W październiku zakończyły się premiery spektakli w ramach 5. edycji OFF Polska. W ostatnim miesiącu trwania Programu powstało aż 10 nowych produkcji stworzonych przez następujące organizacje pozarządowe: Fundacja Scena Supernova, Stowarzyszenie Scena Robocza, Teatr Figur Kraków Fundacja Działań Twórczych, Podlaskie Stowarzyszenie Tańca, Polski Ośrodek Międzynarodowego Stowarzyszenia Teatrów dla Dzieci i Młodzieży – ASSITEJ, Fundacja Dom Sztuki, Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną „Chata z pomysłami”, Fundacja W To Mi Graj, Fundacja DamDam, Fundacja Strefa WolnoSłowa.
fot. mat. Instytutu Teatralnego
W grudniu czeka nas podsumowanie 5. edycji OFF Polska oraz publikacja recenzji ze wszystkich spektakli.
Jako pierwszy w październiku powstał spektakl „Mars” w reż. Jakuba Kowalika wyprodukowany przez Fundację Scena Supernowa.
„Mars” to filozoficzny eksperyment teatralny, stawiający pytania o kondycję jednostki w czasach schyłku cywilizacji i związanego z nim rozkładu więzi rodzinnych. Unikalny klimat, zabarwione przewrotnym humorem dialogi oraz kosmiczna muzyka na żywo tworzą obraz świata przepełnionego grozą i niesamowitością. To oniryczna podróż w głąb ludzkich lęków i pragnień. W świecie, w którym natura buntuje się przeciw dominacji homo sapiens, a nierówności i konflikty narastają, grupa ocalałych marzy o ucieczce do marsjańskiej kolonii. Ich droga wiedzie jednak przez serię moralnych wyborów i surrealistycznych przeszkód, rzucanych przez tajemniczego androida Yannika prowadzącego bezwzględną selekcję kandydatów do nowego życia.
Premiera odbyła się 1 października na Scenie Supernowa w Krakowie.
Następna w kolejności była premiera spektaklu „Umwelt” Stowarzyszenia Scena Robocza. Jest to wyreżyserowany przez Adama Ziajskiego projekt eksplorujący granice naszej percepcji za pomocą biofeedbacku. Tytułowy termin w języku niemieckim oznacza „wokół-świat” – środowisko, które nie tyle nas otacza, ile zawiera to, co dla nas istotne i rzeczywiście dostrzegalne. To subiektywny świat zmysłów, reakcji i znaczeń.
„Umwelt” jest laboratoryjnym świadectwem wspólnego doświadczenia, opartego na aktywności neuronalnej, reakcjach fizjologicznych i specyfice teatralnego otoczenia. Czy możemy namacalnie uchwycić zbiorowe emocje, procesy poznawcze, wzajemne interakcje? Jest ruch, puls, oddech i jeszcze kilka danych. Są fale emocji, neuronalny szum. Nasza obecność, spleciona z obecnością innych. Brawa.
Premiera odbyła się 3 października w siedzibie Malta Festival w Poznaniu.
Stworzone przez Teatr Figur Kraków Fundacja Działań Twórczych „Księżycowe opowieści” w reż. Dagmary Żabskiej to plenerowy spektakl dla dorosłych.
W kulturze ludowej księżyc był postrzegany jako uniwersalny wzór przekształceń – pojawia się, narasta, jest w pełni, a potem znika. Doskonale obrazuje to istotę rytmu życia. Rytmu totalnego, obowiązującego cały świat i wszystkie formy żywe. Ale my nie żyjemy w kulturze ludowej, tylko w kulturze miejskiej. Mamy swój własny rytm i potrafimy doskonale ignorować rygor dnia i nocy czy pór roku. Równocześnie regularność pełni, jej ostentacyjność nawet w mieście jest zauważalna. Z jednej strony toniemy w zalewie sztucznego światła, wszechobecnej elektroniki, wszystkich prac zleconych, rządzi nami tempo życia i wysokość rachunków za prąd, z drugiej strony nęcą warsztaty slow life, kręgi i obietnice powrotu do natury. Z jednej strony mity i fantastyka, z drugiej wzmożony ruch na trasie Ziemia – Księżyc i demonstracja osiągnięć technologicznych. Marzenia o Księżycu się nie zmieniły, tylko zyskały nową oprawę.
Premiera odbyła się 6 października w Lesie Wolskim w Krakowie.
Czwartą premierą było „DEATH WITH ME” Podlaskiego Stowarzyszenia Tańca. Jest to spektakl performatywny lub pokraczny event w hołdzie skończoności autorstwa Grupy brutto, który tworzą: Dorota Baranowska, Karolina Czarnecka i Paula Czarnecka. Trzy płaczki stwarzają przestrzeń, w której widzowie będą mogli skonfrontować się z tematem tabu – tematem śmierci i wspólnie z nimi odprawią trupie czary-mary, żeby zbadać granicę wieczności.
Masz problem ze śmiercią? Wypierasz ją ze świadomości, ale mimo wszystko czujesz jej oddech na karku? Nie przejmuj się. Zespół DEATH WITH ME pozwoli Ci się z nią oswoić. Wesela, chrzciny, a może domowe prywatki? Zagramy wszędzie żeby urealnić Twój skończony czas. Przygotuj kadzidła, utnij lilię z ogrodu i zadzwoń! Już do Ciebie jedziemy! Porzuć swoje zmartwienia, zapłać za nasze usługi, oswój się ze śmiercią – tak będzie taniej. Niech nie ominie cię śmiercionośny rave, niech Twoje ciało i dusza zjednoczy się ze zwykłymi śmiertelnikami, dla których wszystko co mają – to ta jedna chwila.
Premiera odbyła się 9 października w Galerii Arsenał w Białymstoku.
Polski Ośrodek Międzynarodowego Stowarzyszenia Teatrów dla Dzieci i Młodzieży – ASSITEJ zrealizował spektakl „Good Waves Only”, który wyreżyserowali Aga Błaszczak i Paweł Bernadowski.
Rok 1989. Wody Pacyfiku. Marynarka Wojenna USA wykrywa tajemniczy dźwięk o częstotliwości 52 Hz. Oceanografowie identyfikują go jako pieśń wieloryba. Jednak to zwierzę, Płetwal 52, wydaje dźwięki o wyższej częstotliwości niż osobniki jego gatunku, co uniemożliwia mu komunikację z innymi. Dzięki swojej nietypowej naturze zyskał przydomek najbardziej samotnego wieloryba na świecie. Od lat pozostawia po sobie ślad akustyczny, który śledzą naukowcy. Jednak samego Płetwala 52 nikt nigdy nie spotkał. Good Waves Only to spektakl o dźwiękach, które błądzą. O wielorybie, który śpiewa tak, że nikt go nie rozumie, i o ludziach, którzy nadają na pomijanych częstotliwościach. Przyrodnicze fakty i dane naukowe przenikają się tu z osobistymi historiami osób doświadczających samotności. Twórcy i twórczynie zapraszają widownię do wsłuchania się w sygnały, które często giną w codziennym szumie.
Premiera odbyła się 15 października w Teatrze Ochoty w Warszawie.
„Gesty oporu” Domu sztuki inspirowane są czynem Ryszarda Siwca z 1968 roku, który w geście antywojennego sprzeciwu popełnił samobójstwo na Stadionie Dziesięciolecia. Spektakl w reżyserii Doriana W. Widawskiego to kameralna opowieść skupiona zarówno na historiach znanych wydarzeń, między innymi protestach studenckich z 1968 roku, działalności skłotu Zaczyn od 2023 do 2024 roku czy okupacji Uniwersytetu Warszawskiego z 2025 roku, jak i mniej lub wcale nieopisanych działaniach — codziennej walce o prawo do odpoczynku czy zabieganiu o godne warunki pracy. Gesty wyrażają się tutaj we wspomnieniach bólu spowodowanego milicyjnym granatem czy groźbami, znużeniem powtarzalnością obranej strategii, irytacją ze społecznego przywiązania do liberalnego gospodarowania czasem i pracą albo swego rodzaju wstydem, że o prawo do bezpiecznego wykonywania zawodu trzeba w ogóle zabiegać.
Premiera odbyła się 17 października w Domu Sztuki w Warszawie.
Kolejny spektakl pt. „Mistrzowie z Anina” stworzyło Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną „Chata z pomysłami”. Spektakl wyreżyserowany przez Martę Kukułę opowiada o bywalcach „Chaty z pomysłami”- środowiskowego domu samopomocy dla osób z niepełnosprawnością intelektualną w Warszawie (dzielnica Wawer). Jego celem jest przedstawienie „Chatowiczów” i opowiedzenie o tym, jak świat wygląda z ich perspektywy.
Projekt wyrósł z koncepcji Cieni Miasta – idei, według której w każdej społeczności istnieją obszary i osoby mniej widoczne, często pomijane, a jednocześnie niezwykle ważne. To właśnie one są „cieniami”, które przypominają nam o tym, czego sami nie chcemy lub nie umiemy dostrzec. W Aninie tym cieniem – a zarazem bezcennym darem – są dorośli z niepełnosprawnościami, uczestnicy zajęć w „Chacie z pomysłami”.
Premiera odbyła się 17 października w Willi Kaziemierówka w Warszawie.
Wyreżyserowany przez Krzysztofa Bętkowskiego spektakl „[Nazwa_użytkownika]” Fundacji W To Mi Graj odbywa się w konwencji internetowego show. W programie spotykają się cztery postaci – prawdziwe dinozaury Internetu walczące o dalszą uwagę widzów w sieci. W tym odcinku do studia została zaproszona Barbara Takmądra – nie biorącą jeńców krytyczka, uzbrojona w bezlitosny język i zasięgi. Barbara potrafi wytknąć najmniejszą niedoskonałość – nic nie umknie jej uwadze, wszystko analizuje z precyzją algorytmu.
Tu lajk, komentarz i kolejny follow napędzają nasze pragnienie akceptacji. W tym cyfrowym labiryncie – pełnym filtrów, serduszek powiadomień i sprzecznych bodźców – codzienność przeobraża się w nieustanny performans, a samotność czai się za kolejnym pulsującym powiadomieniem.
Premiera odbyła się 21 października w Miejskim Ośrodku Kultury i Sztuki w Pyskowicach.
„Immunokracja” Fundacji DamDam to immersyjna medytacja nad naszym wspólnym ciałem społecznym w kryzysie choroby. Polaryzacja nie jest jedynie różnicą zdań – to systemowy stan zapalny, w którym demokracja, podobnie jak organizm dotknięty chorobą autoimmunologiczną, przestaje rozpoznawać własne struktury jako przyjazne i zwraca się przeciw sobie.
W tym interdyscyplinarnym laboratorium, przy pomocy ruchu, wizualizacji i interaktywnych technologii, spróbujemy stworzyć system wspólnotowego przeciwciała. Pole doświadczenia, w którym widz moze stać się aktywnym uczestnikiem procesu naprawy. Archiwum ludzkiej nadziei w reakcji obronnej na konflikt i napięcia lub cyznim i zniechecenie.
Premiera odbyła się 19 września w Pawilonie (oddziale Galerii Miejskiej Arsenał) w Poznaniu.
Ostatnim wyprodukowanym spektaklem jest „Będzie coraz cieplej” Fundacji Strefa WolnoSłowa. To pięciodniowe teatralne wydarzenie, podczas którego poprzez kolaż wizualnych i performatywnych doświadczeń twórcy i twórczynie chcieli wspólnie zastanowić się nad przyjętymi kategoriami myślenia o prawach i podziałach, których trzymamy się kurczowo pomimo tego, że nie odpowiadają na otaczającą nas rzeczywistość.
W obliczu rosnącej temperatury – wód, planety, atmosfery i nastrojów społecznych, staramy się przyjrzeć małym i wielkim aktom oporu. Czerpiemy z mądrości doświadczeń zmagania z opresją, dyskryminacją, wymazywaniem i niszczeniem – ludzi, zwierząt, natury. „Będzie coraz cieplej” to opowieść o codziennej walce, trening wrażliwości i obserwacji, refleksja nad tym, w jaki sposób nasze działanie bądź bierność i obojętność mogą przyczyniać się do kształtu świata.
Premiera odbyła się 22 października w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
