Moliere obok Szekspira na trwałe ukształtował polski teatr. Konferencję „Polski Moliere” zamierzamy poświęcić dziejom jego recepcji, począwszy od wpływu jego twórczości na staropolski teatr, przez teatr oświecenia, aż po współczesne przekłady Jerzego Radziwiłowicza - mówi PAP dr Patryk Kencki.
fot. mat. organizatora
"W tym roku przypada czterechsetna rocznica urodzin Moliere'a. Samego dnia jego narodzin nie jesteśmy pewni, natomiast wiemy, że 15 stycznia 1622 r. Jean Baptiste Poquelin ochrzczony został w paryskim kościele pw. św. Eustachego" - wyjaśnił Kencki.
Podkreślił, że "bardzo zależało grupie badaczy teatru, by tę okazję uświetnić i przypomnieć, jak ważną rolę na naszych scenach odegrał autor Mizantropa". "Gdyż Moliere obok Szekspira na trwałe ukształtował polski teatr" - ocenił historyk teatru.
"Podczas dwudniowej konferencji Polski Moliere chcemy go przedstawić od bardzo różnych stron" - mówił. "Ta sesja jest zresztą elementem szerszego cyklu wydarzeń, w ramach którego w styczniu w warszawskim Muzeum Teatralnym otwarto specjalną wystawę poświęconą francuskiemu komediopisarzowi, a niedawno urządzono promocję mojej książki Staropolski Moliere" - wyjaśnił.
Kencki zapowiedział, że na konferencji "francuski pisarz zostanie ukazany przede wszystkim poprzez jego obecność w polskim teatrze". "Pierwszy dzień obrad - 13 czerwca - odbędzie się w Instytucie Sztuki PAN i zamierzamy go poświęcić dziejom recepcji Moliere'a, począwszy od wpływu jego twórczości na staropolski teatr, poprzez obecność w epoce oświecenia, przez dzieło Tadeusza Boya-Żeleńskiego, który jak dotąd jako jedyny przełożył wszystkie dzieła Francuza, aż po współczesne przekłady Jerzego Radziwiłowicza" - powiedział badacz.
"Po wojnie z twórczością Moliere'a zmagał się m.in. prof. Bohdan Korzeniewski, któremu bliska była francuska tradycja teatralna" - mówił. "Kiedy wystawiał sztuki Francuza, początkowo sięgał po przekłady Boya-Żeleńskiego, ale konieczność ich ciągłego poprawiania, skłoniła go do tego, by samemu podjąć próbę tłumaczenia dzieł autora Mizantropa. I rzeczywiście, jego przekłady są znacznie wierniejsze oryginałom Moliere'a, podczas gdy tłumaczenia Radziwiłowicza z pewnością lepiej brzmią na scenie" - ocenił Kencki. Dodał, że pojawi się również referat dr. Jarosława Cymermana pt. "Tartuffe-sabotażysta, czyli Moliere socrealistycznie przestosowany (Nowy Świętoszek Jana Kotta i Stanisława Dygata)".
Wyjaśnił, że po głównej części obrad w Instytucie Sztuki PAN o godz. 18 w Teatrze Collegium Nobilium odbędzie się dyskusja panelowa z udziałem praktyków specjalizujących się w molierowskim repertuarze, a udział w niej wezmą rektor Akademii Teatralnej w Warszawie, aktor i reżyser Wojciech Malajkat, aktor Jerzy Radziwiłowicz oraz reżyser Edward Wojtaszek.
Kencki przypomniał, że "wszyscy trzej artyści zetknęli się w 2006 r. przy okazji pracy nad Świętoszkiem w reżyserii Jacquesa Lassale'a w warszawskim Teatrze Narodowym".
"Drugiego dnia, czyli 14 czerwca, obradować będziemy w Instytucie Teatralnym w Warszawie, gdzie przedstawimy referaty o charakterze problemowym" - mówił. "Postaramy się wyjaśnić, jak Moliere jest wpisany we francuski klasycyzm i strategie związane ze sprawowaniem władzy. Będzie panel poświęcony pograniczu teatralno-muzykologicznemu, jako że muzyka w przedstawieniach molierowskich odgrywała istotną rolę. Co więcej, Moliere'em inspirował się Karol Szymanowski, tworząc Mandragorę" - wyjaśnił historyk teatru.
"Wydaje mi się, że ciekawym dodatkiem podczas naszej konferencji będzie próba przedstawienia, jak recepcja dzieł Moliere'a wyglądała w innych krajach. Będziemy mieli przykłady omawiające te zjawiska we Włoszech i Hiszpanii" - powiedział. "Natomiast na samo zamknięcie obrad zaplanowaliśmy referat Justyny Landorff, która będzie mówić o zrekonstruowanej wersji Świętoszka w reżyserii Belga Iva van Howe. Uważam, że ta opowieść z jednej strony sięgać będzie w stronę historii, a z drugiej wybiegnie w przyszłość i stawiać będzie pytanie o współczesne odczytania Moliere'a" - wyjaśnił Kencki.
Konferencja naukowa "Polski Moliere" odbędzie się 13 i 14 czerwca w Warszawie. Dokładny program znaleźć można na stronie: https://www.instytut-teatralny.pl/2022/05/31/konferencja-naukowa-polski-moliere/. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.
Jej organizatorami są: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, Muzeum Teatralne / Teatr Wielki–Opera Narodowa, Polska Kompania Teatralna przy współpracy Dzielnicowego Domu Kultury Ursynów. Patronat nad wydarzeniem sprawuje Instytut Francuski w Warszawie.