mat. organizatora
23. Konkurs Interpretacji Dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza "Witkacy pod strzechy" w Słupsku. Pisze Justyna Borkowska w Gazecie Świętojańskiej.
Obowiązujące zakazy i obostrzenia pandemiczne zmieniły nieco formę tegorocznej edycji konkursu interpretacji dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza „Witkacy pod strzechy”. Wiele dzieł przyjechało bez swoich twórców, jednak nie wyniknęły stąd żadne nieporozumienia – wręcz przeciwnie – 23. Konkurs Interpretacji Dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza wywołał na uczestnikach niezapomniane wrażenia.
To właśnie spektakl „Wrażenia” przygotowany przez Duet Dobrze z Archangielska zdobył uznanie widzów, jurorów oraz wiele nagród – w tym zaproszenie na przeprowadzenie warsztatów teatralnych w Słupskim Ośrodku Teatralnym Rondo. Spektakl przygotowany przez aktorki Archangielskiego Teatru Dramy im. Łomonosowa to znakomite nawiązanie do myśli estetycznej Witkiewicza; to interaktywny teatr eksperymentalny bazujący na dramatach Witkacego, realizujący założenia Czystej Formy i uczuć metafizycznych w teatrze. Juror Ekscentryczny tegorocznej edycji – Wojciech Szeląg przyznał im nagrodę MKiDN podkreślając fakt, że dzięki konkursowi Witkacy trafia pod najbardziej odległe strzechy, poszerzając artystyczne horyzonty i oddziaływanie sztuki polskiej na świecie. Doceniono nie tylko pomysłowość i wyczucie witkacowskiej myśli ale też wielki trud włożony w tę realizację, gdyż Witkacy przed konkursem był dla artystów z Archangielska postacią dość mało znaną i tylko jedna z zaangażowanych osób zna język polski.
Zapowiedź festiwalu – pełny program
Mamy nadzieję, że spektakl „Wrażenia” będziemy mogli obejrzeć jeszcze raz – na żywo podczas planowanych warsztatów teatralnych w Rondzie.
Kolejnym projektem, który zdobył kilka prestiżowych nagród w konkursie była „Mątwa” – instalacja video (Skorupa/Schaefer/Rau/Bohat) zrealizowana w oparciu o dramat Witkacego pod tym samym tytułem. Instalacja złożona z hipnotyczno – onirycznych obrazów nawiązujących do twórczości malarskiej i portretowej Witkiewicza i równolegle odgrywany, oderwany od rzeczywistości performance – a wszystko zanurzone w dziwnych dźwiękach, ponownie dały dawkę metafizycznych wrażeń i odsłoniły rąbek Tajemnicy Istnienia.
Najwyżej ocenione prace były dziełem profesjonalistów, lecz mnóstwo nagród otrzymali amatorzy – najczęściej uczniowie, osoby na początku swojej drogi w świecie sztuki i nie tylko prace związane z teatrem brały udział w 23. Międzynarodowym Konkursie „Witkacy pod strzechy”. Znalazły tu też swoje miejsce także te formy sztuki, którymi nie zajmował się Witkacy – wśród nich mozaiki ceramiczne Julii Mielczarek artystycznie ujmujące maksymę „Vultus animi index – Twarz odbiciem duszy”. Staranność i innowacyjne podejście interpretacyjne zostało docenione i nagrodzone przez stryjecznego wnuka samego Witkacego. Wśród zakwalifikowanych do udziału projektów znalazły się prace literackie, recytatorskie, plastyczne, instalacje, fotografie, filmy, komiks, plakat oraz happening (impresja malarsko-muzyczna Stefaniec/Giecewicz) nawiązujący do Firmy Portretowej Witkacego. W ramach konkursu mogliśmy również obejrzeć asamblaże, a nawet zamówić coś z wystawionej kolekcji mody Anny Musialskiej – inspirowanej oczywiście Witkacym. Nowością była także audycja – słuchowisko z elementami obrazu: „List od Witkacego” (Miłka O. Malzahn).
Oprócz tego mieliśmy okazję wysłuchać wykładu Przemysława Pawlaka, którego pasjonujące opowiadanie oddawało jego pasję i detektywistyczne zacięcie do badań witkacologicznych.
Ponadto odbył się emocjonujący, interaktywny quiz sprawdzający wnikliwą i rozległą wiedzę o tym artyście oraz ciekawe imprezy towarzyszące: plener malarski, gra miejska, warsztaty teatralne oraz spektakl „(HashTak) Witkacy” na podstawie tekstu „Narkotyki” S.I.Witkiewicza (Teatr Dramatyczny Białystok, nasza recenzja tutaj) oraz monodram „Matka” (Teatr Kropka Theatre) na podstawie dramatu o tym samym tytule (nasza recenzja tutaj).
Trzydniowy konkurs i wielość wystawionych prac oddawała różnorodność artystyczną Witkacego. Uczestnicy interpretowano sztukę ale także krytycznie przyglądali się biografii artysty – na przykład grupa QqryQ z Warszawy i ich spektakl „Witkacja. Glątwa”. Aniceta Ochnicka zdobyła tu nagrodę przyznaną przez Macieja Witkiewicza za „super szekspirowsko-witkacowską, entuzjastycznie boską, kreację aktorską ubarwiającą przydługą i czasami niesmaczną akcję dotyczącą małżeńskich perturbacji Jadwigi i Stanisława Ignacego Witkiewiczów”.
Wśród uczestników znaleźli się także tacy, którzy jak laureatka nagrody MKiDN Nikola Łazarów – „za wychwycenie bolesnej aktualności tekstu Witkacego w kontekście otaczającej nas rzeczywistości i przekonującą jego interpretację”, czy Tomasz Popławski [2] przypominali o moralistycznej naturze Witkacego i jego uwikłanie w konteksty społeczne.
W ten sam „ton moralizatora” uderzyła grupa z Teatru Dramatycznego z Białegostoku, której spektakl „(HashTak) Witkacy”, któremu poświęciliśmy osobny tekst (tutaj).
Nagrody MKiDN otrzymali również: Adam Poboży ze Słupska (za kreację w spektaklu „Eukarionty-utkane z Witkacego”) oraz Jakub Krok z Krakowa (za teksty literackie). Nagrody Ministerstwa Kultury to łączna pula ponad 15 tys. zł oraz załączone wyrazy uznania zarówno dla twórców jak i organizatorów.
Jak co roku swoje nagrody przyznał Juror Honorowy Maciej Witkiewicz. W tegorocznej edycji stryjecznego wnuka patrona konkursu zachwycili min: Adam Urbanowicz uczeń klasy 8 Szkoły Podstawowej w Izabelinie za „List do Witkacego” – „świadczący o szlachetnej duchowości autora szukającego prawdy w wymiarze artystycznej egzystencji twórczości Witkacego”, Jakub Krok – także uczeń klasy 8 Szkoły Podstawowej „za utworki pełne poetyckiej metafory, bardzo zgrabnie podane w wysublimowanym klimacie języka polskiego świadczące o niewątpliwym talencie pisarskim ucznia 8 klasy podstawówki”, Zuzanna Perkowska, uczennica kl. I liceum – Zespołu Szkół STO w Słupsku „za formę tekstu piosenki jakby dedykowanej szekspirowskiej Ofelii”, Zofia Kaśków – uczennica kl. II LO w Słupsku za „Żywy Witkacy” czy Agnieszka Muraszko – uczennica kl.III Zespołu Szkół Technicznych nr 3 w Słupsku za scenariusz filmu krótkometrażowego „Witek” (dramatu na pozór absurdalnego) – za „ciekawą propozycję mini scenariusza filmowego dedykowanego Witkacemu przez uczennicę, która wykazuje właściwe wykorzystanie materiałów poznawczych”.
Zaś pełna lista laureatów jest dostępna tutaj
Po tym trzydniowym, pełnym napięć spotkaniu i konfrontacjach z Witkacym, pozostaje jeszcze raz podziękować organizatorowi konkursu – Słupskiemu Ośrodkowi Kultury oraz licznym sponsorom jak i pogratulować wszystkim uczestnikom. A my – z niecierpliwością czekamy na kolejną edycję!
[1] Nawiązanie do pracy S.I. Witkiewicza „Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia” (1919)
[2] Autor wystawił instalację „Witkacogłowa” w sposób metaforyczny ujmującą schemat myślenia autora „Jedynego wyjścia”.