„Ostatnia lekcja” Marii Gustowskiej w reż. Grzegorza Damięckiego w Teatrze Ateneum w Warszawie. Pisze Wiesław Kowalski w Teatrze dla Wszystkich.
fot. mat. teatru
„Ostatnia lekcja” to spektakl, który bezkompromisowo porusza aktualne problemy młodych ludzi, ukazując wpływ pandemii, mediów społecznościowych, polaryzacji poglądów oraz pędu życia na ich postrzeganie świata. Twórcy stawiają pytanie o możliwość prawdziwego porozumienia w dobie cyfryzacji, globalizacji i społecznych podziałów. Spektakl zmusza do refleksji nad trudnością komunikacji w świecie pełnym baniek informacyjnych, stereotypów i poczucia wyobcowania.
Fabuła „Ostatniej lekcji” opowiada o spotkaniu czwórki bohaterów, którzy po kilku latach od matury ponownie trafiają do mieszkania swojego nauczyciela. Czas, który minął, odcisnął na nich ślad – zmienili się zarówno osobowościowo, jak i światopoglądowo. Każda z postaci wnosi na scenę inny punkt widzenia i życiowe wybory, prowadząc do konfrontacji i zderzenia przeszłości z teraźniejszością. Dramat staje się testem zdolności do porozumienia w czasach, gdy globalizacja, cyfryzacja i polaryzacja społeczna podważają fundamenty komunikacji.
Grzegorz Damięcki i dramaturżka Maria Gustowska unikają utartych schematów, ukazując bohaterów w pełnej złożoności ich wewnętrznych zmagań. Mimo podobieństw zewnętrznych, postacie noszą w sobie sprzeczne emocje i lęki. Komunikacja, zamiast łączyć, staje się narzędziem wykluczenia i pogłębiania podziałów. To napięcie w dialogach, które powinny budować mosty, ale zamiast tego dzielą, stanowi jeden z kluczowych wątków dramatu.
Aktorzy – Jakub Pruski, Paweł Gasztold-Wierzbicki, Natalia Stachyra i Maria Witkowska – w pełni angażują się w swoje role, nadając postaciom autentyczności i głębi emocjonalnej. Każdy z bohaterów reprezentuje na scenie osobne dramaty, które, choć początkowo mogą wydawać się proste, z czasem odkrywają przed widzem bardziej złożoną rzeczywistość. Pruski, grając robotnika, staje się symbolem klasy społecznej borykającej się z nierównościami. Gasztold-Wierzbicki, szukający sensu w wierze po traumatycznym rozstaniu, ukazuje, jak trauma może skierować człowieka ku duchowości. Stachyra, grająca korporacyjną profesjonalistkę, odsłania pułapki współczesnego materializmu, a Witkowska, w roli emigrantki w Berlinie, wprowadza temat tożsamości i zderzenia dwóch kultur.
Improwizacje podczas pracy nad scenariuszem wniosły do spektaklu świeżość i energię, dając widzowi prawdziwe, żywe emocje. Zamiast „papierowego” tekstu, aktorzy w naturalny sposób angażują się w dialogi, które są pełne autentyczności. Mimo różnic w świecie i przekonaniach bohaterów, ich zderzenie na scenie staje się głęboką refleksją nad współczesnymi deficytami komunikacyjnymi.
Aktorstwo jest przekonywujące i pełne zaangażowania. Młodsze postacie przedstawione są w sposób naturalny, co sprawia, że stają się one bliskie każdemu widzowi. Z kolei Adam Ferency, w roli nauczyciela, będąc symbolem starszego pokolenia, wprowadza do spektaklu nieco inny wymiar – łączy przeszłość z teraźniejszością, odwołując się do poetyckiej mądrości Zbigniewa Herberta.
Grzegorz Damięcki w „Ostatniej lekcji” ukazuje bohaterów, którzy, w obliczu rosnącego podziału społeczeństwa i politycznych napięć, szukają wspólnego języka. Dramat stawia pytanie o realną możliwość porozumienia w świecie, zdominowanym przez technologie, globalizację i skrajne poglądy. Damięcki pyta, czy w erze szybkiej, lecz powierzchownej komunikacji, istnieje jeszcze przestrzeń na głębsze, autentyczne zrozumienie.