Były i są pionierkami, wybitnymi postaciami świata kultury, sztuki, sportu, nauki czy życia społecznego. Często towarzyszy im dookreślenie „pierwsza w Polsce”, np. pierwsza notariuszka, pierwsza docentka w zakresie teorii literatury czy pierwsza kobieta z tytułem profesora uczelni technicznej. Łączy je Łódź. A od tego roku także wspólny szyld: Łodzianki-Inicjatorki. Muzeum Miasta Łodzi, które jest inicjatorem wniosku o uhonorowanie w taki sposób łodzianek, zaprasza do wspólnego odkrywania fascynujących biografii wybitnych kobiet.
fot. mat. organizatora
Łódź miastem kobiet – to hasło słyszymy od lat, ale brakuje w nim zdecydowanie rozwinięcia – Łódź miastem wybitnych kobiet, których historie i dokonania powinny być znane nie tylko mieszkańcom naszego miasta. To właśnie z Łodzi pochodzą albo Łódź wybrały na swoje działania czy też dom, chociażby: pierwsza w Polsce notariuszka – Zofia Hertz, pierwsza w Polsce docentka w zakresie teorii literatury – Stefania Skwarczyńska, pierwsza w Polsce kobieta z tytułem profesora uczelni technicznej – Alicja Dorabialska, artystka, która zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie – Katarzyna Kobro, kobieta stojąca na czele największej demonstracji ulicznej w okresie PRL-u – Janina Kończak, wybitna kompozytorka i skrzypaczka – Grażyna Bacewicz czy tłumaczka – Irena Tuwim. To tylko promil genialnych kobiet związanych z Łodzią.
– Ten rok jest dla naszego muzeum rokiem szczególnym, bo obchodzimy jubileusz 50-lecia istnienia. Uznaliśmy, że jest to doskonały moment, aby uczcić go skupiając swój program wokół tematu wybitnych łodzianek. Przychodząc do muzeum, obiecałam większe zaangażowanie w działania przywracające łodziankom należyte miejsce w historii – mam nadzieję, że poprzez Rok Łodzianek-Inicjatorek – tak właśnie się stanie. Zapraszam serdecznie do udziału w spotkaniach, koncertach, spacerach, a jesienią na wystawę, która mam nadzieję, zainteresuje jak najwięcej osób – mówi Magda Komarzeniec, dyrektorka Muzeum Miasta Łodzi.
O fascynujących biografiach, wybitnych osiągnięciach, zdobytych nagrodach, przetartych szlakach dla kolejnych kobiet, a także efektach tytanicznej pracy inicjatorek będzie można posłuchać dzięki różnorodnym wydarzeniom. Jednym z nich będzie kontynuowany cykl spotkań współorganizowany z Fundacją Łódzki Szlak Kobiet – „Łodzianki (nie)znane” – tym razem nie będą one poświęcone konkretnej łodziance, a tematom łączącym kilka bohaterek. Tegoroczny cykl „Muzyka Łodzi” będzie muzycznym upamiętnieniem postaci Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej – pianistki, pedagożki i założycielki konserwatorium muzycznego w Łodzi. Sam program został przygotowany wedle pięciu klas działających w konserwatorium: fortepianu, skrzypiec, wiolonczeli, śpiewu i kameralistyki. Muzeum zaprosi nie tylko do swojej siedziby, ale także na spacery po mieście – do wyboru będą dwa szlaki, którymi podążymy – Łodzianki Inicjatorki oraz Kobiety Łodzi wielokulturowej.
– Na najbliższe wydarzenia zapraszamy już 8 marca. O godzinie 14 rozpoczniemy oprowadzanie po wystawie stałej „Poznańscy: Pałac. Potęga. Pokolenia”. Będzie to opowieść o kobietach z rodziny Poznańskich, które swoimi silnymi osobowościami wybijały się na ponadprzeciętność w XIX i XX wieku. Te często współcześnie nieznane, wybitne przedstawicielki Łodzi oraz polskiej i światowej kultury. O godzinie 16:30 czas na muzyczną inaugurację Roku Łodzianek Inicjatorek – a w programie koncertu m.in. utwory Aleksandra Tansmana oraz Grażyny Bacewicz. 28 marca o godzinie 18 zaprosimy na spotkanie z cyklu „Łodzianki (nie) znane” poświęcone łodziankom w czasie Rewolucji 1905 roku – mówi Magda Komarzeniec, dyrektorka Muzeum Miasta Łodzi.
Centralnym punktem obchodów Roku Łodzianek-Inicjatorek będzie wystawa popularyzująca biografie i twórcze dokonania łodzianek inicjatorek w XX wieku. Muzeum Miasta Łodzi zaprezentuje postacie, które kształtowały oblicze naszego miasta oraz jego twórczy potencjał, a którym dotąd nie poświęcano należytej uwagi. Wystawa ma także pokazać działalność kobiet w dwóch wymiarach. Z jednej strony przełamywały one bariery w dostępie do świata zarezerwowanego wcześniej dla mężczyzn, a z drugiej strony podejmowały inicjatywy prekursorskie; tworzyły nowe, oryginalne zjawiska, nurty, instytucje.
– Nasze miasto współtworzyły kobiety. Nie tylko włókniarki, choć bez nich trudno wyobrazić sobie rozwój Łodzi, ale także artystki, pisarki, lekarki, nauczycielki, badaczki, sportsmenki, działaczki społeczne. Jeśli nie znamy ich nazwisk i dokonań, nasza wiedza jest niepełna, a nasze wyobrażenie o przeszłości nieprawdziwe. Wystawa w Muzeum Miasta Łodzi będzie ważnym krokiem w kierunku przypominania kobiecych bohaterek, dla których do tej pory brakowało miejsca w zbiorowej pamięci – mówi Ewa Kamińska-Bużałek z Muzeum Miasta Łodzi.
Na wystawie pokazanych zostanie około 100 obiektów, które pochodzić będą głównie ze zbiorów MMŁ. Będzie można zobaczyć m.in. Medal Międzynarodowego Konkursu Muzycznego Królowej Elżbiety Belgijskiej, który w 1965 roku otrzymała Grażyna Bacewicz, brązowy medal z igrzysk olimpijskich w Berlinie z 1936 roku zdobyty przez Marię Kwaśniewską, portret Leny Kowalewicz Wegner czy prezentowaną po raz pierwszy na wystawie fotografię Katarzyny Kobro. Wystawa zostanie otwarta jesienią. Muzeum Miasta Łodzi powołało także Radę Programową ds. Roku Łodzianek-Inicjatorek. Znalazły się w niej m.in. Sylwia Zientek – pisarka, autorka książek o artystkach, Sylwia Chutnik – pisarka, działaczka społeczna, Marta Zdanowska z Łódzkiego Szlaku Kobiet czy Justyna Tomaszewska – przewodniczka po Łodzi.
– Rada Programowa została powołana, aby wspomóc nasze działania w ramach Roku Łodzianek-Inicjatorek, ale liczę też na kontynuację tego wsparcia w kolejnych latach oraz wspólne wypracowanie wieloletnich działań upowszechniających wiedzę o łodziankach – mówi Magda Komarzeniec.
Wszystkie wydarzenia zaplanowane w ramach Roku Łodzianek-Inicjatorek są na bieżąco zamieszczane na stronie internetowej muzeum – www.muzeum-lodz.pl, a także na Facebookowym profilu MMŁ, na którym co wtorek pojawiać się będą opisy kolejnych wybitnych łodzianek.