Elżbieta Stoch jest adiunktką w Katedrze Historii Wychowania, Opieki i Pedagogiki Społecznej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Wydana książka stanowi kolejną pozycję autorki na temat dziejów lubelskich teatrów i życia teatralnego (wcześniej napisała między innymi Dzieje klasyki polskiej na scenach lubelskich w latach 1864-1997 czy Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie 1949-1956. Źródła - nieznane fakty - repertuar - recepcja krytyczna).
fot. mat. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Podobnie jak poprzednie książki, najnowsza publikacja Elżbiety Stoch zawiera bogaty materiał faktograficzny, a sama autorka w trakcie pracy dotarła do źródeł dotychczas niedostępnych. Dzięki temu tworzy kompleksowy obraz funkcjonowania lubelskiego teatru wraz z jego materialno-instytucjonalnym zapleczem w pierwszych powojennych latach. Bada zarówno dzieje samego budynku i jego powojennej odbudowy, jak i budżetów, którymi w poszczególnych latach dysponowała lubelska placówka. Badaczka śledzi także, jaki wpływ na teatr (między innymi skład personelu czy kształt repertuaru) miały polityczne decyzje zyskującej władzę i szukającej społecznej legitymizacji w wyzwolonym kraju partii komunistycznej. Zajmuje się także recepcją wystawianych wówczas spektakli, porównując ze sobą zarówno recenzje i komentarze z prasy lokalnej, jak i notki ze spektakli oraz ich opisy gromadzone przez działający w tamtym czasie Departament Teatru Ministerstwa Kultury i Sztuki.
Recenzentka tomu Maria Styk rekomenduje książkę następująco: Monografia Teatr Miejski w Lublinie (1944-1949). Źródło - nieznane fakty - repertuar - recepcja krytyczna [...], jest pracą nowatorską i pionierską, a co szczególnie ważne wypełnia lukę w badaniach dotyczących sceny lubelskiej. [...] Elżbieta Stoch w oparciu o niepublikowane archiwalia pokazuje szczegóły dotyczące działalności Teatru Miejskiego w rzeczywistości wyznaczonej przez Manifest PKWN [...]. W narrację wpisane są też sylwetki i portrety artystów grających wówczas na scenie lubelskiej [...], autorka przytacza unikalne dane z odnalezionych teczek osobowych artystów. Dokumenty te poszerzają wiedzę z biografistyki teatralnej [...]. Elżbieta Stoch w swojej wnikliwej analizie repertuaru sięga do korzeni, pokazuje tradycję poszczególnych inscenizacji [...] oraz recepcję repertuaru współczesnego przez „nowego" widza. Autorka pisze arcyciekawie, prezentuje nieznane fakty, dokumenty z okresu dyrekcji A. Różyckiego, a potem M. Chmielarczyka. W oparciu o archiwalia dokumentuje proces, który doprowadził do upaństwowienia Teatru Miejskiego w roku 1949, za dyrekcji M. Chmielarczyka. Monografia opracowana jest wzorcowo, zgodnie z wymogami pracy badawczej [...]. Walorem omawianej pozycji są też liczne historyczne ilustracje [...], które stanowią egzemplifikację materiału rzeczowego.
Elżbieta Stoch [...] przedstawiła badane zagadnienia w sposób wnikliwy, oryginalny i twórczy, w oparciu o dogłębną analizę źródeł. [...]. Biorąc pod uwagę walory materiałowe i interpretacyjne rozprawy, stwierdzam, że stanowi ona bardzo ważny i cenny wkład do historii teatru polskiego [...].
Elżbieta Stoch, Teatr Miejski w Lublinie (1944-1949). Źródła - nieznane fakty - repertuar - recepcja krytyczna, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin 2021.