To spektakl o wojnie, która nie ma konkretnego obszaru i ram czasowych. Jednak w obliczu tego, co dzieje się w Ukrainie, trudno nie odczytać go przez pryzmat sytuacji naszych wschodnich sąsiadów. Premiera "Iliady" w reżyserii Jakuba Roszkowskiego z punkową muzyką Aleksandry Gryki jutro (sobota) w Teatrze Ludowym.

fot. Klaudyna Schubert / mat. teatru

„Może przecież zdarzyć się tak, że równolegle z premierą „Iliady" za naszą wschodnią granicą wybuchnie wojna Rosji z Ukrainą" – mówił "Wyborczej" w lutym reżyser Jakub Roszkowski. Jego słowa okazały się prorocze. Premiera była zaplanowana na marzec, wojna w Ukrainie trwała już od kilkunastu dni. Pierwsze pokazy spektaklu finalnie przeniesiono na połowę maja, ale, niestety, okoliczności nadal są te same.

„Iliada" Jakuba Roszkowskiego skupi się właśnie na motywie wojny. - Homer nie opowiada historii całej wojny trojańskiej. Opisuje pewien okres czasu z jej ostatniego, dziesiątego roku. Nie mówi, jak wojna trojańska się zaczęła ani jak zakończyła. W naszym spektaklu też mamy do czynienia z wojną bez początku i końca. Wojną nieustającą, która może mieć tylko przerwy, która w każdej chwili może gdzieś wybuchnąć. Przez świat przetaczają się przecież kolejne wojny: między narodami, religijne czy klimatyczne. Żyjemy w ich otoczeniu, jesteśmy nimi zagrożeni – tłumaczy reżyser.

Tak, jak napisał Homer

Jak odczytywać dziś napisaną tysiące lat temu „Iliadę"? - To trudny tekst, ale ciekawy, archetypiczny. Przecież każdy słysząc słowo „Iliada" kojarzy, że był ktoś taki jak Achilles czy Hektor, że miała miejsce wojna trojańska. Związane z nią konteksty często pojawiają się w kulturze, to europejska wojna-matka. Owszem, język „Iliady" jest daleki od dzisiejszego sposobu wysławiania się, ale opowiada zrozumiałą historię. Sięgnąłem po najnowsze tłumaczenie autorstwa Kazimiery Jeżewskiej. Jej tekst zachowuje poetykę i metaforykę oryginału, a przy tym jest klarowny dla czytelnika. Lubię opowiadać historie, dlatego zależy mi, by widz rozumiał, o co chodzi w tej, którą właśnie ogląda. W pracy pomagał mi też przekład Juliusza Słowackiego, niestety przetłumaczył on tylko trzy pieśni „Iliady". Spektakl Roszkowskiego to historia opisana w „Iliadzie" Homera. - Jesteśmy wierni oryginałowi. Od pierwszego do ostatniego padającego ze sceny zdania.

Punkowa „Iliada"

Ważną rolę w „Iliadzie" zagra muzyka. To dlatego, że poemat wywodzi się z pieśni. - Pieśń jest innym nośnikiem tematu niż słowo, może przekazać inne treści. „Iliadę" na początku śpiewano, to „Pieśń o Ilionie", która dopiero później została spisana – tłumaczy.

Autorką muzyki do „Iliady" w reżyserii Roszkowskiego jest Aleksandra Gryka, jedna z najciekawszych polskich kompozytorek. - Historię tego, co dzieje się na scenie, śpiewa chór, duety albo soliści. Czasem w punkowym stylu, czasem à la Björk – zdradza kompozytorka.

Członkami chóru będą aktorki i aktorzy Teatru Ludowego. - Zespół Teatru Ludowego ma wybitne wokalistki i wokalistów, a ja z przyjemnością wykorzystuję ich talent muzyczny. Nad trudnymi utworami, które zabrzmią w „Iliadzie", artyści pracowali pod okiem Klaudii Rabiegi – mówi Roszkowski.

W rolach głównych: Marta Bizoń, Weronika Warchoł (gościnnie), Paweł Kumięga, Wojciech Lato, Tadeusz Łomnicki, Maciej Namysło, Jan Nosal, Robert Ratuszny i Kajetan Wolniewicz. Autorką przekładu jest Kazimiera Jeżewska, scenografię, kostiumy i światło przygotował Mirek Kaczmarek, a za przygotowanie wokalne odpowiada Klaudia Rabiega.

Premiera „Iliady" w reżyserii Jakuba Roszkowskiego jutro (sobota) o godz. 19 na Dużej Scenie Teatru Ludowego (os. Teatralne 34). Kolejne spektakle w niedzielę o godz. 17 oraz 9 i 10 czerwca. Bilety w cenie 50 zł (ulgowe) i 60 zł (normalne).