W 100. rocznicę urodzin wybitnego twórcy polskiego kina Wojciecha Jerzego Hasa nadano jego imię jednemu z wrocławskich tramwajów. W czwartek otwarto też wystawę poświęconą reżyserowi oraz zaplanowano pokaz performance w Instytucie Grotowskiego we Wrocławiu.
fot. Jerzy Troszczyński / Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny
Rok 2025 został ustanowiony przez Senat Rokiem Wojciecha Jerzego Hasa. Reżyser „Pętli” związany był z Wrocławiem przez wiele lat, ponieważ jego filmy powstawały m.in. w tutejszej Wytwórni Filmów Fabularnych.
W czwartek, dla uczczenia przypadającej w tym roku 100. rocznicy urodzin wybitego twórcy polskiego kina, nadano jego imię jednemu z wrocławskich tramwajów. To kolejna odsłona społecznej akcji patronackiej prowadzonej przez wrocławskie MPK. Przedsięwzięcia ma na celu honorowanie postaci ważnych dla Wrocławia. Po stolicy Dolnego Śląska jeżdżą już na przykład tramwaje z imieniem Wandy Rutkiewicz, Marka Hłaski, Edyty Stein i Hanny i Ludwika Hirszfeldów.
Z okazji jubileuszu w czwartek otwarto również wystawę poświęconą reżyserowi. Plenerową ekspozycję „Zawsze Has” ustawiono na ulicy Oławskiej. To prezentacja plakatów, których tematem jest twórczość Hasa, nadesłanych na konkurs ogłoszony przez Instytut im. Jerzego Grotowskiego.
Wieczorem w Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego zostanie też pokazany spektakl performance „Kairos/??????/Has”, inspirowany filmem Wojciecha Jerzego Hasa pt. „Sanatorium pod klepsydrą”.
Wojciech Jerzy Has (1925–2000) zadebiutował w 1958 r. „Pętlą”, nakręconą na podstawie opowiadania Marka Hłaski z Gustawem Holoubkiem w roli głównej. W 1959 r. nakręcił „Wspólny pokój” – adaptację powieści Zbigniewa Uniłowskiego, a w 1961 – „Złoto”, którego akcja toczy się w kopalni odkrywkowej w Turoszowie. Do jego najsłynniejszych dzieł należy dramat psychologiczny „Jak być kochaną” (1963) na postawie opowiadania Kazimierza Brandysa z Barbarą Krafftówną, Zbigniewem Cybulskim i Wiesławem Gołasem, ukazujący konfrontację z wojenną przeszłością za sprawą wspomnień głównej bohaterki.
„Tylko dwaj reżyserzy na świecie potrafili pokazać inny wymiar rzeczywistości: Federico Fellini oraz Wojciech Jerzy Has” – ocenił amerykański reżyser Martin Scorsese, zachwycając się „Rękopisem znalezionym w Saragossie” ze Zbigniewem Cybulskim, który Has nakręcił na podstawie powieści Jana Potockiego. „Od strony widowiskowej »Rękopis...« jest najwybitniejszym osiągnięciem w dziejach naszego filmu” – podkreślał krytyk Zygmunt Kałużyński. Jednym z największych artystycznych osiągnięć w dorobku artysty jest „Sanatorium pod Klepsydrą” z 1973 r., nakręcone na podstawie książki Brunona Schulza. Obraz uhonorowano nagrodą jury na festiwalu w Cannes.