Spektakl artystów z Polski i z Ukrainy „Mława pamięta” to jedno z wydarzeń obchodów 84. rocznicy bitwy pod Mławą, których główna część odbędzie się tam 26 sierpnia. Zaplanowano też pokazy filmowe i piknik historyczny. Na zakończenie obchodów, 3 września, odbędzie się Marsz Obrońcom Mławy.

Jak informuje mławski Urząd Miasta, spektakl „Mława pamięta”, który zostanie zaprezentowany 26 sierpnia na estradzie parku miejskiego - to widowisko łączące film, teatr i muzykę na żywo, stworzone przez artystów z Polski i z Ukrainy. „Mława pamięta” uwrażliwia nas na dramat ludności cywilnej w czasie konfliktu wojennego. Tego sprzed 84 laty i współczesnego - można m.in. przeczytać w anonsie wydarzenia.

Koncepcję spektaklu stworzyła Magdalena Grzywacz z mławskiego Urzędu Miasta. „Biorąc pod uwagę dramat wojenny, jaki toczy się na wschodzie, popandemiczny powrót do koncepcji rekonstrukcji historycznych w centrum oraz na przedpolach Mławy wydawał się nieodpowiedni. Tym bardziej, że Mława stała się tymczasowym domem wielu ukraińskich dzieci, które wciąż borykają się z niedawno przeżytą traumą” - podkreśliła Grzywacz, cytowana w informacji mławskiego samorządu.

Do współpracy nad spektaklem Magdalena Grzywacz zaprosiła muzyka Janusza Prusinowskiego i reżyser Ganni Yarovenko, uchodźczynię z Ukrainy, która obecnie mieszka w Mławie. „Zależało nam, aby spektakl opowiadał historię Mławy, ale równocześnie był uniwersalną narracją o dramacie cywilów, którzy znaleźli się sytuacji granicznej, wmieszani w wojnę, której przecież nikt nie chce” - wyjaśniła autorka koncepcji przedstawienia.

Jak zapowiada mławski Urząd Miasta, w ramach tegorocznych głównych obchodów 84. rocznicy bitwy pod Mławą 26 sierpnia przewidziano też plenerową projekcję odrestaurowanego filmu „Wielka droga”, pierwszej polskiej, powojennej produkcji fabularnej, która powstała w 1946 r. we Włoszech.

Film - o czym można przeczytać w anonsie pokazu - „opowiada historię miłosną Adama i Ireny, pary narzeczonych rozdzielonych podczas II wojny światowej, która rozpoczyna się dla nich oblężeniem Lwowa w 1939 i wywózkami na Syberię; ich losy ponownie krzyżują się na początku formowania Armii Andersa w ZSRS, a następnie podczas przemarszu przez Iran, Irak, Palestynę, Egipt aż po kampanię włoską”. Projekcję w estradzie w parku miejskim poprzedzi wprowadzenie Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego FINA.

W ramach cyklu wydarzeń upamiętniających bitwę pod Mławą w tamtejszym parku miejskim czynna będzie wystawa fotograficzna ukazująca miasto z 1939 r. Przygotowany zostanie też „wehikułu czasu”, czyli fotobudka 3D, w której będzie można się sfilmować w aranżacji przedwojennej Mławy. Zaplanowano również spektakl Teatru Słuchaj Uchem „Kusy Janek”, który - jak zapowiada mławski Urząd Miasta - „przeniesie dzieci w zapomniany już świat dawnych zabaw, piosenek i opowieści”.

W rocznicę wybuchu II wojny światowej, 1 września, główne uroczystości odbędą się w Uniszkach Zawadzkich pod Mławą przy Mauzoleum Żołnierzy Września. Natomiast 3 września, na zakończenie obchodów 84. rocznicy bitwy pod Mławą, organizatorzy, w tym Stowarzyszenie Mława - Miasto Zabytkowe, zapraszają na Marsz Obrońcom Mławy, czyli wyprawę linią obrony z września 1939 r. Gościem specjalnym będzie Ihar Melnikau, białoruski historyk, pisarz i rekonstruktor, również uczestnik odbywających się w latach poprzednich rekonstrukcji bitwy pod Mławą.

Bitwa pod Mławą, która trwała od 1 do 4 września, jest uważana za jedno z najważniejszych wydarzeń wojny obronnej Polski w 1939 r. Główna część walk rozegrała się w Uniszkach Zawadzkich. Podczas bitwy żołnierze 20. Dywizji Piechoty, która wchodziła w skład Armii Modlin pod dowództwem gen. Emila Krukowicza-Przedrzymirskiego, toczyli zacięte walki z oddziałami niemieckiej 3. Armii dowodzonej przez feldmarszałka Georga von Kuechlera.

Atakujące z terytorium ówczesnych Prus Wschodnich oddziały niemieckie, mające za zadanie jak najszybsze dotarcie do Warszawy, właśnie napotkały pod Mławą na silny opór oddziałów polskich - jednostki niemieckie dysponowały trzykrotną przewagę liczebną. W bitwie pod Mławą zginęło ok. 1,2 tys. żołnierzy polskich i 1,8 tys. niemieckich.

We wrześniu 1939 r. Mława, która była wówczas miastem granicznym, w wyniku niemieckiego nalotu bombowego została zniszczona w 70 proc.

Przez 10 lat, do 2017 r., na polach w Uniszkach Zawadzkich, w ramach kolejnych rocznic bitwy pod Mławą, odbywała się rekonstrukcja batalii - było to jedno z największych tego typu widowisk w Europie, organizowane w oryginalnych fortyfikacjach i bunkrach z II wojny światowej. W 2018 r. zmieniono formułę wydarzenia, organizując plenerowe widowisko historyczne „Mława 1939”, będącego rekonstrukcją niemieckiego nalotu bombowego na miasto.

W 2019 r., podczas obchodów 80. rocznicy bitwy pod Mławą podpisano tam „Międzynarodowy Manifest Pokoju”. Jego sygnatariuszami byli: burmistrz Mławy Sławomir Kowalewski oraz burmistrzowie miast partnerskich - Viernheim (Niemcy), Kriva Palanka (Macedonia), Moscufo (Włochy) oraz przedstawiciel burmistrza Raseiniai (Litwa).