POST TENEBRAS LUX
XIV edycja Międzynarodowego Festiwalu Boska Komedia odbędzie się w dniach 3-12 grudnia. Na żywo zobaczymy ponad 30 spektakli, w tym 3 przestawienia premierowe. Festiwal będzie miał również swoją odsłonę online, którego największym wydarzeniem będzie „Austerlitz” w reż. Krystiana Lupy. Sprzedaż biletów uruchamiamy 19 listopada /piątek/ o godz. 15.00
Bartosz Szydłowski:
„Tegoroczne motto festiwalu brzmi: Post tenebras lux (po ciemności światło) Chodzi o światło, które rozbija dominujący mrok, które uparcie wskazuje kierunek i nie pozwala się poddawać. To czego doświadczamy w ostatnich miesiącach to niemożliwa do objęcia degradacja świata jaki znaliśmy i w jakim byliśmy zadomowieni. Zdarzenia na wschodniej granicy, upadlający język polityki, prowokacyjne ustawy, wyprowadzające ludzi na ulice, coraz mniej symboliczna przemoc, w końcu bezradność wobec pandemii, groźby kolejnego lockdownu sprawiają, że chociaż trudno się robi festiwal teatralny, to wiara w jego fundamentalną rolę w odzyskiwaniu tego, co głęboko ludzkie jest jeszcze większa. Im ciemniej w rzeczywistości tym jaśniej na scenie teatralnej. Ten paradoks jest zasadą, która wyróżnia sztukę spośród innych ludzkich aktywności.
Artyści na scenie przepracowują trudne tematy. Nie odwracają wzroku od spraw bulwersujących i niewygodnych. Konfrontują się z tym co w realnym życiu coraz wyraźniej podlega manipulacjom i wyparciu. Jednocześnie nie chodzi o doraźną politykę, ale o poszukiwanie sensu w czasach jego utraty. Całe szczęście, że polski teatr nie jest równoległym światem do społecznej sytuacji, ale przecina się z nią, szuka punktów styku, wprost z niej wyrasta, próbując zrozumieć mechanizmy, które nami rządzą. To artyści oraz ich twórczość rozpalają mrok zdarzeń realnych. To sceniczne opowieści chronią wartości humanistyczne i odważnie przypominają o podstawowych obowiązkach człowieka, czyli o byciu empatycznym i nieobojętnym na krzywdę słabszych.
XIV edycja festiwalu będzie świętem i spotkaniem nie tylko w sprawie teatru, ale w imię głęboko humanistycznych wartości, które są warunkiem jego istnienia. Będziemy razem, walcząc o głos dla tego, co nas łączy, dzieląc się z publicznością nadzieją i wiarą w możliwość zmieniania świata na lepsze.”
Żywie Biełaruś!
Zaczynamy bardzo symbolicznym i ważnym gestem. Dzięki inicjatywie i wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza oraz Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego widzowie będą mieli okazję zobaczyć program teatralny poświęcony Białorusinom. Pokażemy najnowszą premierę Teatru im. H. Modrzejewskiej z Legnicy w reż. Łukasza Kosa na podstawie tekstu Andrieja Kurieńczyka „Głosy Nowej Białorusi” będącego prawdziwą historią ofiar represji w kraju uciskanym przez Łukaszenkę. Pokażemy również efekty pracy rezydencji białoruskich artystów związanych z niezależną grupą teatralną Kupałowcy: „Zapiski oficera armii czerwonej” wg powieści Piaseckiego oraz „Najpiękniejszy wschód”, a także performatywne czytania „Policji” S. Mrożka z Teatru Polskiego w Warszawie oraz „Darkroom” Nikity Illijczyka z Teatru Polskiego w Bydgoszczy.
Konkurs
Po rocznej, pandemicznej przerwie Festiwal wraca do konkursu Inferno, z udziałem 9 spektakli zrealizowanych w mijający sezonie. Konkursowy będzie również przegląd spektakli młodych twórców Paradiso /10 spektakli/. Oba konkursy oceniać będą jurorzy z Francji, Rosji, Hiszpanii, Niemiec, Grecji, Rumunii, Bośni i Hercegowiny oraz Litwy. Nagrody festiwalu ufundowane zostały przez Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego. Uroczysta gala odbędzie się 11 grudnia w Teatrze Łaźnia Nowa, a towarzyszyć jej będzie koncert Marysi Peszek, która mówi:
„Cieszę się na ten wieczór (…) przede wszystkim dlatego, że przecięły się nasze z Bartkiem Szydłowskim intuicje, co do tego jak chcemy komunikować się teraz ze światem. Jak egzystować w czasach mroku i deficytu sensu. Niesiemy Wam światło. Światło w mroku.
Chodźcie na koncert! Zagramy dla Was 11 grudnia, w najciemniejszym miesiącu jednego z najciemniejszych lat tej dekady. Bo im ciemniej, tym jaśniej.”
INFERNO
Festiwal rozpocznie spektakl „Czerwone nosy” w reż. Jana Klaty z Teatru Nowego w Poznaniu. Średniowieczna groteska z czasów zarazy o kościelnych manipulacjach rzeczywistością, pragnieniu władzy i bogactwa, wpisuje się mocno w głośne dyskusje o społecznej degradacji roli kościoła w Polsce. „Onko” w reż. Weroniki Szczawińskiej z TR Warszawa to anarchistyczny stand up, bardzo osobista historia reżyserki dotkniętej diagnozą „raka piersi” i doświadczającej absurdów systemu polskiej służby zdrowia. „Wujaszek Wania” w reż. Małgorzaty Bogajewskiej z Teatru Ludowego i „Komedia. Wujaszek Wania” w reż. Jędrzeja Piaskowskiego z Teatru Zagłębia w Sosnowcu. To dwa różne podejścia do Czechowa, ale pozostające w tej samej orbicie tęsknot za lepszym światem i niemocą realizacji marzeń. W obu tych inscenizacjach umiejętnie poszerzane jest pole identyfikowania się z bohaterami Czechowa, dominuje czułość i zrozumienie oraz wnikliwe czytanie tekstu.
„Tysiąc i jedna noc. Szeherezada 1979” w reż. Wojtka Farugi z Teatru im. J. Słowackiego przywołuje wizytę Oriany Fallaci w fundamentalistycznym Iranie i pyta czy nie jest naiwną wiara, że oświeceniowa myśl i europejskie wartości są w stanie nawiązać dialog z reżimami bliskiego wschodu. W spektaklu „Tiki i inne zabawy” w reż. Dominiki Knapik z Wrocławskiego Teatru Pantomimy za punkt wyjścia budowania świata wybrana zostaje sytuacja terapeutyczna, a poddane tej terapii są postaci z dramatów Czechowa. Reżyserka z dużą swobodą i dezynwolturą porusza się po świecie tematów Czechowowskich budując post pandemiczną mapę utraconych kierunków, punktów oparcia. Pozostaje nam chłonąć chwile przyjemności, doskonałą kondycję zespołu aktorskiego oraz poddać się regułom zabawy by wyleczyć się z traumy jakiej doświadczyliśmy? „Wstyd” w reż. Małgorzaty Wdowik z Nowego Teatru dotyka problemu mechanizmów wykluczania i próby wyzwolenia się z nich. Reżyserka bazuje na swojej osobistej historii, posługując się metodą dokumentalną przygląda się trzem pokoleniom kobiet z jednej rodziny. O spektaklu „Halka” w reż. Anny Smolar z Narodowego Starego teatru można powiedzieć, że jest interpretacyjnym światłem rzuconym na archaiczny tekst kulturowy. Proces twórczy i interpretacyjny staje się procesem wyzwalania z schematów i więzów XIX wiecznej historii, stając się manifestem współczesnej młodej kobiety. W „Sonacie jesiennej” w reż. Grzegorza Wiśniewskiego z Teatru Narodowego w Warszawie społeczne napięcie jakiego doświadczamy przefiltrowane jest przez głęboki, introspekcyjny dramat rodzinny, gdzie niedojrzała relacja matki z córką, brak zrozumienia i wzajemne oczekiwania tworzą pejzaż poranionych i przegranych ludzi.
PARADISO
Czas pandemii najbardziej dotknął młode pokolenie twórców. Zostali zatrzymani tuż przed podjęciem pierwszych zawodowych wyzwań. Hibernacja marzeń, to dla młodego artysty najgorszy sytuacja. Dlatego dyrektor artystyczny podjął decyzję o formie konkursowej, która pozwoli wyróżnić młode osobowości artystyczne oraz nadać przeglądowi ważniejszą rangę i być może tym samym bardziej sprawczo pomóc młodym artystom. W konkursie biorą udział nie tylko spektakle reżyserskie, ale również 4 dyplomy Akademii Teatralnych: z Krakowa, Warszawy i Białegostoku, na których nagradzane będą osobowości artystyczne młodych aktorek i aktorów.
Pokazujemy młody polski teatr w bardzo różnorodnych odsłonach, niekonformistyczny, osobisty, odważny, poszukujący nowych form, sięgający po ważne społecznie tematy. Reżyserzy jak Grzegorz Jaremko, Wiktor Bagiński, Beniamin Bukowski, Ramona Nagabczyńska, Jagoda Szelc, czy Tomasz Fryzeł prezentują spektakle, w których to co osobiste i bardzo intymne zderza się z poczuciem odpowiedzialności i chęcią zabrania głosu w imieniu innych. Włączenie do konkursu prac dyplomowych studentów z jednej strony jest zawodowym gestem solidarności z najmłodszymi, z drugiej podyktowane jest ciekawością energii, która już za chwilę będzie miała wpływ na kierunek rozwoju polskiego teatru.
PURGATORIO
Dwa najbardziej dyskutowane spektakle mijającego sezonu. „Odyseja. Historie dla Hollywood” Krzysztofa Warlikowskiego oraz „3Siostry” Luka Percevala zaprezentowane będą poza konkursem, w nurcie mistrzowskim. „Odyseję…” ze względów organizacyjnych zaprezentujemy w połowie stycznia /14, 15, 16.01 Łaźnia Nowa/ jako swoiste post scriptum całego grudniowego festiwalu.
Tradycją festiwalu Boska Komedia jest współpraca produkcyjna z innymi teatrami. Jej efektem będą:
- produkcja muzycznego performansu „Purification” w reż. Katarzyny Kalwat, z muzyką Agaty Zubel.
- koprodukcja z Teatrem Zagłębie z Sosnowca, czyli spektakl „Kreszany” w reż. Oleny Apczel.
- koprodukcja Festiwalu Mała Boska Komedia ze Studio teatrgaleria z Warszawy i Teatrem Polskim z Bydgoszczy „Przemiany” w reż. Michała Borczucha.
- produkcja Narodowego Starego Teatru „Obywatelka Kane” Joli Janiczak w reż. Wiktora Rubina.
W programie również dwukrotny pokaz „Śniegu” Orhana Pamuka w reż. Bartosza Szydłowskiego, będący efektem współpracy festiwalu Boska Komedia z Teatrem Szekspirowskim, z Gdańska, Studio teatrgaleria z Warszawy oraz Teatrem im. Wyspiańskiego z Katowic. W sekcji Purgatorio zobaczymy także „Rodzeństwo” w reż. Krystiana Lupy, który to spektakl obchodzi 25 lat od czasu premiery.
Ważną częścią festiwalu będą panelowe dyskusje oraz spotkania z twórcami po spektaklach. Panele dotyczyć będą: nowego teatru w Rosji, festiwali w post-pandemicznym krajobrazie oraz zjawiska me too, które zdominowało środowisko teatralne w ostatnim sezonie. Gośćmi będą specjaliści z całego świata, a spotkania będą tłumaczone symultanicznie i prowadzone przez ekspertów Agnieszkę Lubomirę Piotrowską, Kathrin Deventer i Roberta Piaskowskiego oraz Katarzynę Janowską. W programie również czytanie performatywne znakomitej książki Mateusza Pakuły „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” z udziałem aktorów z kieleckiego teatru im. St. Żeromskiego, rozmowa z autorem, prowadzona przez Justynę Sobolewską oraz prezentacja założeń koprodukcji teatralnej.
Nurt online tegorocznej edycji Boskiej Komedii znakomicie wpisuje się w przestrzeń hasła głównego Festiwalu POST TENEBRAS LUX. Zaproszone spektakle eksplorują bowiem na różnych poziomach wyobcowanie człowieka i jego próby znalezienia wyjścia z matni, jaką zgotowała nam rzeczywistość. W ramach tej odsłony będzie można zobaczyć sześć znakomitych spektakli uznanych polskich reżyserek i reżyserów, które zostaną jednorazowo udostępnione widzom na platformie playkrakow.com. Pokazy będą limitowane czasowo i bezpłatne.
Niewątpliwym hitem tego nurtu będzie znakomite przedstawienie Krystiana Lupy z Teatru Młodzieżowego w Wilnie – „Austerlitz” wg powieści W.G. Sebalda. Krakowski Mistrz, poprzez historię tytułowego bohatera, zagłębi się tym razem w niebezpieczne poszukiwania własnej tożsamości. Niebezpieczne, gdyż podróż taka zakończyć się może w mrokach szaleństwa, a nawet śmierci. Spektakl jest absolutnym arcydziełem, a role Sergejusa Ivanovasa oraz Valentinasa Masalskisa zadowolą nawet najbardziej wybrednych miłośników teatru. Pokaz w czwartek 2 grudnia o godz. 18.00.
Idąc litewskim tropem, warto obejrzeć też wspaniały spektakl, który z powodzeniem może patronować tegorocznej edycji online, a więc „Między nogami Leny, czyli Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny według Michelangela Caravaggia”w reżyserii Agaty Dudy-Gracz z Teatru Dramatycznego w Kłajpedzie. Jego największą siłą jest to, że przyglądając się życiu wielkiego malarza w czasach baroku, opowiada o człowieku, który przez całe życie próbował za pomocą swojego malarstwa wydobyć się z wewnętrznych ciemności swojej duszy. Oprócz zakorzenionych w malarstwie bohatera przepięknych, wizyjnych scen, warto zwrócić uwagę na znakomite aktorstwo całego zespołu kłajpedzkiego teatru oraz niezwykle pięknego światła, stworzonego na potrzeby spektaklu przez Katarzynę Łuszczyk, zasługuje ono na wyróżnienie, gdyż oprócz Caravaggia jest ono drugim głównym bohaterem spektaklu Agaty Dudy-Gracz. Pokaz w niedzielę,12 grudnia 2021 o godz. 19.00
Z polskich propozycji na pewno warto zobaczyć monumentalny spektakl „Fanny i Aleksander” wg Bergmana w reż. Łukasza Kosa z Teatru Modrzejewskiej w Legnicy. Słynna filmowa opowieść staje się dla reżysera i jego zespołu pretekstem do opowiedzenia o teatrze jako najwspanialszym i najbardziej dziś skutecznym antidotum na choroby otaczającego nas świata. Legnicki zespół nie tylko nam o tej leczniczej właściwości teatru opowiada, ale - świadcząc własnym przykładem - na taką kurację nas zaprasza, serwując ożywcze doświadczenie pięknej i możliwej (mimo podziałów) wspólnoty. Monumentalne dzieło z pięknym i intymnym przekazem. Pokaz w niedzielę, 5 grudnia o godz. 19:00.
Inny charakter ma z kolei przedstawienie zrealizowane w koprodukcji Teatru Łaźnia Nowa z Nowym Teatrem w Warszawie „Powrót do Reims” wg Didiera Eribona w reżyserii Katarzyny Kalwat, z wybitną rolą Jacka Poniedziałka. Dalece upraszając, to rzecz o powrocie, który nie jest możliwy; dodatkowy zaś kontekst dopisała sama rzeczywistość, przenosząc trudne pytania Eribona na grunt prawdziwego życia twórców. Gorąco polecamy, pokaz w piątek, 10 grudnia o 19.00.
Dwie ostatnie propozycje nurtu online to spektakle formalnie mniejsze, ale za to emanujące wielką siłą wyrazu i sprowadzające mit walki światła z ciemnością na grunt naszego „tu i teraz”. Pierwszy z nich, „On wrócił” wg Timura Vermesa w reż. Roberta Talarczyka z Teatru Śląskiego w Katowicach, traktuje o powrocie faszyzmu i jego popularności w dzisiejszym świecie, eksplorując fantastyczną i groteskową ideę powrotu Hitlera na Ziemię (znakomita rola Artura Święsa). Drugie przedstawienie, „Kruk z Tower” Białorusina Andrieja Iwanowa w reż. Aldony Figury z Teatru Dramatycznego, szuka z kolei światła w mrokach internetu, poruszając niezwykle ważny problem kryzysu tożsamości młodych ludzi, całkowicie od sieci zależnych. Tu z kolei znakomitą kreację aktorską stworzyła Katarzyna Herman w roli matki, która wchodzi do internetu, żeby odnaleźć drogę do swojego syna. Pokaz „Kruka z Tower” odbędzie się we wtorek, 7 grudnia 2021, zaś spektaklu „On wrócił” - we środę, 8 grudnia 2021, godz. 19.00.
Oprócz przedstawień internetowym odbiorcom zostaną udostępnione również rozmowy z twórcami, prowadzone przez kuratora nurtu online, Tomasza Domagałę. Wśród jego gości m.in. Krystian Lupa, Agata Duda-Gracz, Katarzyna Hermann, Artur Święs, Martyna Ochab.
Sprzedaż biletów zostanie uruchomiona 19 listopaa /piątek/ o godz. 15.00.
Wszelkie informacje dostępne są na stronie: www.boskakomedia.pl