56 lat temu Rada Muzyczna UNESCO jednogłośnie przyjęła uchwałę, przyznającą każdemu człowiekowi prawo do ciszy w miejscach publicznych i prywatnych. 56 lat temu było ciszej. Gdy hałas stał się naszą codziennością, jej przełamaniem jest Festiwal Ciszy.
fot. mat. teatru
Podczas drugiej edycji Festiwalu Ciszy chcemy się zatrzymać: w przestrzeni, wobec zjawisk i zdarzeń, jakby na przekór upływowi czasu, bo przecież świat nie składa się ze stabilnych osobnych obiektów, tylko z procesów i relacji. Istnieje w ciągłym ruchu i podlega nieustannym zmianom, które wymagają czasem bycia w skupieniu.
Będziemy praktykować ciszę, szukając bezruchu w hałasie i chaosie otaczającego nas świata. Chcemy zaoferować uczestnikom bardzo potrzebną ku temu przestrzeń – by mogli w spokoju i z pełną klarownością osadzić się w rozedrganej i hałaśliwej rzeczywistości. Zaproponujemy różnorodne działania, umożliwiające oderwanie się od tego, co zewnętrzne i skupienie na tym, co wewnętrzne. To szansa na oddech, odprężenie i odkrycie regenerującej mocy bezruchu.
Festiwal Ciszy to czas, aby się cofnąć, głęboko odetchnąć i przypomnieć sobie o sile spowolnienia.
Festiwal otwieramy pokazem filmu o ikonie body artu i performansu Marinie Abramović, którego osią jest zapis performansu The Artist is Present, z 2010 roku w Museum of Modern Art w Nowym Jorku. W czasie jego trwania artystka spędziła w bezruchu ok. 700 godzin. Podczas festiwalu nawiązujemy do kultywowania obecności w ciszy, rozumianej jako przestrzeń do zmiany i głębokiego słuchania siebie w świecie. W świecie, w którym prawie wszystko jest monetyzowane i skomercjalizowane bezproduktywne trwanie w ciszy może być postrzegane jako swoisty akt oporu.
W ramach Festiwalu odbędą się również:
- spacery dźwiękowe, które koncentrują się na znajdowaniu pejzażu dźwiękowego, które warto zachować, rozwijać i wzmacniać;
- warsztaty jogi Nataszy Moszkowicz;
- Warsztat Listening as practice Aleksandry Koteckiej łączący elementy technik relaksacyjnych, teorii poliwagalnej oraz pogłębionej pracy ze słuchaniem w nawiązaniu do Marinie Abramović;
- ruch, który jest spoczynkiem - czytanie tekstów J. Grotowskiego dotyczących jogi i praktyk wschodnich.
- Koncert immersyjny VoiceLAB z instalacją Bartosza Radziszewskiego
Harmonogram Festiwalu:
9.04 ŚRODA
godz. 18:00–20:00
Kino Nowe Horyzonty (ul. Kazimierza Wielkiego 19a/21, Wrocław)
Marina Abramović: artystka obecna
Pokaz filmu w reż. Matthew Akersa, wprowadzenie: Kamila Wróbel
„Sztuka performansu była alternatywna 40 lat temu, 20 lat temu i pozostaje alternatywna dzisiaj” – mówi Abramović, zgadzając się na udział w filmie, który ma przełamać barierę między hermetycznym światem jej twórczości a szeroką publicznością. W błyskotliwych kadrach Matthew Akersa przyłapujemy Marinę podczas przygotowań do indywidualnej wystawy w nowojorskim MoMA, w chwili dla każdego artysty wyjątkowej. Reżyser pokazuje Marinę w trakcie prac nad ekspozycją, ale też śmiało wkracza w jej prywatne życie, tworząc portret zabawnej, inteligentnej kobiety obdarzonej niezwykłą charyzmą i siłą.
Bezpłatne wejściówki do pobrania na stronie Kina Nowe Horyzonty – Współorganizatora Festiwalu: https://www.kinonh.pl/op.s?id=20907
godz. 20:15–21:00
Ścieżki pustki
Miejsce zbiórki: Kino Nowe Horyzonty
Spacer dźwiękowy prowadzony przez: Małgorzatę Wrzosek/ Monikę Niedźwiedzką
Nie chcemy przestrzeni przytłaczających hałasem, zamiast nich potrzebujemy miejsc sprzyjających pozytywnym doświadczeniom dźwiękowym. Wychodząc z takiego założenia, proponujemy „Ścieżki Pustki”. To trasy spacerowe wyznaczone w wyniku poszukiwania miejskich przestrzeni ciszy, w których nie tyle nie pojawiają się żadne sygnały dźwiękowe, ale w których panuje dźwiękowy balans.
Wstęp wolny, wymagana rezerwacja bezpłatnej wejściówki (www.bilety.grotowski-institute.pl)
10-11.04 CZWARTEK/ PIĄTEK
godz. 18:00–20:00
Studio Na Grobli Instytutu Grotowskiego
Filozofia ucieleśniona
Warsztaty jogi prowadzone przez Nataszę Moszkowicz
Wstęp wolny, obowiązują zapisy do 7.04
Warsztaty „Filozofia ucieleśniona” to okazja do praktyki intensywnie przetwórczej, wspierającej jasność widzenia i ożywiającej zadowolenie z życia – w ciele, wobec siebie nawzajem, w kosmosie.
Czas trwania: 120 minut
Wstęp wolny, obowiązują zapisy do 7.04.2025: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdYPcPa3L0DcwIyzR5dc-AXzakARQjifPgDkSDxeqsR4ijgRw/viewform
12.04 SOBOTA
godz. 7:00–9:30
Zbiórka: Stowarzyszenie Żółty Parasol i Partnerzy (ul. B. Prusa 37–39, koło Parku St. Tołpy)
Ścieżki pustki
Spacer dźwiękowy prowadzony przez Małgorzatę Wrzosek/Monikę Niedźwiedzką
Wstęp wolny, wymagana rezerwacja bezpłatnej wejściówki (www.bilety.grotowski-institute.pl)
godz. 10:00–12:00
Studio Na Grobli Instytutu Grotowskiego
Saturday morning sound spa
Sesja terapii falą dźwiękową prowadzona przez Aleksandrę Kotecką
Osoby uczestniczące w wydarzeniu przejdą przez proces głębokiej relaksacji, który przygotuje je na doświadczenie terapeutycznych wibracji fal dźwiękowych. Zapraszamy do Studia Na Grobli na nieco dłuższą niż zwykle sesję biosonologii – będzie ona trwać aż dwie godziny i przyjmie formę sound spa, pozwalającą na odprężenie i wyciszenie.
Zapisy do 9.04: https://docs.google.com/forms/d/1rW-T7s4lrkeleclu5XewnFQfdAEnOgfQLaUkDpEWrE8/edit
godz. 14:00–17:00
Bądźmy razem w ciszy
Ruch, który jest spoczynkiem
Czytanie tekstów Jerzego Grotowskiego dotyczących jogi i technik relaksacyjnych; wykonanie: Jacek Zawadzki
Czas trwania: 150 minut
Wstęp wolny
Relacja Jerzego Grotowskiego z jogą i technikami wyrastającymi z praktyk wschodnich była nieoczywista i wielowymiarowa. Były one jednym ze stałych elementów jego myślenia zarówno o pracy aktora, jak i o praktyce własnej.
Czytanie tekstów Grotowskiego poświęconych temu tematowi ma na celu przyjrzenie się procesowi ewolucji i fluktuacji idei wyrastających z filozofii jogi, jaki dokonywał się w koncepcji twórczej tego wybitnego artysty.
Opracowanie tekstów: Aleksandra Kotecka
Wykonanie: Jacek Zawadzki
Praktykowanie ciszy
Działanie inspirowane performansem Mariny Abramović
Wstęp wolny
Działanie nawiązujące do performansu Mariny Abramowić, który odbył się w ramach warsztatów „Cleaning the House”. Może ono przypominać tworzenie mandali, ale też przywodzić na myśl bajkę o Kopciuszku, gdyż polega na oddzielaniu grochu od soczewicy. Ta prosta, powtarzalna i długotrwała czynność, odbywająca się w milczeniu, pozwala pracować nad skupieniem, będącym najważniejszym narzędziem, jakim dysponują osoby performerskie.
Zadanie to – z jednej strony postrzegane jako wysoce kontemplacyjne, z drugiej odbierane jako bardzo frustrujące – doskonale ukazuje złożoność procesów medytacyjnych.
„Opracowałam te warsztaty w ciągu 40 lat nauczania, aby moi uczniowie mogli przygotować się do długich działań performatywnych. Zapewniają one reset dla ciała i dają zestaw narzędzi do radzenia sobie z wyzwaniami umysłu. Te umiejętności są uniwersalne. Warsztaty są teraz otwarte dla każdego, w każdej dyscyplinie”.
Marina Abramović
Strefa szumów
Instalacja wytchnieniowa
Wstęp wolny
Instalacja wytchnieniowa stwarzająca przestrzeń do wyciszenia, kontemplacji i odpoczynku. Osoby uczestniczące w Festiwalu Ciszy będą mogły się zrelaksować na wygodnych leżakach w otoczeniu różnego rodzaju przyjaznych dźwięków – naturalnych, takich jak szum morza czy deszczu, ale także tworzących bardziej abstrakcyjne, techniczne kompozycje.
Bądźmy razem w ciszy
Interaktywny performans
Wstęp wolny
Interaktywny performans o charakterze wytchnieniowym, zacierający granicę między osobami czynnie uczestniczącymi a tymi, które są jedynie obserwatorami. Polega na doświadczaniu siebie w obecności innych, bez słów i zbędnych interakcji: na szukaniu podstawowych, pierwotnych jakości bycia w społeczności. To odkrywanie wartości bycia razem w ciszy, bez rozmów i działań.
godz. 18:00–20:00
Studio Na Grobli
Listening as practice
Warsztaty prowadzone przez Aleksandrę Kotecką
Podczas warsztatów zostanie wykorzystana autorska metoda Aleksandry Koteckiej, która bada i stosuje techniki relaksacyjne w praktyce performerskiej. Na tę metodę składają się bardzo proste ćwiczenia fizyczne z użyciem siły grawitacyjnej, stanowiącej główne narzędzie pozwalające na rozluźnienie ciała, a ponadto – elementy teorii poliwagalnej oraz praca z nerwem błędnym. Połączenie to umożliwia świadomą pracę z układem nerwowym.
Wstęp wolny, obowiązują zapisy do 9.04: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfhlM5uOpbi2GUGSiNkWdOJgQa_31Uoou3vLuY1hx2nmf7MEQ/viewform
13.04 NIEDZIELA
godz. 10:00–12:00
Studio Na Grobli Instytutu Grotowskiego
Listening as practice
Warsztaty prowadzone przez Aleksandrę Kotecką
Wstęp wolny, obowiązują zapisy do 9.04: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfhlM5uOpbi2GUGSiNkWdOJgQa_31Uoou3vLuY1hx2nmf7MEQ/viewform
godz. 18:00–20:00
Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego
Byty subtelne
Koncert immersyjny Studia VoiceLAB z instalacją Bartosza Radziszewskiego
To doświadczenie łączące dźwięk i obraz, badające pokrewieństwa między światem widzialnym a słyszalnym. Eksploruje fizykalność otaczającego nas świata, którego postrzeganie dokonuje się na podstawie fal – o różnym charakterze – które do nas docierają. To wydarzenie, w którym dźwięk i obraz przenikają się, odbijają i rezonują wzajemnie, tworząc przestrzeń, w której każdy zmysł zostaje zaangażowany w subtelną grę światła, ciemności, dźwięków i ciszy.
W laboratorium Studia VoiceLAB stwarzamy warunki pozwalające obserwować naturalny potencjał głosu i w pełni rozpoznawać jego fizyczny, namacalny charakter; odkrywać głos, który powstaje w ciele i obserwować jego właściwości, gdy wychodzi na zewnątrz; badać fizyczne aspekty dźwięku jako wibracji, do których dostęp jest intuicyjny, bo oparty na cielesnym, a nie intelektualnym doświadczeniu.
Improwizowane koncerty immersyjne to forma obcowania z dźwiękiem, którą chcemy się podzielić. Jest to element praktyki Studia, stanowiący do tej pory część zamkniętej pracy laboratoryjnej.
Słuchacze i słuchaczki będą uczestniczyć w procesie relaksacyjnym, który stanowi punkt wyjścia do pracy z wibracją, wprowadzając ciało w stan rozluźnienia i uwrażliwienia.
Wstęp wolny, wymagana rezerwacja bezpłatnej wejściówki (www.bilety.grotowski-institute.pl)