Spektakl "Dziady" część II Adama Mickiewicza w reżyserii węgierskiego reżysera Zoltana Balazs'a zainauguruje w sobotę II Międzynarodowy Festiwal Teatralny Via Carpatia w Olsztynie. Ten festiwal to spotkania widzów z teatrami z Europy Środkowo Wschodniej.

"Jako węgierski reżyser wiem, kim jest dla Polaków Mickiewicz, jaką spełnia rolę w teatrze i literaturze. Adaptacje sceniczne dzieł Mickiewicza mają długą tradycję a polscy reżyserzy uważali go za prawdziwe i wielkie źródło inspiracji. W żaden sposób nie chciałbym być podobny do polskich reżyserów, ale ja również znalazłem dużo inspiracji w jego dziełach"- powiedział podczas konferencji we wtorek reżyser Zoltan Balazs.

Jak dodał, II część "Dziadów" jest dlatego specjalna, bo nie nosi w sobie przesłania politycznego. "Nie starałem się o to, by tak było. Ani mistyka ani polityka nie interesują mnie. Interesują mnie relacje między jednostką a wspólnotą a szczególnie kontakt nas współczesnych i z naszymi przodkami"- podkreślił. Jego zdaniem obecnie ludzie wspominając swych bliskich zmarłych ograniczają się do rytuałów, nie zagłębiając się w duchowość.

"Gdy zbliża się listopad biegniemy na cmentarz stawiać znicze i kłaść kwiaty. To są rytuały, które szybko konsumujemy. Kiedyś umierającego żegnało liczne grono rodziny. Dziś nie mamy na to czasu ani energii, co gorsze - nie czujemy takiej potrzeby. Nasz kontakt z duchowością stał się otępiały"- mówił reżyser.

Wskazał, że to, co najbardziej go interesowało w procesie twórczym nad spektaklem to kontakt między żywymi i zmarłymi. "Co możemy, co powinniśmy zrobić, by odbudować kontakt, by odnaleźć siebie na nowo"- wskazał.

Andrzej Fabisiak, wicedyrektor Teatru im. Jaracza w Olsztynie organizatora festiwalu Via Carpatia podkreślił, że spektakle pokazane podczas przeglądu będą zmuszać widzów do zadawania pytań na temat tożsamości ale i pryncypiów: jak przeżyć traumy? i jak się zachować?.

"Każdy festiwal poszukuje nadziei i w wielu przypadkach, gdy zostanie zaprezentowana negatywna strona życia, to widzowie ujrzą też światełko, które jest nadzieją, inspiracją na przyszłość"- dodał.

II Międzynarodowy Festiwal Teatralny Via Carpatia odbędzie się od 8 do 22 października. Wystąpią zespoły teatralne z Litwy, Węgier oraz Słowacji. Państwowy Wileński Teatr Mały pokaże spektakl "Mistrz" Mariusa Ivaskieviciusa w reż. Rimasa Tuminasa. Teatro Tatro ze Słowacji wystawi Michaiła Bułhakowa "Mistrza i Małgorzatę. Przedstawienie będzie pokazane w namiocie cyrkowym w Parku Podzamcze. "Melancholy rooms" to z kolei spektakl Teatru im. Józefa Kantony z Budapesztu.

Wśród działań towarzyszących festiwalowi znajdą się czytanie performatywne sztuki "Szczęście na muszce" Ołeksandra Witera. Po czytaniu odbędzie się panel dyskusyjny zatytułowany "Wojna. 24 lutego 2022" o teatrze i dramacie ukraińskim w nowej wojennej odsłonie. Gościem będzie m.in. autor dramatu Ołeksandr Witera.

Odbędzie się też projekcja spektaklu "Wzmianka" w wykonaniu Teatru im. Józefa Katony. Kolejne spotkanie dyskusyjne dotyczyć będzie "Teatru europejskiego wobec wojny" z udziałem wybitnej ukraińskiej dramatopisarki Nedy Neżdany oraz twórców z Węgier Gyoergy Spiro, Istvana Tasnadi i z Litwy Mariusa Ivaskeviciusa.

Festiwal Via Carpatia jest realizowany przy wsparciu finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.