mat. Archiwum Artystycznego Teatru Wielkiego - Opery Narodowej

Premiera wersji koncertowej zapomnianej opery Henryka Jareckiego „Barbara Radziwiłłówna” już 13 marca 2022

Henryk Jarecki, biorąc królową Polski za bohaterkę swojej trzeciej opery, odniósł się do najsłynniejszej w dziejach naszego kraju historii miłosnej wplątanej nieszczęśliwie w bezwzględną walkę polityczną stronnictw możnowładczych. Melodramatyczna legenda o otruciu Barbary przez złą królową Bonę znana była w czasach Jareckiego za sprawą sztuki Alojzego Felińskiego (Barbara Radziwiłłówna. Tragedia w pięciu aktach) oraz obrazów Jana Matejki, Wojciecha Gersona i Józefa Simmlera.

Niestety po latach opera została zapomniana, a część rękopisów zaginęła podczas wojennej zawieruchy. Dyrygentka Marta Kluczyńska zainteresowała się dziełem i udało jej się dotrzeć do zaginionej partytury opery. Zapomniana opera Henryka Jareckiego zabrzmi po raz pierwszy od 1893 roku.

Sięgnęłam po dzieło tego kompozytora z końca XIX w., ponieważ jest to najmniej znany nam okres, jeśli chodzi o polską literaturę operową. Pamiętamy Moniuszkę, potem długo nic… aż wreszcie twórczość kompozytorów już z XX wieku. Niesłusznie uznaje się, że partytury wielu dzieł z tego okresu za zaginione. Trzeba zatem je odkrywać na nowo. W „Barbarze” słyszymy echa muzyki mistrza Moniuszki: mazurki, polonezy i mazury, a sam Jarecki uznał ją za swoje ulubione dzieło - Marta Kluczyńska.

Jarecki był kompozytorem, dyrygentem i pedagogiem, ulubionym uczniem Stanisława Moniuszki w warszawskim Instytucie Muzycznym. Od 1874 roku aż do śmierci działał we Lwowie, najpierw jako pierwszy dyrygent, a po kilku latach dyrektor teatru ufundowanego przez polskiego hrabiego, Stanisława Skarbka.
Jarecki wprowadził do repertuaru muzykę polską, m.in. Widma i Straszny dwór Moniuszki, opery Władysława Żeleńskiego – Konrad Wallenrod i Goplana (od 2016 roku w repertuarze Teatru Wielkiego - Opery Narodowej), ale też polskie prawykonania oper Richarda Wagnera.

Dla sceny lwowskiej kompozytor tworzył też własne dzieła sceniczne (Jadwiga, królowa Polski, Odprawa posłów greckich, Powrót taty), wpisując się nimi w narodowy nurt „wielkiej opery doby pomoniuszkowskiej”. Jego wyznacznikiem było sięganie po tematykę historyczną i czerpanie ze skarbca polskiej literatury romantycznej. Jednocześnie Jarecki pozostawał pod wpływem koncepcji Richarda Wagnera – w swoich operach wprowadzał m.in. motywy przewodnie prezentowane w krótkich wstępach orkiestrowych, co konserwatywni krytycy poczytywali mu za złe. Natomiast polski ton w jego operach tworzą ustępy taneczne oparte na rytmach mazura, poloneza i krakowiaka.

Podstawą trzeciej opery Henryka Jareckiego był trzyaktowy dramat z epilogiem Barbara, jeszcze Gasztołdowa żona Dominika Magnuszewskiego. Autorem libretta jest Adolf Kiczman. Utwór powstał w 1893 roku i pod koniec XIX cieszył się ogromną popularnością we Lwowie. Historia pięknej i nieszczęśliwej królowej cieszy się od lat niezmienną popularnością.
Ten atrakcyjny temat stał się pożywką dla XX-wiecznej kinematografii – przed wojną powstał film historyczny Józefa Lejtesa Barbara Radziwiłłówna z Jadwigą Smosarską w roli tytułowej, w latach 80. – produkcje Janusza Majewskiego: serial Królowa Bona i film Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny.

Na scenie usłyszymy Izabelę Matułę w roli Barbary Radziwiłłówny, Monikę Ledzion-Porczyńską jako Królową Bonę, Łukasza Załęskiego w roli Zygmunta Augusta oraz Szymona Mechlińskiego jako Gasztołda, a także innych artystów znanych dobrze widowni Teatru Wielkiego.
Towarzyszył im będzie chór i orkiestra TW-ON. Kierownictwo muzyczne obejmie Marta Kluczyńska. Uzupełnieniem muzycznej historii o Barbarze będą projekcje autorstwa Jędrzeja Bączyka.

Zapraszamy na premierę wersji koncertowej opery 13 marca o godzinie 18.00.
Więcej informacji:
https://teatrwielki.pl/repertuar/kalendarium/20...

Zapraszamy na marcowe spektakle repertuarowe!

Straszny dwór, spektakle: 9, 10 i 11 marca
Zupełnie świeże spojrzenie na wszystkim znany Straszny dwór Stanisława Moniuszki w inscenizacji brytyjskiego reżysera, Davida Pountneya. Akcja spektaklu przeniesiona została w czasy II Rzeczpospolitej, w której miłosna intryga wzrusza i bawi. Spektakl z pewnością zadziwi niejednego miłośnika opery.
Więcej informacji:
https://teatrwielki.pl/repertuar/kalendarium/20...

Mayerling, spektakle 17, 18, 19 i 20 marca – pożegnanie z tytułem
Przed nami cztery ostatnie, pożegnalne spektakle widowiskowego dramatu historycznego Kennetha MacMillana Mayerling. Tytuł obecny jest jedynie na wybranych scenach baletowych świata. Zaraz potem stylowe dekoracje i przepiękne kostiumy Nicholasa Georgiadisa wracają do Royal Ballet w Covent Garden, który użyczył nam ich na czas warszawskich przedstawień. To ostatnia szansa, aby obejrzeć arcydzieło baletu XX wieku na naszej scenie w wykonaniu tancerzy Polskiego Baletu Narodowego oraz pod batutą Patricka Fournilliera.
Więcej informacji:
https://teatrwielki.pl/repertuar/kalendarium/20...

Czarodziejski flet, spektakle: 22 i 23 marca
To jedno z wielu dzieł Wolfganga Amadeusa Mozarta, które trafiło na deski teatralne i od lat nie schodzi z afisza. W interpretacji reżysera Barrie Kosky’ego oraz współtwórców Suzanne Andrade i Paul Barritta z zespołu „1927”, widz przeniesiony zostaje w zupełnie inny świat, w którym połączone elementy kina niemego, slapstickowej komedii i kreskówki okraszone są sporą dawką humoru. Z pewnością jest to inscenizacja dla trochę starszej i trochę młodszej widowni TW-ON.
Więcej informacji:
https://teatrwielki.pl/repertuar/kalendarium/20...

Carmen, spektakle 9, 10 i 11 kwietnia – na specjalne życzenie publiczności
Na życzenie naszych widzów na deski Teatru Wielkiego wraca Carmen Bizeta. Fascynująca i jedna z najczęściej granych oper świata w ujęciu reżysera Andrzeja Chyry i dramaturżki Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk jawi się w zupełnie nowej, dalekiej od klasycznego ujęcia odsłonie.
Więcej informacji:
https://teatrwielki.pl/repertuar/kalendarium/20...