Wsparcie finansowe dla artystów i artystek dotkniętych skutkami pandemii; prezentacja na nośnikach outdoorowych prac twórców, których wystawy zostały odwołane; uruchomienie platformy zachetaonline.pl umożliwiającej widzom z całego świata oglądanie wystaw w technologii 3D; rozpoczęcie upubliczniania online dzieł z kolekcji; ekologiczny audyt instytucji. Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki podsumowuje rok 2020 i pokazuje, jak kryzys może napędzać także pozytywne zmiany w instytucji.
fot. Marta Ankiersztejn
W wyniku pandemii w szczególnie trudnym położeniu znaleźli artyści sztuk wizualnych. W odpowiedzi na kryzys, który dotknął środowisko, Zachęta wspólnie z Towarzystwem Zachęty Sztuk Pięknych rozpoczęły projekt 160 stypendiów na 160 lat TZSP. Jego celem jest zebranie 800 tysięcy złotych na wsparcie artystek i artystów związanych z kolekcją galerii. „Od czerwca już 35 artystów otrzymało dofinansowanie na pracę twórczą. Wierzymy, że bezpośrednia i realna pomoc dla artystek i artystów wpłynie na ekosystem świata sztuki, a praca nad pamięcią i historią kolekcji jest w dzisiejszych czasach szczególnie ważna” – podkreśla Olga Wysocka, wicedyrektorka Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki.
To nie koniec działań na rzecz twórców i galerii dotkniętych skutkami pandemii. Zachęta zdecydowała się oddać swoje nośniki reklamowe artystom i artystkom, których wystawy zostały odwołane. Już od kwietnia mieszkańcy Warszawy mogli oglądać reprodukcje prac m.in. na przystankach autobusowych, w metrze i w przestrzeni miejskiej.
Po ogłoszeniu lockdownu galeria skupiła się na zapewnieniu widzom dostępu do wystaw w technologii 3D, udziału w oprowadzaniach, warsztatach i spotkaniach online. Błyskawicznie uruchomiona platforma zachetaonline.pl nie tylko umożliwiła obejrzenie aktualnych wystaw tym wszystkim, którym pandemia pokrzyżowała plany – teraz widzowie z całego świata mogą odwiedzić galerię w dowolnym momencie. Obecnie na platformie dostępne są już wszystkie tegoroczne wystawy, m.in. te otwarte jesienią – Magdalena Łazarczyk. Skrzydło poruszane palcami; Joanna Piotrowska. Zaduch oraz Żywe magazyny: Artibus.
Mimo zamknięcia gmachu Zachęta rozwijała program edukacyjny i zorganizowała kolejną edycję konferencji Sztuka edukacji. Przez cały rok za pośrednictwem internetowych komunikatorów odbywały się liczne wydarzenia, które cieszyły się rekordową frekwencją, jak np. pierwsze w Polsce spotkanie z Rebeccą Solnit, zamykające wystawę Joanna Piotrowska. Zaduch. W czerwcu tego roku Zachęta otrzymała grant Otwarta Zachęta, dzięki któremu prace z kolekcji Zachęty zostaną zdigitalizowane i upublicznione online. Projekt ten jest realizowany we współpracy z TZSP i Centrum Cyfrowym.
Pandemia to nie jedyne wyzwanie, z jakim mierzą się dzisiaj instytucje kultury. W tym roku w Zachęcie z inicjatywy ekopatrolu wprowadzono realne zmiany, takie jak rezygnacja z drukowania materiałów promocyjnych, papierowych magazynów czy raportu rocznego. Zaplanowane są kolejne działania mające na celu zminimalizowanie negatywnego wpływu naszej instytucji na środowisko.
„To był dziwny rok, ale kończymy go z poczuciem, że Zachęta jest organizacją mocniejszą w tych nowych czasach i realizującą misję założycielską odpowiedzialności wobec społeczeństwa, środowiska i artystów” – podsumowuje Hanna Wróblewska, dyrektorka Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki.
Informacje o poszczególnych projektach i planach na 2021 rok można znaleźć na stronie zacheta.art.pl. Wszystkie tegoroczne wystawy można również obejrzeć na stronie zachetaonline.pl.