanie, którego tematem będzie pierwsza biografia reżyserki Agnieszki Holland (ukazała się w tym roku). W rozmowie udział wezmą Agnieszka Holland, autorka jej biografii – dziennikarka Agnieszka Pasternak oraz aktorzy grający w filmach reżyserki. Jak czytamy w zapowiedzi biografii, w tej książce po raz pierwszy Agnieszka Holland odsłania prawdę o swoim życiu. Jak się pracowało i tworzyło w męskim świecie kina? Jak wyglądało jej dzieciństwo po tragicznej śmierci ojca? Dlaczego spośród wielu utalentowanych polskich filmowców właśnie ona zrobiła karierę na Zachodzie? Jak odnalazła się w Paryżu jako samotna matka, uchodźczyni? Jak trafiła do Hollywood pod skrzydła takich sław jak Coppola?

Małgorzata Niezabitowska „Światłość i mrok” - Austriackie Forum Kultur, 3 września

Remigiusz Grzela będzie rozmawiał z Małgorzatą Niezabitowską o pierwszej powieści w dorobku autorki. „Światłość i mrok” to dziejąca się tuż przed drugą wojną światową historia miłości chasydki i ziemianina, których dzieli wszystko – religia, wychowanie i obyczaje. To historia wielkiej miłości, opowieść pełna dramatycznych zwrotów, w której splatają się losy wielu postaci o wyrazistych, mocnych charakterach. Na przykładzie ich losów pokazany jest wielokulturowy, wielobarwny i pełen niełatwych relacji świat przedwojennych Kresów, gdzie mieszkali Polacy, Żydzi i Ukraińcy.

- Mistrzowie czytają

W Czytelni Pisarzy Żydowskich – Mistrzowie czytają: fragmenty opowiadań Idy Fink zinterpretuje Dorota Stalińska (3 września), fragmenty powieści „Z jarmarku” Szolem Alejchema usłyszymy w interpretacji Mirosława Zbrojewicza (4 września).

Austriackie Forum Kultury, transmisja online na profilach Austriackiego Forum Kultury i Festiwalu Warszawa Singera na Facebooku.

- Spotkania z poezją

„Oddzielić wczoraj od dziś – nie być od być” - Scena Letnia Teatru Żydowskiego, 28 sierpnia

Instalacja na aktorkę i muzyka: Katarzyna Post (głos), Grzegorz Kaźmierski (gitary i efekty). Kolaż muzycznych obrazów i ambientowych brzmień powstających tu i teraz – z wybranymi tekstami poetów (a głównie poetek) żydowskich. Materie połączone ze sobą, stworzą nostalgiczną, osobistą i głęboką podróż przez wszystkie odcienie ludzkich emocji.

Przystanek Poezja Paul Celan - Stół miejski na placu Defilad, 4 września

Anna Rozenfeld i Barbara Szeliga zaprezentują wiersze Paula Celana w języku polskim i w jidysz, a do wspólnego czytania twórczości uznawanego za największego poetę niemieckojęzycznego od czasu Rainera Marii Rilke zaproszą także publiczność.

Dziewiętnasta edycja Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera odbędzie się w dniach 27 sierpnia – 4 września, w wielu miejscach stolicy. Jest to spotkanie z żydowską kulturą, sztuką, historią i tradycją. Organizatorem Festiwalu jest Fundacja Shalom. Pełny program znajduje się na stornie wydarzenia: http://shalom.org.pl/program-2022/