Inne aktualności
- Łódź. 42. Festiwal Sztuk Teatralnych niebawem 09.05.2024 15:15
- Zabrze. „Chłopcy z Roosevelta” Teatru Nowego ruszą w trasę z programem Teatr Polska 09.05.2024 14:24
- Kielce. „Takie coś”. Ostatnia premiera Teatru Kubuś w siedzibie przy Dużej 9 09.05.2024 13:50
- Kraj/Sejm. Pierwsze czytanie projektu ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników kultury 09.05.2024 12:43
- Poznań. Halina Łabonarska czyta Księgę Mądrości w ramach „Verba Sacra" 09.05.2024 11:43
- Warszawa. Komedia, która przeniesie w świat rodzinnych tajemnic w Scenie Relax 09.05.2024 11:26
- Warszawa. Noc Muzeów 2024 w Teatrze Ateneum 09.05.2024 11:20
- Białystok. Teatr Dramatyczny kończy sezon premierą „Małych zbrodni małżeńskich” 09.05.2024 11:11
- Szczecin. Jutro premiera „Giselle, tańcz!” w Teatrze Współczesnym 09.05.2024 10:40
- Warszawa. Spotkanie z Joanną Żółkowską w ramach cyklu „Więźniowie teatru” 09.05.2024 10:33
- Internet. Ukazał się 11. numer Magazynu Kulturalnego Chama 09.05.2024 10:19
- Poznań. Niemieckie media o koncertowym wykonaniu „Strasznego dworu" 09.05.2024 09:52
- Kraj. J. Scheuring-Wielgus: jednym z kandydatów na ministra kultury jest Andrzej Wyrobiec 09.05.2024 09:44
- Kraj. Retransmisja do kin nowej wersji baletu „Córka źle strzeżona” 09.05.2024 09:24
Dawniej w Lany Poniedziałek po wsiach wędrowały dziady śmigustne albo śmigustnicy oraz młodzi ludzie wraz z kurkiem dyngusowym. Były to kolorowe wózki otoczone ozdobami, których główną postacią była rzeźba lub wypchany kogut - powiedziała etnograf Amudena Rutkowska z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Są takie zwyczaje w okresie Wielkanocy, które nie są kojarzone z tymi świętami, a raczej z Bożym Narodzeniem. Jest to między innymi wielkanocne kolędowanie i wielkanocni przebierańcy.
"Tymczasem sporo takich przebranych postaci pojawia się właśnie w okresie świątecznym, a kulminacja tych wydarzeń dzieje się właśnie w Poniedziałek Wielkanocny. Wtedy po wsiach wędrują dziady śmigustne albo śmigustnicy" - powiedziała w rozmowie z PAP.PL etnograf Amudena Rutkowska z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Wyjaśniła, że Lany Poniedziałek często nazywany jest śmigus dyngus, a są to jednak dwa różne terminy, traktowane kiedyś osobno. "Śmigus to było polewanie się wodą czy bicie się wierzbowymi witkami, a dyngus to było chodzenie po domach i zbieranie datków. Dzieje się to w tej chwili tylko w dwóch miejscowościach koło Limanowej, we wsi Dobra i Wiśniowa" - dodała.
Po obu wsiach wędrują śmigustnicy, choć zdaniem etnografki mają oni nieco inny charakter. "Przebierańcy we wsi Dobra są bardziej tradycyjni, mają długie czapy owinięte powrósłami ze słomy, zamaskowani zupełnie. W Wiśniowej z kolei mamy do czynienia z przebierańcami bardziej współczesnymi, którzy nie wykonują samodzielnie masek, a raczej je kupują" - powiedziała.
Kolejnym elementem tradycji Lanego Poniedziałku były kurki dyngusowe. "Były to kolorowe wózki otoczone ozdobami, których główną postacią była rzeźba lub wypchany kogut symbol zalotów. Z tym wózkiem młodzież chodziła od domu do domu po wsi składając sobie życzenia świąteczne i śpiewali pieśni zalotne. To było tak zwane chodzenie po dyngusie" - wyjaśniła.
Zdaniem Rutkowskiej w przyszłości kilka elementów tradycji wielkanocnej zmieni się na przestrzeni lat. "Jednak dziś nie możemy jednoznacznie stwierdzić czy to zmienią się elementy przebrania, czy wzory na pisankach. Trudno to przewidywać, bo za każdym razem my etnografowie jesteśmy zaskoczeni tym, co się naprawdę zmieniło"- podsumowała Rutkowska.