Historia Marii Skłodowskiej-Curie – jednej z najwybitniejszych Polek i naukowczyń – zainspirowała Koreańczyków, którzy stworzyli wyjątkowy musical pt. „Marie Curie”. Sztuka podbiła serca publiczności azjatyckiej i zdobyła wiele nagród, w tym za najlepszy musical roku. Teraz zawalczy o uznanie polskiej publiczności. W dniu urodzin noblistki, 7 listopada, w ramach Koreańskiej Jesieni w Warszawie, specjalną projekcję musicalu organizuje Centrum Kultury Koreańskiej w Warszawie. Na temat sztuki oraz jej projekcji w Polsce rozmawiają scenarzystka Se Eun Choun i producent Byeung Won Kang – również wyróżnieni za musical w swoich kategoriach podczas 5. edycji Korean Musical Awards w 2021 roku.
fot. mat. organizatora
Co Koreańczycy widzą w pochodzącej z Polski naukowczyni, która największe sukcesy odniosła we Francji? (Ciekawy jest wątek lektury biografii polskiej noblistki w szkołach w Korei)
Byeung Won Kang, producent:
Biografia Marii Skłodowskiej-Curie była stałym punktem na liście lektur dla koreańskich dzieci. Minęło trochę czasu i dziś mali Koreańczycy czytają książki już nie o „Pani Curie”, ale o „naukowczyni Marii Curie”. Żyjemy w czasach, w których kobiety są niezależne, ale już dużo wcześniej postaci takie jak Maria Skłodowska-Curie pokazywały nam, że jest to możliwe.
Uważam, że właśnie dlatego telewizja BBC wybrała ją najbardziej wpływową kobietą w historii. Również w Korei Maria Skłodowska-Curie jest znana jako pierwsza kobieta, która otrzymała Nagrodę Nobla, pierwszy naukowiec, który dwukrotnie otrzymał Nagrodę Nobla, pierwsza kobieta profesor na Sorbonie w Paryżu oraz pierwsza kobieta, która została pochowana w paryskim Panteonie.
Reżyser Tae Hyung Kim ocenia, że Polska i Korea mają podobne historie. Jak Wy to widzicie? I w jaki sposób w te historie wpisuje się Maria Skłodowska-Curie?
Se Eun Choun, scenarzystka
Był to jeden z wielu powodów, dla którego zaczęliśmy tworzyć ten musical. Tak, jak powiedział reżyser Tae Hyung Kim, Polska i Korea mają podobną historię. To pozwoliło mi lepiej utożsamić się z Marią Skłodowską-Curie. Trudne sytuacje, z którymi musiała się mierzyć jako cudzoziemka pochodząca z uciśnionego kraju i wszystkie te przeciwności, które przezwyciężyła dzięki silnej woli i pasji, bardzo przypominają doświadczenia Koreańczyków.
Skąd pomysł na przedstawienie biografii naukowczyni w formie musicalu? Czy to pewnego rodzaju gra konwencjami?
Byeung Won Kang, producent
Musical „Marie Curie” koncentruje się bardziej na agonii naukowca niż na osiągnięciach i reputacji pierwszej kobiety, która otrzymała Nagrodę Nobla. Sztuka opowiada o odkryciu radu, o blaskach i cieniach jego wykorzystania, a także o poświęceniu naukowca i solidarności z osobami napromieniowanymi. Nie jest to typowe musicalowe show. Chcieliśmy jednak przedstawić życie Marii Skłodowskiej-Curie w formie musicalu, który będzie miał silną narrację i piękną muzykę. Spektakl doczekał się nowej, udoskonalonej adaptacji i jest uwielbiany przez koreańską publiczność, która czerpie z niego wiele inspiracji i radości.
Skąd pomysł na wplecenie w fabułę musicalu fikcyjnych postaci i wydarzeń, czego one mają być symbolem?
Se Eun Choun, scenarzystka
Powodem, dla którego postawiłam na drodze Marii fikcyjne postaci takie jak Anna i Ruben, było pozostawienie nas dzisiaj z ważnymi pytaniami. Anna jest osobą, która ostrzega przed niebezpieczeństwem związanym z radem. Ruben z kolei jest tym, który sponsoruje badania nad pierwiastkiem. Stawiając ich u boku Marii, chciałam pozwolić jej zmierzyć się z problemami o innym wymiarze niż trudności, które w rzeczywistości pokonała.
Chodzi tu o problemy, z którymi nawet 100 lat później musi zmagać się wielu naukowców. O rozdarcie między ambicją i naukową dociekliwością a prawdą, której nie powinniśmy przeoczyć, jeśli istnieje choćby najmniejsze ryzyko niebezpieczeństwa. W tym sensie, mam nadzieję, że musical „Marie Curie” będzie stanowił ważne przesłanie dla wielu „Marii Skłodowskich-Curie” żyjących w dzisiejszych czasach.
Musicale w Polsce to wciąż sztuka dla nielicznych, większą popularnością cieszą się sztuki teatralne. Jak ten gatunek jest odbierany w Korei? Czy jest popularny?
Byeung Won Kang, producent
Musicale są najpopularniejszym gatunkiem wśród sztuk teatralnych w Korei. O ile mi wiadomo, rynek koreańskich musicali należy do największych na świecie, zaraz obok Broadwayu i West Endu. W Korei produkuje się setki musicali, a publiczność każdego roku nieustannie odwiedza teatry.
fot. mat. organizatora
Co więcej, koreańskie musicale zdobywają dużą popularność również w innych krajach azjatyckich. W przypadku musicalu „Marie Curie” wielu widzów odwiedziło teatry, a ponad osiemset tysięcy osób obejrzało nagranie za pośrednictwem platformy internetowej.
Podczas K-Music Showcase 2019 musical „Marie Curie” wywołał entuzjastyczne reakcje lokalnej publiczności w Shanghai Culture Square, jednym z pięciu najlepszych teatrów muzycznych w Chinach. Odbyły się również transmisje na japońskim kanale „Satellite Theater”, a więc wielu japońskich widzów obejrzało musical „Marie Curie” w formie wideo.
Co podczas realizacji musicalu okazało się dla was największym wyzwaniem?
Byeung Won Kang, producent
W pierwszej wersji musical „Marie Curie” był kontrowersyjnym dziełem, które wywołało mieszane reakcje odbiorców. Ludzie mówili: „to nie jest interesujące”, „historia jest słaba”, „scena wygląda pusto”, „kobieta jako główny bohater jest nadal jednak czymś nowym”, „muzyka jest nieco zbyt trudna”.
Pogodziliśmy się z tym, że nasze dzieło przy tak wysokich oczekiwaniach publiczności jest jeszcze niekompletne. Postanowiliśmy więc podejść do tego tak, jak do odkrywania radu. Nasz zespół kreatywny, zespół produkcyjny, pracownicy i aktorzy starali się jak najlepiej rozwinąć musical, aby wykorzystać jego wielki potencjał. Przekształciliśmy go ze średniej wielkości musicalu w duże widowisko teatralne, obsadziliśmy najwyższej klasy aktorkę i doprowadziliśmy scenariusz i muzykę do perfekcji.
Musical „Marie Curie” był uwielbiany przez publiczność przez wiele sezonów i ostatecznie stał się wiodącą sztuką w kraju, która udowodniła potencjał koreańskiego musicalu, zdobywając pięć nagród: za najlepszy musical, dla najlepszego producenta, dla najlepszego reżysera, za najlepszy scenariusz i najlepszą muzykę podczas 5. edycji Korean Musical Awards, która odbyła się w styczniu 2021 roku.
Czy projekcja musicalu w Polsce wzbudza w was inne, dodatkowe emocje niż jego premiera przed rodzimą publicznością?
Byeung Won Kang, producent
Mimo że będzie to jedynie projekcja musicalu, nasz zespół jest zaszczycony możliwością zaprezentowania „Marie Curie” publiczności w Polsce, pokazania go w ojczyźnie Marii Skłodowskiej-Curie. Ponadto jestem wdzięczny, że miniatura sceny tej sztuki zostanie wystawiona w Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Odnoszę wrażenie, że postać polskiej noblistki ponadczasowo łączy Polskę i Koreę.
Przyznam szczerze, że wszyscy członkowie zespołu kreatywnego, ekipy produkcyjnej, personelu oraz aktorzy i aktorki marzyli o występie w Polsce. Otrzymujemy gratulacje także od koreańskiej publiczności za pokazanie musicalu w Waszym kraju. Żałujemy, że ze względu na panującą sytuację związaną z COVID-19 nie możemy osobiście uczestniczyć w tym wydarzeniu. Naszym marzeniem jest pokazanie oryginalnej sztuki „Marie Curie” przed polską publicznością, w polskim teatrze – miejmy nadzieję, że kiedyś uda się je spełnić.
Se Eun Choun, scenarzystka
Koreańczycy bardzo cenią Marię Skłodowską-Curie. Musical ten pozwolił nam poznać prawdziwe imię naszej ukochanej naukowczyni – „Madame Curie” – i we właściwy sposób zmierzyć się z jej wiarą i pasją.
Na każdym przedstawieniu odczuwałam obecność Marii Skłodowskiej-Curie. Wręcz miałam wrażenie, że widzę twarz naukowczyni na widowni. Moje serce jest przepełnione wdzięcznością, ale jeszcze bardziej zastanawiam się, jak Maria odebrałaby koreańską interpretację jej historii pokazaną w Polsce, w jej ojczyźnie. Wierzę, że będzie obecna z publicznością na tym wydarzeniu.