Warszawa. „Ja słucham, słucham i patrzę…”. Słuch, wzrok i inne zmyły w spektaklach Wyspiańskiego – wykład

Instytut Teatralny zaprasza 18 kwietnia o godz. 18:00 na czwarty wykład (wstęp wolny) z cyklu „Wyspiański. Teatr obecności” pod tytułem „Ja słucham, słucham i patrzę…. Słuch, wzrok i inne zmyły w spektaklach Wyspiańskiego”. Po wykładzie, który poprowadzi dr hab. prof. UJ Dorota Jarząbek-Wasyl, odbędzie się warsztat „Dotykanie makiety” (rezerwacja miejsc).

Spektakle przygotowane przez Wyspiańskiego robiły ogromne wrażenie. Na czym to przeżycie polegało? Wykład poświęcony będzie spektaklom Wyspiańskiego jako wielozmysłowym zjawiskom, atakującym, angażującym w sposób pośredni lub bezpośredni nieomal wszystkie zmysły widza, włącznie z dotykiem i odczuciem temperatury. W ten sposób przedstawienia te narzucały się odbiorcom nie tylko jako całości fabularne i wypowiedzi artystyczne, literackie czy filozoficzne, które trzeba było (i często namiętnie usiłowano) odczytać, zrozumieć, lecz bardziej jako polisensoryczne, zmasowane, bardzo silne doświadczenia cielesno-zmysłowe.

Spojrzymy na to, jak w spektaklach Wyspiańskiego informacje odczytywane przez różne zmysły mogły pobudzać inne kanały odbioru, a nawet decydować o odczuciach zaburzenia równowagi czy temperatury. Czy w jego przedstawieniach wzrok ulegał deprywacji, zaś słuch uprzywilejowaniu? A może, biorąc pod uwagę celowo wywoływane na scenie szumy, hałasy i zgrzyty, było na odwrót? W teatrze Wyspiańskiego uruchamiana była również sfera haptyczna, czyli dotyku i orientacji, a wraz z nią cielesne (a nie wyłącznie intelektualne i rozumowe) zaangażowanie w doświadczenie estetyczne.

Można na to spojrzeć z dwóch perspektyw: aktorów, którzy mają kontakt z kostiumami, rekwizytami i partnerami scenicznymi; oraz widzów – wrażliwych na relacje bliskości i oddalenia aktora od rampy oraz aktorów od siebie nawzajem, ale też zapraszanych do „dotykania wzrokiem” przez obrazy i materie, do wyobrażenia, przypomnienia, odczucia właściwości taktylnych (niekiedy nieznośnych, niemiłych widzom lub zaskakujących – jak w przypadku upostaciowania trupich, martwych istot, widm lub ludzi-posągów).

Wstęp na wykład jest wolny.

Po wykładzie zapraszamy do udziału w warsztacie„Dotykanie makiety” (liczba miejsc jest ograniczona, obowiązują zapisy przez e-maila [email protected]).

Warsztat „Dotykanie makiety” skupiony będzie na temacie spektaklu „w pomniejszeniu”. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie: jaka jest rola makiety w pracy nad spektaklem i w poznawaniu rzeczywistości historycznego spektaklu?

Więcej o cyklu wykładów „Wyspiański. Teatr obecności” można przeczytać tutaj: https://www.instytut-teatralny.pl/dzialalnosc/projekty-i-programy/wyspianski-teatr-obecnosci-cykl-wykladow/