Mijający sezon artystyczny 2022/2023 w raporcie Teatru Powszechnego.

Rekordowy sezon 2022/2023 w Teatrze Powszechnym w Łodzi

„Nie mogliśmy sobie wymarzyć lepszego powrotu do teatralnego rytmu po czasie pandemii. Ten sezon był dla Teatru Powszechnego w Łodzi rekordowy. Drodzy Widzowie, Drogie Widzki - dziękujemy Wam, że byliście z nami tak tłumnie. Dziękujemy, że dawaliście nam codziennie poczucie, że to, co robimy, ma sens.

W niedzielę zagraliśmy ostatnie przedstawienie w tym sezonie, teraz czas na krótką przerwę urlopową (wracamy już we wrześniu). Ale zanim - zapraszamy do przeczytania podsumowania sezonu” – podsumowuje sezon Teatr Powszechny w Łodzi.

P

…jak prapremiery i premiery

W tym sezonie Teatr Powszechny w Łodzi zaprezentował:

· premierę „Kto chce być Żydem?” Marka Modzelewskiego w reżyserii Jacka Braciaka

· światową prapremierę „Na całe życie” Paolo Costelli w reżyserii Wojciecha Malajkata

· polską prapremierę „Replay” Flavii Coste w reżyserii Magdaleny Małeckiej-Wippich

· polską prapremierę „Areny” Dave’a Deveau w reżyserii (społecznie) Ewy Pilawskiej – 13. spektakl w cyklu „Dziecko w sytuacji”

· dwie premiery w ramach „Teatru dla niewidomych i słabo widzących” (autorskiego cyklu Ewy Pilawskiej, w ramach którego społecznie reżyseruje): „Uciekinierki” Pierre’a Palmade i Christoha Duthurona (71. Premiera) oraz „Arenę” Dave’a Deveau (72. Premiera)

· premierowy show Nadii podczas Nocy Świętojańskiej na Zdrowiu w ramach obchodów 600-lecia Łodzi

· Ponadto podczas XXIX Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych odbyła się premiera książki „Krystian Lupa. Artysta. Wizjoner”, której jesteśmy wydawcą

O

… jak owacje i oklaski

W tym sezonie Teatr zagrał 408 przedstawień, co znaczy, że grał częściej niż codziennie! W sezonie 2022/2023 w przedstawieniach i wszystkich projektach wzięło udział łącznie ponad 154 000 osób.

D

… jak dotacja i przychody

Dotacja podmiotowa Teatru Powszechnego w Łodzi na rok 2023 wynosi 6 435 408 zł.

Przychody z biletów, środki od sponsorów oraz pozyskane dotacje w sezonie 2022/2023 to łącznie ponad 5 161 000 zł.

S

… jak Sztuki Przyjemne i Nieprzyjemne

Od 4 marca do 2 kwietnia trwał XXIX Międzynarodowy Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych, który tradycyjnie otworzył sezon festiwalowy w nowym roku kalendarzowym, prezentując crème de la crème polskiego teatru. Był pierwszym festiwalem, na którym zaprezentowane zostały „1989” w reżyserii Katarzyny Szyngiery, „My Way” Krystyny Jandy, „Ulisses” Jamesa Joyce’a w reżyserii Mai Kleczewskiej, „Sen srebrny Salomei” Juliusza Słowackiego w reżyserii Piotra Cieplaka, „Czego nie widać” Michaela Frayna w reżyserii Jana Klaty oraz „Spartakus. Miłość w czasach zarazy” w reżyserii Jakuba Skrzywanka.

Głosami widzów i widzek w Plebiscycie Publiczności tytuł Najlepszego Spektaklu otrzymał „1989”, tytuł Najlepszej Aktorki zdobyła Alona Szostak za rolę Molly Bloom w „Ulissesie” w reżyserii Mai Kleczewskiej, a za Najlepszego Aktora uznany został Łukasz Lewandowski za festiwalową rolę Jerzego Grotowskiego w „Sztuce intonacji” Tadeusza Słobodzianka w reżyserii Anny Wieczur.

Festiwal zamknęły Pokazy Mistrzowskie „Rodzeństwa” Thomasa Bernharda w reżyserii Krystiana Lupy - metafizyczny powrót spektaklu na Festiwal po niemal dwóch dekadach (pokazom spektaklu towarzyszyła premiera książki wydanej przez Teatr Powszechny w Łodzi – „Krystian Lupa. Artysta. Wizjoner”). Podczas XXIX Festiwalu odbyła się też konferencja teatrologiczna poświęcona Krystynie Jandzie („Krystyna Janda. Klasa Mistrzowska”), której owocem będzie wydawnictwo. Prezentowane były trzy wystawy (rysunków Krystiana Lupy, plakatów festiwalowych oraz wystawa habilitacyjna Justyny Cieślik), odbywały się spotkania z twórcami spektakli oraz Maciejem Świerkockim (autorem nowego przekładu „Ulissesa”).

Festiwal był wielkim świętem teatru. Celebracja zaczęła się, gdy upubliczniony został program i ustawiały się do kasy biletowej długie kolejki. Kolejne prezentacje przyciągały tłumy, bilety wyprzedawały się na pniu, a teatromani byli szczęśliwi nawet wówczas, gdy zostały już tylko miejsca stojące pod ścianą czy na schodach.

U

… jak Urodziny Łodzi

W 2023 roku Łódź świętuje 600. urodziny. Od początku roku Powszechny uczestniczył w obchodach wielkiego jubileuszu miasta.

· W Międzynarodowym Dniu Teatru zagrał trzy razy („Pomoc domową” i „Odwagę”) spektakle dedykowane łodzianom. Można było kupić ponad 1300 biletów po symbolicznej złotówce.

· W ramach Nocy Świętojańskiej na Zdrowiu zagrał premierowo show pomocy domowej Nadii przygotowany specjalnie z okazji 600-lecia Łodzi.

· Od połowy czerwca do końca lipca zagrał 45 przedstawień (przegląd niemal całego repertuaru) w specjalnych wakacyjno-urodzinowych cenach (ponad dwa razy tańszych niż w sezonie). Dzięki większej dostępności niemal 10 000 łodzian mogło świętować 600 lat Łodzi w Teatrze.

· W kulminacyjny weekend obchodów 600. Urodzin Łodzi (29-30 lipca) zagrał dwie komedie, których akcja rozgrywa się w Łodzi („Wykapany zięć” i „Dobra zmiana”). Bilety na te przedstawienia kosztowały symboliczne 600 groszy.

M

… jak Mała Scena ma już ponad 10 lat

W tym sezonie minęło 10 lat od otwarcia Małej Sceny, bez której dzisiaj trudno wyobrazić sobie Teatr Powszechny w Łodzi. Marzenie stało się rzeczywistością dzięki odwadze, charyzmie i wizji dyrektorki Ewy Pilawskiej. Mała Scena dała Teatrowi zupełnie nowe możliwości - przestrzeń poszukiwań, podejmowania ryzyka artystycznego, sięgania po nowe rozwiązania i gatunki teatralne. Od pierwszej prapremiery tyle się zdarzyło! Prapremiery, premiery, festiwale, nagrody, warsztaty…

W ciągu dekady na Małej Scenie odbyło się około 2300 wydarzeń (w tym około 1600 przedstawień) dla ponad 250 000 osób. Lista prapremier, premier i nagród jest długa. Na Małej Scenie spektakle reżyserowali między innymi: Maja Kleczewska, Anna Augustynowicz, Krystyna Meissner, Michał Siegoczyński, Adam Orzechowski, Grzegorz Laszuk, Paweł Szkotak czy Jacek Braciak.

Szczegóły znajdziecie Państwo na stronie: https://powszechny.pl/pl/10-lat-malej-sceny-teatru-powszechnego-w-lodzi/

O

… jak „otwarty dla wszystkich”

Teatr Powszechny jest „Teatrem blisko ludzi”, dlatego zawsze stara się, aby również Ci, którzy z różnych przyczyn mają utrudniony dostęp do kultury, mogli go odwiedzać. W tym sezonie kontynuował prezentację przedstawień z cyklu „Spektakle dla emerytów” i „Spektakle dla studentów” (bilety w każdym miesiącu po 20 złotych).

Realizował misję z myślą o osobach z niepełnosprawnościami. W sezonie 2022/23 kontynuował prezentację premier w ramach autorskiego cyklu Ewy Pilawskiej „Teatr dla niewidomych i słabo widzących” (którym towarzyszyły programy w alfabecie Braille’a).

Prezentował spektakle z cyklu „Dziecko w sytuacji” online z myślą o osobach, które ze względu na dystans nie mogą odwiedzić Teatru (bilety na wszystkie spektakle online kosztowały 8 złotych). Na prezentacje z cyklu „Dziecko w sytuacji” młodzież w trudnej sytuacji życiowej (podopieczni ośrodków socjoterapii, ośrodków wychowawczych, pogotowia opiekuńczego) mogła kupić bilety po symbolicznej złotówce.

Część spektakli Teatr prezentował z angielskimi napisami. Uczestniczył w IX Łódzkich Senioraliach oraz Weekendzie Seniora z Kulturą.

Zorganizował również „Sylwestra dla osób z utrudnionym dostępem do kultury” (bilety kosztowały symboliczną złotówkę). Sezon zakończył projektem „Lato w Teatrze Powszechnym w Łodzi”, w ramach którego widzowie mogli obejrzeć 45 przedstawień w specjalnych, ponad połowę tańszych niż do połowy czerwca, wakacyjnych cenach (od 30 do 40 złotych). Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru i 600. Urodzin Łodzi Teatr zagrał trzy spektakle, na które sprzedał około 1200 biletów w cenie symbolicznej złotówki. W ostatni weekend lipca, na który przypadły główne obchody 600. urodzin Łodzi, zagrał spektakle w symbolicznej cenie 600 groszy.

W

… jak wyniki 7. „Komediopisania”

7. edycja Ogólnopolskiego konkursu na napisanie współczesnej polskiej komedii (jedynego konkursu dramaturgicznego w całości poświęconego komedii) została rozstrzygnięta. Jury przyznało trzy nagrody główne oraz wyróżnienie. Laureatów wyłoniła komisja konkursowa w składzie: Ewa Pilawska (dyrektorka Teatru Powszechnego w Łodzi, twórczyni Polskiego Centrum Komedii i pomysłodawczyni konkursu „Komediopisanie”), Małgorzata Bogajewska (reżyserka i dyrektorka Teatru Ludowego w Krakowie), Dominika Łarionow (teatrolożka, wykładowczyni Uniwersytetu Łódzkiego, autorka artykułów i książek poświęconych m.in. zagadnieniom scenografii oraz twórczości Tadeusza Kantora), Piotr Dzięcioł (prezes Opus Filmu, producent m.in. nagrodzonej Oscarem „Idy”, i nominowanej do Oscara „Zimnej wojny”, członek zarządu Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej), Paweł Szkotak (reżyser, założyciel Teatru Biuro Podróży) oraz Jacek Wakar (krytyk teatralny, dziennikarz, publicysta)

Komisja konkursowa, po przeczytaniu 125 zakwalifikowanych prac, podczas posiedzenia 24 maja 2023 przyznała:

· I nagrodę w wysokości 25 000 zł sztuce „Zielona polana” autorstwa Pawła Mossakowskiego,

· II nagrodę w wysokości 20 000 zł sztuce „Kamienica przy teatrze” autorstwa Jerzego Rubaszewskiego,

· III nagrodę w wysokości 15 000 zł sztuce „Dzień ósmy” autorstwa Katarzyny Knychalskiej,

· wyróżnienie w wysokości 10 000 zł sztuce „VHS” autorstwa Marcina Bałczewskiego.

A

… jak ambasador Łodzi w Polsce i Europie

W minionym sezonie Powszechny reprezentował łódzki teatr w Polsce i Europie, uczestnicząc w wielu festiwalach.

„Imagine” Krystiana Lupy (koprodukcja Teatru Powszechnego w Łodzi z Teatrem Powszechnym w Warszawie) prezentowana była:

· w Teatro Storchi w Modenie w ramach VIE Festival

· w Théâtre de Liège w Belgii

· w Teatros del Canal w Madrycie

· na XV Festiwalu Boska Komedia w Krakowie

· „Imagine” brało udział w Festiwalu Scenografii i Kostiumów „Scena w budowie”

„Chciałem być” Michała Siegoczyńskiego Teatr zagrał:

· jako przedtakt XV Festiwalu Boska Komedia w Krakowie

· na 16. Katowckim Karnawale Komedii

· na inaugurację 63. Festiwalu Sztuki Aktorskiej – Kaliskie Spotkania Teatralne

N

… jak nagrody i wyróżnienia

Nasze nagrody i wyróżnienia:

• Ewa Pilawska jednogłośnie została wybrana na Prezeskę Zarządu Unii Polskich Teatrów
• Medale 600-lecia Łodzi otrzymali Krzysztof Drozdowski (rzemieślnik teatralny, modelator), Tamara Fligiel (garderobiana), Edward Kołtek (kierownik działu technicznego), Andrzej Kowalski (zastępca kierownika działu technicznego), Barbara Lauks (aktorka), Piotr Lauks (aktor)
• Mariusz Ostrowski otrzymał Nagrodę Publiczności 63. Festiwalu Sztuki Aktorskiej - Kaliskie Spotkania Teatralne. Za rolę Krzysztofa Krawczyka w spektaklu „Chciałem być” w reżyserii Michała Siegoczyńskiego widzowie przyznali Mariuszowi Ostrowskiemu tytuł „Naj-Bogusławskiego Aktora”
• Środowisko osób niewidomych przyznało Ewie Pilawskiej tytuł „Idol środowiska”, a Teatr Powszechny w Łodzi został wyróżniony jako „Instytucja otwarta dla niewidomych” (w Plebiscycie Fundacji Szansa dla niewidomych)

· Głosami widzów spektakl „Chciałem być” Michała Siegoczyńskiego zdobył Grand Prix 16. Katowickiego Karnawału Komedii

· „Imagine” Krystiana Lupy głosami widzów zwyciężyło w Plebiscycie Plastry Kultury 2022 jako najlepszy spektakl roku 2022.

· „Imagine” Krystiana Lupy otrzymało nagrodę międzynarodowego jury XV Festiwalu Boska Komedia w Krakowie – za aktorską kreację zbiorową

· „Imagine” Krystiana Lupy nominowane do tytułu „Energia Kultury” 2022

· Arkadiusz Wójcik został wyróżniony przez Jacka Sieradzkiego jako aktor "na fali" w "Subiektywnym spisie aktorów"

· Piotr Lauks otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Łodzi

· "Polityka" na koniec 2022 roku opublikowała subiektywne zestawienie 10 najlepszych spektakli 2022 roku. Wśród nich znalazło się "Imagine".

· W Subiektywnym Alfabecie Teatralnym 2022 Arama Sterna „Imagine” pojawia się aż kilkanaście razy (m.in.w kategoriach „Aktor”, „Aktorka”, „Zespół”).

· Jako jedno z najważniejszych wydarzeń roku 2022 „Imagine” wskazał Jacek Cieślak w „Rzeczpospolitej”.

· „Imagine” Krystiana Lupy znalazło się w finale Festiwalu Scenografii i Kostiumów „Scena w budowie”

· Szereg wyróżnień przyznał nam „Miesięcznik Teatr” w corocznym rankingu (opublikowanym na początku sezonu). Krytycy wielokrotnie wskazywali „Imagine”, wyróżniając spektakl w kategoriach „Najlepszy spektakl”, „Najlepsza reżyseria”, „Najlepsza rola męska”, „Najlepsza rola kobieca”, „Najlepsza scenografia”, „Najlepsza rola epizodyczna”. Za rolę w „Chciałem być”Mariusza Ostrowskiego w kategorii „Najlepsza rola męska” wyróżnił Jacek Wakar. W rankingu znalazły się też spektakle, które łodzianie mogli obejrzeć podczas Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych – m.in. „Dziady”, „Odlot”, „Austerlitz” i „Śnieg”.

Nagrody Dyrektora Teatru Powszechnego w Łodzi za sezon 2022/2023 otrzymali:

• Beata Ziejka (aktorka) - za "zapadające w pamięć role, wykorzystując różnorodne środki aktorskie i zróżnicowane podejście do budowania postaci" oraz pokazanie przy pomocy środków aktorskich, "jak szlachetnie można budować charakter komediowy, jednocześnie nie pozbawiając go prawdy i złożoności"
• Michał Lacheta (aktor) - za "otwartość na wyzwania, poszukiwanie nowych środków, gotowość do pracy nie tylko formalnej, ale także pogłębionej analizy intelektualnej" oraz tworzenie z "wielką odwagą i empatią ról zniuansowanych i przemawiających do odbiorców autentycznością".
• Bogusława Litwiniuk (akustyczka) - nagroda dla jednej z najmłodszych członkiń naszego Zespołu (absolwentki reżyserii dźwięku Akademii Muzycznej w Łodzi) – za "zaangażowanie i profesjonalizm w pracy przy przedstawieniach, działaniach edukacyjnych i Międzynarodowym Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych".
• Miłosz Słota (koordynator ds. marketingu i sprzedaży) - za "umiejętność przełożenia wartości artystycznej na wymierne wyniki frekwencyjne i wizerunkowe" oraz "nowoczesne podejście do budowania relacji z publicznością, w tym pozyskiwanie nowych odbiorców wymagającego repertuaru Małej Sceny".
• Małgorzata Myszkowska (kierowniczka działu sprzedaży i obsługi widzów) – za "serce dla widzów, traktowanie Teatru jako ważnego miejsca, które nie jest tylko miejscem pracy, ale drugim domem" oraz "współtworzenie Działu Sprzedaży i Obsługi Widzów, który skutecznie dociera z ofertą Teatru do odbiorców".
• Małgorzata Urzędowska (inspicjentka, suflerka) - za "doświadczenie, wiedzę i profesjonalizm predysponujące do otwarcia szkoły inspicjentów, w której młodsze pokolenia mogłyby uczyć się etosu zawodu".
• Krzysztof Drozdowski (rzemieślnik teatralny, modelator) - za "zaangażowanie, pasję do teatru i bycie prawdziwym człowiekiem teatru, duszą teatralnego zaplecza, a zarazem serca Teatru – czyli sceny".

I

… jak inicjatywy i projekty

Poza spektaklami, projektami edukacyjnymi, Festiwalem i innymi działaniami, Teatr zaprosił widzów m.in.:

· na spotkanie z córką oraz wnuczką legendarnej łodzianki Marii Kwaśniewskiej-Maleszewskiej (bohaterki spektaklu „Maria”)

· na projekcję „Baju Baj” – filmu Sebastiana Jasnocha, który wziął udział w Konkursie Filmów Krótkometrażowych na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni

· na Wieczór Sylwestrowy oraz Sylwester dla osób z ograniczonym dostępem do kultury

· na Noc Muzeów w Teatrze Powszechnym w Łodzi

· do wysłuchania wierszy Stefanii Ney w wykonaniu aktorów i aktorek Teatru, przygotowanych z okazji 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim

· do udziału w nowym projekcie „Bez tabu” – projekcjach spektakli z cyklu „Dziecko w sytuacji”, które odbywają się w Cinema Paradiso w hotelu Puro w Łodzi (po projekcjach odbywają się warsztaty)

· do udziału w akcji „Lato w Teatrze Powszechnym w Łodzi” (bilety w specjalnych, wakacyjnych cenach)

Jako partner Powszechny brał udział w wielu projektach, m.in. w:

· Narodowym Czytaniu 2022

· Weekendzie Seniora z Kulturą

· Dyktandzie Mikołajkowym Uniwersytetu Łódzkiego

· Łódzkich Senioraliach

· Dniach Otwartych Funduszy Europejskich

· Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy

· Krakowskim Salonie Poezji w Teatrze Muzycznym

· Konkursie wiedzy o HIV

· Projektach koła naukowego SKN Progress (studenci Uniwersytetu Łódzkiego)

· Projektach Stowarzyszenia Studentów BEST Politechniki Łódzkiej

· Półkoloniach wakacyjnych

· Czytaniu poezji w Radiu Chilli Zet

· Projektach Samorządowego Uniwersytetu Trzeciego Wieku

Współpracował także między innymi z Teatrem Powszechnym w Warszawie, Teatrem Współczesnym w Szczecinie, Polskim Związkiem Niewidomych, Biblioteką Osób Niewidomych i Szkołą dla niewidomych i słabo widzących „Na Dziewanny”, Muzeum Miasta Łodzi, Orientarium, Teatrem Muzycznym w Łodzi, Regionalnym Centrum Polityki Społecznej, Hotelem Puro i Hotelem Ibis, Manufakturą, Galerią Łódzką, restauracją Ganesh i wieloma innymi firmami oraz instytucjami.

E

… jak edukacja kulturowa i rewitalizacja

W sezonie 2022/23 odbyło się 105 warsztatów i zajęć edukacyjnych dla około 10 000 uczestników. W zdecydowanej większości były to zajęcia w ramach projektu „Dziecko w sytuacji”. To realizowany od lat autorski projekt Ewy Pilawskiej, na który składają się spektakle i warsztaty (adresowane przede wszystkim do młodzieży). Podejmują one trudne tematy, np. problem bezdomności, depresji rodziców, hejtu, inicjacji seksualnej, transpłciowości, mechanizmów agresji. Autorskie warsztaty w ramach cyklu prowadzi Andrzej Jakubas wraz z zaproszonymi specjalistami i specjalistkami – m.in. z Aleksandrą Dulas, Anną Jurek, Rafałem Osińskim i Pawłem Pustelnikiem. Bardzo często okazuje się, że wielu młodych ludzi dopiero w Teatrze otrzymuje szansę „bycia wysłuchanym” i szansę na rozmowę. Projekt opiera się na dialogu, a nie dawaniu gotowych rozwiązań na życie. W trakcie warsztatów prowadzący i uczestnicy są partnerami, słuchają swoich opinii, uczą się od siebie nawzajem i inspirują do refleksji. W sezonie 2022/23 projekt realizowany był na żywo w Teatrze, a częściowo także online (widzowie z całej Polski oglądali przedstawienie w sieci, a następnie uczestniczyli w warsztatach prowadzonych na żywo za pośrednictwem platform internetowych). Projekt był realizowany dzięki wsparciu finansowemu AMCOR, który jest sponsorem strategicznym cyklu „Dziecko w sytuacji” i od początku wspiera Teatr w realizacji projektu).

Widzowie brali także udział w lekcjach teatralnych, lekcjach o kurtynie (w naszym Teatrze znajduje się jedna z dwóch wykorzystywanych w Polsce malowanych kurtyn), warsztatach aktorskich oraz innych zajęciach, dzięki którym można poznać teatr od kulis.