Bułgarski pisarz Georgi Gospodinow otrzymał prestiżową nagrodę literacką Bookera za powieść pt. „Schron przeciwczasowy”, przetłumaczoną na kilkadziesiąt języków.
Nagrodę wręczono we wtorek w Londynie, w przeddzień przypadającego na środę święta bułgarskiego alfabetu i kultury. Gospodinow jest pierwszym Bułgarem, który otrzymał tę prestiżową międzynarodową nagrodę. Powieść, która ukazała się w 2022 roku i została przetłumaczona na wiele języków (w tym na polski), opowiada o domu starców i ludziach cierpiących na chorobę Alzheimera.
„To poruszająca praca, w której autor rozważa bardzo ciekawą sprawę: co staje się z nami, kiedy nasze wspomnienia znikną? Georgi Gospodinow bardzo umiejętnie opowiada zarówno o indywidualnych, jak i o zbiorowych losach, i właśnie ten wyważony bilans między przeżyciami osobistymi i tym, co uniwersalne, przekonał i przemówił do nas. Jest to powieść, która zachęca do refleksji i czujności, tak samo jak nas porusza, ponieważ język - wrażliwy i precyzyjny - potrafi uchwycić, w proustowskim stylu, skrajną kruchość przeszłości. (...) Przeszłość jest zawsze tylko historią, którą się opowiada. A nie wszyscy gawędziarze mają talent Georgi Gospodinowa i Angeli Rodel (tłumaczki, która przełożyła powieść na angielski - PAP) - powiedziała na ceremonii wręczenia przewodnicząca jury Leila Slimani.
Urodzony w 1968 roku Georgi Gospodinow to bułgarski poeta, pisarz, krytyk, pracownik Instytutu Literatury Bułgarskiej Akademii Nauk. Jeden z najczęściej tłumaczonych bułgarskich pisarzy po 1989 roku. Laureat wielu nagród, w tym przyznawanej w Polsce Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus.
Nagroda Bookera to najbardziej prestiżowa nagroda literacka w Wielkiej Brytanii, przyznawana od 1969 r. za najlepszą powieść angielskojęzyczną z ostatniego roku. Początkowo otrzymać ją mogli jedynie obywatele Wspólnoty Narodów, Zimbabwe lub Irlandii. Obecnie mogą ją otrzymać pisarze z całego świata. Kwalifikują się do niej również powieści napisane w innych językach, lecz szeroko dostępne w angielskim tłumaczeniu. W 2018 roku uhonorowano Olgę Tokarczuk za powieść "Bieguni".
[w 2014 roku w Teatrze Wielkim w Poznaniu odbyła się premiera „Space Opery" Aleksandra Nowaka z librettem Gospodinowa - przy. red. e-teatru].