W sobotę, 22 czerwca 2024 roku w Teatrze Powszechnym w Warszawie odbędzie się premiera spektaklu „Metoda na serce. Śledztwo”. Spektakl w reżyserii Katarzyny Szyngiery, niedawnej laureatki Paszportu „Polityki”, powstaje na motywach 1. sezonu „Śledztwa Pisma” autorstwa Mirosława Wlekłego. To opowieść o Agacie i Janie, parze, która manipulowała wieloma osobami i dopuszczała się przemocy, a jednak przez lata udawało się jej uniknąć odpowiedzialności.
fot. mat. teatru
Dla jednej była szlifierką diamentów, dla drugiej przyjaciółką amerykańskich prawników, dla trzeciej słynną artystką. On z kolei był wpływowym prokuratorem, niekiedy szefem banku, a czasem po prostu ochroniarzem w supermarkecie… Głośna historia Agaty i Jana ma swój ciąg dalszy i wraca w spektaklu teatralnym.
„Czy kogoś zamordowano? Czy kogoś uprowadzono? Na podstawie jakiego paragrafu my mamy przyjechać?” – pytali policjanci. „Najbardziej niesamowita i nietypowa sprawa w mojej karierze detektywistycznej i policyjnej” – rozkładał ręce emerytowany szef CBŚ.
„To ona była reżyserką! I scenarzystką jednocześnie” – domyśla się jedna z ofiar. A może tylko „wykonawczynią pewnego planu”? A co jeśli znany psycholog kryminalny ma rację mówiąc, że „trzeba najpierw samemu to przeżyć, żeby w pełni zrozumieć”?
W spektaklu wystąpią aktorki i aktorzy Teatru Powszechnego: Karolina Adamczyk, Grzegorz Artman, Klara Bielawka, Aleksandra Bożek, Grzegorz Falkowski, Mamadou Góo Bâ, Maria Robaszkiewicz, Ewa Skibińska, Oskar Stoczyński i Julian Świeżewski. Scenografię zaprojektowała Milena Czarnik, a kostiumy Arek Ślesiński. Muzykę skomponował Jacek Sotomski. Operatorem podczas pracy nad fragmentem filmowym spektaklu był Michał Stajniak.
fot. Marianna Kulesza/mat. teatru
Tak mówiła o inspiracjach do pracy nad spektaklem reżyserka Katarzyna Szyngiera:
– Spektakl teatralny to zupełnie inne medium niż reportaż prasowy czy podcast. „Śledztwo Pisma” było opowiedzeniem pewnej pasjonującej historii, w teatrze próbujemy skupić się na jej problematyzowaniu. Fabuła jest dla nas tylko pretekstem. Kiedy przesłuchałam podcast Mirka, od razu miałam poczucie, że to niesamowity materiał, by opowiedzieć o tym, jak bardzo przemoc psychiczna jest w naszej przestrzeni społecznej nienamacalna i trudna do wykrycia… W przypadku przemocy fizycznej sprawa wydaje się o wiele jaśniejsza: ofiara jest ofiarą, wiadomo, że nie przyczyniła się do swojej sytuacji. A w kwestii przemocy psychicznej wcale nie jest to takie oczywiste: stojący z boku nieraz komentują, że oni na pewno nie pozwoliliby się tak wkręcić, że sami nie padliby ofiarą. Zrozumienie trudno znaleźć tu nawet w instytucjach, które przecież powinny nas chronić. Kiedy ofiary Agaty i Jana szły na policję, spotykały się tylko z bezradnością. Słyszały, że jeśli nic im nie ukradziono i nie ma śladów pobicia, to trudno kogoś za cokolwiek ścigać. Najgorsze, że aby chronić się przed przemocą psychiczną, brakuje nam do tego odpowiednich narzędzi.
Mirosław Wlekły, autor 1. sezonu podcastu „Śledztwo Pisma” i współautor scenariusza spektaklu, podkreśla różnice pomiędzy pracą reporterską i nagrywaniem podcastu, a tworzeniem teatralnego scenariusza:
– Przez lata opowiadałem tę historię nie do końca, jak pewnie i moi słuchacze, ją rozumiejąc. Refleksja i zrozumienie, przynajmniej częściowe, zaczęły przychodzić dopiero po emisji ostatniego odcinka. Spektakl będzie więc niejako ostatecznym rozprawieniem się z tym tematem, jak również przestrogą i materiałem poglądowym dla wszystkich tych, którzy buńczucznie twierdzą, że sami nie daliby się wkręcić.W reportażu i podcaście w stu procentach musiałem trzymać się faktów, a w spektaklu znajduję miejsce na fabularyzowanie. Opierając się na prawdziwej historii, wplatając nieco fikcji, odmalowujemy na scenie historię ku przestrodze.
fot. Bartek Warzecha/mat. teatru
Ważną częścią spektaklu będzie także temat zaangażowania reportera w historię przemocy, relacje sprawców i ofiar oraz zagadnienie wsparcia psychologicznego, które pozwala nabrać dystansu i zbudować mechanizmy obronne.
– Nie wolno mi w tej chwili zbyt dużo zdradzać, odważę się jednak stwierdzić, że publiczność Powszechnego zajrzy o wiele głębiej do duszy reportera, który w tym akurat przypadku niekoniecznie i nie tylko będzie czerpał z reportera Mirka Wlekłego, niż mieli na to szanse słuchacze „Śledztwa Pisma”.Różne wyzwania w serialu podcastowym czasem prowadziły reportera na manowce. W teatrze, między innymi dzięki psychologowi kryminalnemu, profesorowi Danielowi Boduszkowi, postać ta wreszcie będzie miała okazje zrozumieć, jaki sens miała jego wieloletnia praca – dodaje Mirosław Wlekły.
Pokazy popremierowe „Metody na serce. Śledztwa” odbędą się 23 czerwca o godz. 17.00 oraz 25 i 26 czerwca o godz. 19.00, a kolejne przedstawienia już w nowym sezonie teatralnym, po wakacjach.
SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE
„Metoda na serce. Śledztwo”
premiera: sobota, 22 czerwca 2024 r., Scena Duża, Teatr Powszechny w Warszawie
strona internetowa spektaklu i bilety: https://www.powszechny.com/pl/spektakle/metoda-na-serce-sledztwo
reżyseria: Katarzyna Szyngiera
tekst: Katarzyna Szyngiera i Mirosław Wlekły
scenografia: Milena Czarnik
muzyka: Jacek Sotomski
kostiumy: Arek Ślesiński
reżyseria światła: Paulina Góral
operator: Michał Stajniak
asystentka reżyserki: Aleksandra Matlingiewicz
inspicjentka: Zuzanna Rucińska
obsada: Karolina Adamczyk, Grzegorz Artman, Klara Bielawka, Aleksandra Bożek, Grzegorz Falkowski, Mamadou Góo Bâ, Maria Robaszkiewicz, Ewa Skibińska, Oskar Stoczyński, Julian Świeżewski.
Spektakl rekomendowany widzom od 15. roku życia.
Dziękujemy Państwu Małgorzacie i Piotrowi Noceń za wsparcie prac nad spektaklem.
Spektakl realizowany na motywach 1. sezonu podcastu „Śledztwo Pisma”. Więcej informacji: https://magazynpismo.pl/sledztwo-pisma-w-teatrze-powszechnym/
„Pismo” to niezależny projekt medialny. Publikuje literaturę faktu, literaturę piękną i obraz. Jako prawdopodobnie jedyna redakcja w kraju prowadzi weryfikację informacji we wszystkich treściach. Co miesiąc wydawany jest magazyn papierowy, który ma również swoją wersję cyfrową. „Pismo” to także treści audio: możliwość słuchania wszystkich tekstów, kanał podcastowy „Pismo do słuchania” i pierwszy polski reporterski serial podcastowy „Śledztwo Pisma”.