fot. PAP
Halina Winiarska-Kiszkis (1933-2022) jedna z najwybitniejszych aktorek swojego pokolenia i laureatka wielu nagród m.in. Srebrnego Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2007), w 2020 roku za artystyczne i społeczne zasługi dla miasta otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Miasta. Była żoną aktora Jerzego Kiszkisa. Zmarła 16 kwietnia 2022 roku.
Halina Winiarska urodziła się 8 października 1933 roku w Chrzanowie. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim i rozpoczęła pracę aktorską w amatorskim teatrze Nurt w Nowej Hucie (1952).
W latach 1956–1958 występowała w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, gdzie grając rolę Kamy w Faraonie według Prusa, zdała eksternistyczny egzamin aktorski i otrzymała uprawnienia zawodowego aktora (1957). Występowała potem w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie (1958–1960), Teatrze Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze (1960–1963) i Teatrze Dramatycznym w Poznaniu (1963–1966).
W 1966 związała się z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, gdzie na początku zagrała Ewę w dramacie Tadeusza Różewicza "Wyszedł z domu" (reż. Jerzy Goliński). Ma na swoim koncie ponad sto ról teatralnych, kilkanaście filmowych. Zasłynęła jako mistrzyni repertuaru klasycznego, grając m.in. tytułową "Elektrę" w tragedii Sofoklesa (reż. Jerzy Zegalski), królową w "Królu Ryszardzie II" Shakespeare’a, Ifigenię w "Ifigenii w Taurydze" Goethego, Gertrudę w "Hamlecie" Shakespeare’a (reż. Marek Okopiński), tytułowe role w "Marii Stuar"t Schillera (reż. Jerzy Hoffmann) i w "Helenie" Eurypidesa (reż. Stanisław Hebanowski), Raniewską w "Wiśniowym sadzie" (reż. Krzysztof Babicki).
Do jej najwybitniejszych kreacji w repertuarze współczesnym należały: Molly Bloom w "Ulissesie" według Joyce’a (reż. Zygmunt Hubner), tytułowa rola w "Matce" Witkacego (reż. Tadeusz Minc), role w sztukach Albeego w reżyserii Hebanowskiego: Marta w "Kto się boi Virginii Woolf?" i Alicja w "Maleńkiej Alicji".
Wystąpiła też w kilkudziesięciu przedstawieniach Teatru TV (m.in. jako Pani Alving w "Upiorach" Ibsena (1979), Hrabina w "Wallensteinie" Schillera (1989) i Klytajmestra w "Elektrze" Eurypidesa (1994) i wykreowała kilkanaście postaci filmowych, m.in. w opartym na autentycznych wydarzeniach filmie "Zagrożenie" Wacława Florkowskiego (1976).
Wykładała w Studium Aktorskim przy Teatrze Wybrzeże, w gdańskim Biskupim Seminarium Duchownym i Liceum Jezuitów w Gdyni (1977–1985). Była członkinią SPATiF-ZASP (1961–1981), Zarządu Głównego (1979–1981). Występami w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Sierpniu ’80 wspierała strajkujących robotników. Trzy miesiące później uczestniczyła w strajku okupacyjnym pracowników służby zdrowia, oświaty i kultury w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku. Od września 1980 roku pełniła funkcję przewodniczącej Komisji Zakładowej „Solidarności” w Teatrze Wybrzeże. Po wprowadzeniu stanu wojennego została internowana (13.12.1981 – 19.01. 1982). Artystycznie angażowała się podczas mszy za Ojczyznę w gdańskich kościołach (1982–1988) i w sierpniu 1988 roku w trakcie strajków w Stoczni Porcie Gdańskim. W 1989 roku weszła w skład Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Gdańsku.
fot. Dominik Paszliński
Halina Winiarska wraz z mężem aktorem Jerzym Kiszkisem tworzyli jedną z najbardziej znanych i zaangażowanych par w Gdańsku. Razem, przez ponad pół wieku nie tylko spełniali się twórczo, lecz również realizowali pasję pedagogiczną i obywatelską.
„Ale to nie była polityka, dla nas to było społeczne działanie – po latach Halina Winiarska-Kiszkis wyzna w rozmowie z Katarzyną Korczak. – Niczego się nie zmieniało, niczego nie przeinaczało, tylko o to swoje miejsce na ziemi, które było naznaczone, się walczyło, chcieliśmy godnie żyć i pracować, a nie ślizgać się pomiędzy pałami i sikawkami”.
Otrzymała wiele nagród, m.in. Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2007), Pomorską Nagrodą Artystyczną (2010), była laureatką Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska „Neptun” (2012).
W 2020 roku została wyróżniona tytułem Honorowego Obywatela Miasta.
Czytaj także: Najwyższe gdańskie wyróżnienie dla Haliny i Jerzego Kiszkisów
O śmierci aktorki, poinformowało Duszpasterstwo Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej, w sobotę, 16 kwietnia 2022 roku: "Nad ranem dotarła do nas smutna wiadomość o śmierci naszej ukochanej lektorki, wspaniałej aktorki Haliny Winiarskiej."
Redakcja portalu gdansk.pl składa ogromne wyrazy współczucia mężowi, Jerzemu Kiszkisowi.