Pierwsza premiera Jana Klaty w Teatrze Narodowym. Reżyser przygotowuje Termopile polskie Tadeusza Micińskiego, premiera odbędzie się 22 listopada z okazji 260-lecia Narodowej Sceny.
fot. projekt plakatu: Bartłomiej Kiełbowicz; opracowanie: Elipsy; wykorzystano przetworzoną wersję plakatu Yoko Ono i Johna Lennona War is Over, CC BY-NC 2.0
Panorama czynów – wzniosłych i haniebnych, zapis myśli, czucia i woli jednostek i narodów – wizja autora jest namiętna, gwałtowna, totalna; Tadeusz Miciński realizm sprzymierza z metafizyką, nie uznaje kompromisów. Na przemian – patrzymy w Niebo, zaglądamy w Otchłań, wątpimy, porzucamy wszelką nadzieję, dźwigamy się z myślą o odrodzeniu.
Dramat koncentruje się wokół postaci księcia Józefa Poniatowskiego, który, umierając pod Lipskiem w nurtach Elstery, błądzi na granicy tego i tamtego świata, a w jego głowie, jak w filmie, przewijają się kolejne obrazy z dwudziestu sześciu dramatycznych lat rozstrzygających losy Polski. 1787–1813: zjazd w Kaniowie, Konstytucja 3 Maja, Targowica, wojna polsko-rosyjska roku 1792, milczący sejm w Grodnie, rozbiory Polski, insurekcja kościuszkowska, rzeź Pragi czy w końcu jeden z ostatnich epizodów wojen napoleońskich – Bitwa Narodów pod Lipskiem.
„Zginąć zbyt łatwo, choć żyć bywa tak trudno. Nam nie wolno wpaść w obłęd – a cóż by powiedziała Polska!” – to słowa księcia Poniatowskiego. Jak w obłęd nie popaść? Miejsce geograficznie jest przeklęte, sprzysiężenie obcych mocarstw przybiera na sile, splot politycznych okoliczności zgubny, a dobrami powszechnymi są: wiernopoddaństwo, służalczość, zdrada, pożądanie ciał i pieniędzy, a wszystko tak samo obrzydliwe – aż do szaleństwa.
Zderzenie z mitem i kultem księcia Józefa Poniatowskiego jest dzisiaj bolesne, przeklęty los naszej części Europy każe zadać pytania o minione przyczyny upadku i nasze przyszłe losy, życie społeczne i duchowe, sens narodowej wspólnoty, gotowość do czynu i do… zaniechania – w momencie, kiedy szlabany graniczne Ukrainy zostały złamane.
Posłowie (smutne): ci, co w hierarchii społecznej na górze, jak sami przyznają, żyć będą. Gorzej z tymi z dołów, którym wojskowy Chirurg obciął ręce i nogi – już siedemset, a czekają tysiące.
Strona spektaklu Termopile polskie
Tadeusz Miciński
Termopile polskie
premiera: Sala Bogusławskiego, 22 listopada 2025, godz. 19:00
reżyseria, adaptacja i opracowanie muzyczne: Jan Klata
scenografia i reżyseria światła: Justyna Łagowska
kostiumy: Mirek Kaczmarek
dramaturgia: Miłosz Markiewicz
choreografia: Maćko Prusak
projekcje wideo: Natan Berkowicz
muzyka na żywo: Gruzja | zespół w składzie: Artur Rumiński – gitara/elektronika, Bartosz Lichołap – perkusja, Patryk Rzeszutek – wokal/syntezator, Mateusz Maryjka / Kamil Staszałek / Piotr Gruenpeter – bas
asystentka reżysera, suflerka: Magdalena Markowska
asystentka kostiumografa: Maria Mordarska
przygotowanie wokalne: Mariusz Chojecki
inspicjent: Adam Borkowski
realizatorzy światła: Bartłomiej Kaczalski, Krzysztof Łukasz Stefan, Zbigniew Szulim
realizatorzy dźwięku: Hubert Majewski, Mariusz Maszewski, Marek Szymański
realizatorzy wideo: Mariusz Chałubek, Paweł Woźniak
występują:
Anna Grycewicz – Wita
Danuta Stenka – Katarzyna
Jan Frycz (wystąpi w przedstawieniu 22 listopada) / Jerzy Radziwiłowicz (wystąpi w przedstawieniu 23 listopada) – Król
Oskar Hamerski – Kniaź Patiomkin, Wańka Kain, Arżanow
Robert Jarociński – Hetman Rzewuski, Lucchesini, Ritter von Tottenweide, Prymas, Generał Suworow
Mateusz Kmiecik – Jermołow, Staszic, Ksiądz Moralista, Padre Saluzzo, Felczer, Generał Kamienskij
Cezary Kosiński – Mnich, Kościuszko
Kamil Mrożek – Stackelberg, Biskup Krasicki, Kołłątaj, Szczęsny Potocki, Zołzik, Skarbnik, Lord Gardiner, Ranny
Paweł Paprocki – Oficer, Chirurg, Trembecki, Ksawery Branicki, Amerykanin, Konfederata, Krzykała Filutkiewicz, de Cache, Dąbrowski
Karol Pocheć – Książę Józef
Marcin Przybylski – Mamonow, Marszałek Małachowski, Ksiądz Historyk, Biskup Kossakowski, Marszałek Bieliński
Arkadiusz Pyć (gościnnie) – Witołd, Dziecko
Adam Szczyszczaj – Wielki Kofta, Lirnik Szczerbina, Krakremija, Sievers, Generał Fersen
Paweł Tołwiński – Marszałek de Ligne, Ignacy Potocki, Suchorzewski, Toll, Lekarz
oraz statyści
Marek Burzyński, Jacek Czuba, Rafał Karasiński, Patryk Koch, Waldemar Kowalski, Sławomir Łoszewski, Maciej Łukaszek, Mateusz Mainhart, Stefan Michalski, Krzysztof Nowicki, Dariusz Osiadacz, Roman Rakowski, Michał Suska, Łukasz Szczotkarz, Bartłomiej Szymański, Michał Ulejczyk, Wojciech Wawer, Mansour Zare, Tomasz Zawadzki
Licencja na korzystanie z utworu została udzielona przez Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
Spektakl rekomendowany jest dla widzów od 16 roku życia. Uprzejmie informujemy, że w przedstawieniu pojawiają się elementy mogące wywołać dyskomfort: bardzo głośne muzyka oraz dźwięki, intensywne migające światła, dym papierosowy, odgłosy wystrzałów, intensywna choreografia. Przedstawienie porusza między innymi zagadnienia przemocy fizycznej, seksualnej, tortur, wojny oraz śmierci. W spektaklu padają przekleństwa w języku rosyjskim.
Kolejne zaplanowane przedstawienia:
23, 25, 26, 27 listopada, godz. 19:00 | 9, 10, 11 grudnia, godz. 19:00 | 14, 15, 16, 17, 18 stycznia, godz. 19:00
Strona spektaklu: https://narodowy.pl/repertuar,spektakle,450,termopile_polskie.html
Projekt plakatu: Bartłomiej Kiełbowicz
Opracowanie: Elipsy
Wykorzystano przetworzoną wersję plakatu Yoko Ono i Johna Lennona War is Over, CC BY-NC 2.0