Na propozycje tematów i krótkie abstrakty proponowanych artykułów redakcja performera czeka  do 4 lipca 2021.

Niemal dokładnie pół wieku temu, w marcu 1971 roku, Teatr Laboratorium otrzymał od władz miasta Wrocławia swoją „leśną bazę” – dawne gospodarstwo w Brzezince pod Oleśnicą, gdzie w oddaleniu od cywilizacji, w lesie, na polach, nad stawem, w strumieniu prowadził z właśnie przekształconym zespołem działania, które nazywano „parateatrem”, a które były też działaniami w naturze i wobec natury. W rozpoczynającej się właśnie dekadzie w myśli i wypowiedziach Grotowskiego coraz częściej pojawiały się wątki ekologiczne. Głównym obszarem jego poszukiwań była wprawdzie „ekologia międzyludzkiego”, ale jest oczywiste, że i ekologiczne myślenie o byciu w świecie przyrodzonym stanowiło ich ważny wątek. Jak mówił w wywiadzie z Tadeuszem Burzyńskim, który ukazał się (horrible dictu!) w „Trybunie Ludu”: „świat, ziemia […] jest środowiskiem, wymiarem, realnością naszego życia. Dobrze byłoby nie być w świecie jak chuligan w parku” (Poszukiwania Teatru Laboratorium, [w:] Jerzy Grotowski: Teksty zebrane, s. 615).

Pół wieku później wiemy, że „chuligan” to określenie bardzo łagodne. Stojąc w obliczu katastrofy klimatycznej, mierzymy się z wyzwaniem, które nie ma charakteru intelektualnej prowokacji czy eksperymentu artystycznego, ale jest walką o przetrwanie. Tym wyzwaniem jest konieczność radykalnej i praktycznej zmiany naszego stosunku do „przyrody” i „natury”. Odpowiedzią na nie jest rozwijający się dynamicznie nurt ekokrytyki, którego rdzeń stanowią próby redefinicji podstawowych (także dla Grotowskiego) pojęć i relacji natura – kultura, człowiek – przyroda. Również w obszarze badań teatralnych ekokrytyka zdobywa coraz większe znaczenie, ale wydaje się, że wciąż trzeba podejmować próby stworzenia tego, co Katarzyna Woźniak nazywa „ekokrytyką teatru”, a także poszukiwać, wskazywać i krytycznie analizować takie działania performatywne (artystyczne i nie), które przyczyniają się do zmiany wiodących ku katastrofie sposobów myślenia i działania.

Tym właśnie zagadnieniom chcemy poświęcić kolejny numer „Performera”. Wychodząc – zgodnie z naszym zapleczem i specyfiką – od poszukiwań Grotowskiego, chcemy przede wszystkim zachęcić do ekokrytycznej refleksji nad teatrem, sztukami performatywnymi i performansami nieartystycznymi. Zapraszamy do nadsyłania tekstów opisujących i analizujących wszelkiego rodzaju działania performatywne, które przyczyniają się lub przyczyniać mogą do zmiany rozumienia relacji człowiek – natura. Także tekstów, które poddają namysłowi tę relację i jej elementy składowe za pomocą narzędzi właściwych badaniom teatralnym i performatycznym. Zachęcamy też do ponownego przyglądania się działaniom i wypowiedziom Jerzego Grotowskiego z lat siedemdziesiątych z perspektywy dzisiejszej – wydaje nam się bowiem, że w praktykach i ideach „parateatru” znaleźć można ważne inspiracje dla współczesnych odpowiedzi na największe wyzwanie, przed jakim stajemy.

Na propozycje tematów i krótkie abstrakty proponowanych artykułów czekamy do 4 lipca 2021. O wynikach naboru autorki i autorzy nadesłanych propozycji zostaną poinformowani w ciągu 2–3 dni roboczych od zakończenia naboru. Propozycje (objętość do 2000 znaków ze spacjami) prosimy przesyłać mailowo na adres: [email protected].

Redakcja „Performera”