Po ponad ośmiomiesięcznej przerwie warszawski Teatr 21 wraca do grania na scenie. 21 i 22 czerwca zespół Teatru 21 zaprasza na pokazy performansu inspirowanego świętem Tisza be-Aw. Osobiste historie aktorów z niepełnosprawnościami, dzieje XX wieku i pamięć o przeszłości połączą się w jednym przedstawieniu.
fot. Grzegorz Press
Premiera performansu "Tisza be-Aw" miała miejsce w Muzeum Historii Żydów Polskich w 2015 r. Wywołał wówczas silne emocje - publiczność raz się śmiała, raz ocierała łzy. Pisano o nim: to petarda; performance radykalny, precyzyjny, najmocniejsze przedstawienie Teatru 21. Zostało zaprezentowane podczas międzynarodowego projektu „Więcej niż teatr” w ramach Olimpiady Teatralnej we Wrocławiu w 2016 roku.
Przez pryzmat osobistego doświadczenia aktorów wydarzenie przywołuje pamięć ofiar nazistowskiej akcji T4, w której eksterminowano osoby niepełnosprawne i testowano machinę Zagłady. W performansie grupa graczy ubrana w letnie stroje treningowe, kojarzące się z zajęciami wychowania fizycznego, gra na wyznaczonym polu w popularne zabawy podwórkowe. Nazwy gier zawierają pejoratywne określenia: głupi Jaś, szczur, szmaciarz, dupiec. Zasady gry zakładają: zbijanie, bicie, klepanie, wytykanie palcem. Najsłabsi gracze są ośmieszani, karani lub eliminowani. Wszystkiemu towarzyszą osobiste wspomnienia matek aktorów, których widzowie słuchają na słuchawkach bezprzewodowych.
"Jest to bowiem spektakl o przemocy - tej wielkiej, totalitarnej, ale przede wszystkim tej, która pozostaje niewidoczna, której podlegamy na co dzień. Która zdaje się być niewinną dziecięcą zabawą - przemoc mała polegająca na obrażaniu, na stygmatyzowaniu. Żyd, down, pedał - mechanizm przemocy za każdym razem pozostaje ten sam" - pisał w recenzji w "Dwutygodniku" Piotr Morawski.
Spektakl zaprezentowany zostanie w Muzeum Etnograficznym w Warszawie (ul. Kredytowa 1) w dniach 21-22 czerwca o godz. 19.00. Bilety w cenie 25 zł można kupić na stronie eWejsciowki.pl lub w kasie Muzeum Etnograficznego na godzinę przed spektaklem (w miarę dostępności miejsc).
fot. Grzegorz Press
Teatr 21 tworzą aktorzy z zespołem Downa i autyzmem. Działania grupy to wspólne, twórcze poszukiwania oraz kreowanie bezpiecznej przestrzeni na odważne spotkanie ze sobą i z widzem. We współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN teatr przygotował już wcześniej spektakle: "Uwaga, Purim!" i akcje performatywne "Tu bi-Szwat", "Pesach". Teatr prowadzi Justyna Sobczyk laureatka Nagrody im. Konstantego Puzyny (2016) za działalność teatralną łączącą sztukę i życie, twórczą oryginalność z zaangażowaniem w sprawy publiczne oraz nagrody „Wdechy” dla człowieka roku „Co jest grane” (2016).
Tisza be-Aw (9 dzień miesiąca Aw) to najsmutniejszy dzień roku żydowskiego, stanowiący kulminację trzytygodniowego okresu żałoby. Upamiętnia on zburzenie Pierwszej i Drugiej Świątyni Jerozolimskiej. Jest to dzień, w trakcie którego obowiązuje ścisły post, m.in. całkowity zakaz jedzenia i picia. Do popołudnia - jak w czasie żałoby - siada się tylko na podłodze lub niskim stołku. W synagodze odczytuje się lamentacje i hymny żałobne, opłakujące zniszczenie Świątyń oraz cierpienia narodu żydowskiego.
***
„Tisza be-Aw”
akcja performatywna Teatru 21
21 czerwca (poniedziałek), godz. 19.00
22 czerwca (wtorek), godz. 19.00
czas trwania: 50 minut
Wydarzenie tłumaczone na polski język migowy (PJM).
Wydarzenie zalecane osobom powyżej 15 roku życia.
Program Centrum Sztuki Włączającej/ Teatr 21 jest współfinansowany przez m.st. Warszawę.