26 maja o godz. 19.00 w warszawskiej kawiarnio-galerii KawaŁyk Sztuki odbędzie się otwarcie wystawy „Myślałam, że tancerki nie mają dzieci” autorstwa Grażyny Gudejko i Edyty Kozak.
fot. Grażyna Gudejko, Olga Szynkarczuk
26 maja-22 czerwca 2025 r.
KawaŁyk Sztuki, ul. Marszałkowska 8, Warszawa
Otwarcie wystawy 26 maja godz. 19.00
Wstęp wolny, otwarta w godzinach działania galerii
„Myślałam, że tancerki nie mają dzieci” to wystawa, która łączy sztukę z refleksją nad rolą kobiet w społeczeństwie, sztuce i rodzinie. Głównymi bohaterkami są tancerki, które są jednocześnie matkami – ich historie pozwalają przyjrzeć się złożoności relacji rodzinnych oraz wyzwaniom łączenia życia zawodowego z osobistym.
Inspiracją do stworzenia wystawy stały się odnalezione zdjęcia sprzed 20 lat autorstwa Grażyny Gudejko, ukazujące tancerkę Edytę Kozak z jej pięcioletnią córką. Intymne kadry stały się punktem wyjścia do zaproszenia innych tancerek-matek i pogłębionej refleksji nad macierzyństwem w świecie tańca.
Wystawa składa się z kilkunastu fotografii, oraz rozmów z tancerkami-matkami i córkami ilustrowanych materiałami z sesji zdjęciowej. Są wśród nich kobiety, które zakończyły karierę, zmieniły drogę zawodową, zrezygnowały z niej ze względu na macierzyństwo lub nadal aktywnie tworzą. Są tu także opowieści o tym, jak macierzyństwo stało się impulsem artystycznym.
Udział kobiet w różnym wieku pozwala ukazać wielopokoleniową perspektywę – od tych, które dopiero stają się matkami, po te, które patrzą z dystansem i doświadczeniem. W centrum pozostaje ciało tancerki – jako narzędzie sztuki, życia, relacji i społecznych napięć.
W dobie intensywnych dyskusji o macierzyństwie, wystawa eksploruje przestrzeń między bliskością a niezależnością, miłością a rywalizacją, rolą opiekuńczą a twórczą – pokazując, jak matki-tancerki mierzą się z oczekiwaniami dzieci, widzów i świata, którzy często domagają się, by ich ciało „było dla nich na wyłączność”.
Równie ważne jest to, czego bohaterki nie powiedziały – milczenia, zawahania, tworzą niedopowiedzianą warstwę wystawy. Ta cisza – pomiędzy słowami – ujawnia najbardziej osobiste pytania, z którymi mierzą się kobiety.
Tytuł wystawy cytuje słowa kuzynki Edyty Kozak, która w połowie lat 90-tych, dowiadując się o jej ciąży, wyraziła zdziwienie słowami: „Myślałam, że tancerki nie mają dzieci”. To zdanie, oparte na ówczesnych przekonaniach, że macierzyństwo i kariera tancerki się wykluczają, stało się dodatkową inspiracją do stworzenia wystawy, która bada, jak ta narracja zmienia się w dzisiejszych czasach.
Wystawa nie domyka tematu – jest jego początkiem. Towarzyszą jej też rysunki Olgi Szynkarczuk, przedstawiające matki tańczące z córkami. Te oszczędne w formie prace tworzą refleksyjną warstwę wystawy — skupioną na relacjach, ruchu i bliskości. To zaproszenie do dalszych rozmów, kolejnych spotkań, nowych opowieści. Impuls do kontynuowania pracy nad tym, co przez lata pozostawało w cieniu – doświadczeniem kobiet, które tańczą, tworzą, kochają i wychowują.
Ważne:
Autorki wystawy „Myślałam, że tancerki nie mają dzieci” zdecydowały, że na ekspozycji nie zostanie pokazana oryginalna fotografia, która stała się impulsem do jej powstania. Zdjęcie, wykonane dwie dekady temu, ukazywało nagość dziecka w kontekście bliskości z matką-tancerką. Choć w tamtym czasie obraz ten miał charakter czysto intymny i artystyczny, dziś – w zmieniającym się kontekście społecznym i przy rosnącej świadomości zagrożeń związanych z wykorzystywaniem wizerunku dzieci – podjęto odpowiedzialną decyzję o jego nie eksponowaniu.
Zachowanie tej fotografii poza przestrzenią publiczną to wyraz troski o ochronę dziecka, a jednocześnie szacunek wobec zmieniających się norm kulturowych. Mimo to, na plakacie promującym wystawę pojawi się jej ocenzurowana wersja – symboliczny ślad obrazu, który nadal pozostaje ważnym punktem odniesienia. Decyzja ta otwiera przestrzeń do szerszej refleksji na temat postrzegania cielesności, intymności i odpowiedzialności we współczesnym dyskursie społecznym i artystycznym.
Autorki:
Edyta Kozak, Grażyna Gudejko
Kuratorki, Autorki:
Edyta Kozak – pomysłodawczyni, kuratorka, współautorka wystawy
Tancerka, choreografka i producentka, która od ponad 30 lat zmienia polską scenę tańca. Była solistką Teatru Wielkiego w Warszawie i Stadttheater Bern w Szwajcarii, ale to w tańcu współczesnym – eksperymentalnym i odważnym – znalazła własny głos. Jest założycielką Fundacji Ciało/Umysł i twórczynią jednego z najważniejszych festiwali tańca w Polsce, który nie boi się zadawać ważnych pytań i tworzyć projektów przekraczających granice sztuki.
Grażyna Gudejko – kuratorka, współautorka wystawy
Fotografka, operatorka i reżyserka filmowa, która od 20 lat z pasją portretuje ludzi i opowiada ich historię obrazem. Absolwentka SGH. Studiowała fotografię w Warszawie, Nowym Jorku i Londynie oraz operatorkę w AMA Film Academy. Współpracowała z UNICEF i fundacją Make a Change, tworząc wystawy fotograficzne z Etiopii i Namibii. Fotografowała m.in. na Paris i London Fashion Week, a jej zdjęcia były wielokrotnie nagradzane. Ceni twórczą współpracę z ludźmi pełnymi pasji. Jej prace balansują między portretem a reportażem.
Współtwórczynie:
Yuka Ebihara, Edyta Kozak, Jolanta Krukowska, Sylwia Laux, Renata Piotrowska, Iza Szostak, Ula Woszczyńska, & córki: Miyu Martin Ebihara, Katarzyna Hancke, Sarah Laux, Rita Piotrowska – Auffret, Rozalia Słomkowska, Olga Szynkarczuk, Julia Woszczyńska, Zosia Woszczyńska
YUKA EBIHARA
Urodzona w Tokio. Z Polskim Baletem Narodowym związana od 2011 roku, od 2019 jako pierwsza tancerka tzw. primabalerina, odznaczona Srebrnym Medalem „Gloria Artis”. Dwukrotnie nagrodzona tytułem Najlepszej Tancerki w Polsce. Pożegnała się z publicznością 22 grudnia 2024 r występując w roli Małgorzaty Gautier podczas ostatniego przedstawienia „Damy kameliowej” Johna Neumeiera w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie. Ma dwuletnią Miyu.
EDYTA KOZAK
Choreografka, tancerka, kuratorka, była solistka Teatru Wielkiego w Warszawie i Stadttheatre Bern w Szwajcarii. Po krótkiej, ale intensywnej karierze zrezygnowała z baletu klasycznego, na rzecz tańca współczesnego i eksperymentalnego. Przez lata łączyła macierzyństwo z poszukiwaniem nowych form twórczych, stając się kreatywną producentką, autorką artystycznych projektów i dyrektorką festiwalu Ciało/Umysł i nieprzerwanie redefiniuje siebie poprzez taniec. Na koncie ma liczne nagrody i stypendia. Ma dwoje dorosłych dzieci: Katarzynę i Filipa.
RENATA PIOTROWSKA-AUFFRET
Renata Piotrowska-Auffret to choreografka łącząca taniec eksperymentalny, teatr i performans. W swojej twórczości podejmuje temat polityki ciała kobiecego, balansując między tym, co prywatne i publiczne. Autorka cyklu „Private Pieces”. Jej prace prezentowano na wielu międzynarodowych festiwalach. Absolwentka ex.e.r.ce. w Montpellier i Akademii Teatralnej w Białymstoku. Obecnie współpracuje w obszarze choreografii z Instytutem Adama Mickiewicza oraz współkuratoruje program pilotażowy Pawilonu Tańca. Ma dwójkę dzieci: Lucek 9 i Rita 4 lata.
SYLWIA LAUX
Absolwentka Warszawskiej Szkoły Baletowej, pierwsze kroki na scenie stawiała z zespołem „Mazowsze”. Po wyjeździe do USA w wieku 20 lat została mamą Julii. Po powrocie do Polski urodziła się Sarah. W międzyczasie uczyła dzieci tańca, pracowała jako modelka i aktorka. Z czasem całkowicie oddała się macierzyństwu. Dziś jako matka dorosłych córek, wraca do sztuki jako uważna widzka i wiceprezeska Fundacji Ciało/Umysł.
IZA SZOSTAK
Choreografka i performerka, absolwentka warszawskiej Szkoły Baletowej i Codarts – Rotterdam Dance Academy. W swojej praktyce bada relacje między ciałem, obiektem i technologią, czerpiąc z założeń nowego materializmu. Tworzy hybrydowe formy choreograficzne oraz projekty w technologii VR (Future Presence, Score). Współtworzy kolektyw Centrum w Ruchu i współpracuje z artystą audiowizualnym Kubą Słomkowskim, z którym ma dwójkę dzieci: 4-letnią Rozalię i 2-letniego Ignacego.
OLGA SZYNKARCZUK
Artystka i projektantka mody. Studiowała grafikę w ASP w Warszawie, rysunek i fotografię w Kanadzie oraz projektowanie mody w Los Angeles. Od ponad 10 lat mieszka w Londynie, gdzie tworzy autorskie kolekcje i współpracuje z uznanymi markami. Rysunek ciała pozostaje jej pasją – w swoich pracach bada dynamikę ruchu, relacje przestrzenne i emocjonalność postaci. Jej prace pokazywano m.in. w Kanadzie, USA i Polsce. Ma dwójkę dzieci: 7-letnią Mię i 9-letniego Juliana. Jest córką fotografki Grażyny Gudejko.
URSZULA WOSZCZYŃSKA
Tancerka i producentka, wiceprezeska Fundacji B’cause. Życie dzieli między wychowaniem dwóch córek 4-letniej Zosi i 2-letniej, a zarządzanie projektami artystycznymi zespołu B’cause Dance Company, w którym przed macierzyństwem występowała jako tancerka. Absolwentka kulturoznawstwa UKSW, instruktorka tańca, fitnessu i gimnastyki artystycznej, a w młodości – wielokrotna mistrzyni świata w stylach jazz, modern i show dance.
JOLANTA KRUKOWSKA
Ikona teatru alternatywnego i legenda Akademii Ruchu, z którą była związana od 1972 r przez ponad 40 lat jako współzałożycielka, aktorka i performerka. Niezmiennie eksploruje związek ciała i sceny – zarówno w pracy warsztatowej, jak i w solowych projektach prezentowanych na całym świecie m.in w międzynarodowej sieci Magdalena Project. Dziś, jako jedna z najważniejszych postaci polskiego performance’u, wciąż aktywnie tworzy, inspiruje i przekracza granice wieku. Jest matką syna Krzysztofa i babcią 2 wnuków.
CREDITS:
Kuratorki, Autorki:
Edyta Kozak & Grażyna Gudejko
Współtwórczynie:
Yuka Ebihara, Edyta Kozak, Jolanta Krukowska, Sylwia Laux, Renata Piotrowska, Iza Szostak, Ula Woszczyńska & córki: Miyu Martin Ebihara, Katarzyna Hancke, Sarah Laux, Rita Piotrowska – Auffret, Rozalia Słomkowska, Olga Szynkarczuk, Julia Woszczyńska, Zosia Woszczyńska
FOTOGRAFIE:
Koncepcja fotografii: Edyta Kozak, Grażyna Gudejko
Fotografie witryna i collage: Grażyna Gudejko i Olga Szynkarczuk
Fotografie portrety: Grażyna Gudejko
Reżyseria ruchu: Edyta Kozak
Retusz zdjęć: Jarek Nasiłowski
Grafika, montaż zdjęć - Tomek Wolff
Asystent fotografki: Kuba Danaj / Studio Huśtawka
Make up / włosy: Monika Gałecka, Magda Lewandowska
Stylistka: Yuliya Staliaryk
Foto backstage: Katarzyna Hancke
Wideo backstage: Antoni Gudejko, Kuba Wilk
Asystentka Daylight Studio: Joanna Borkowska
Wydruki: Tomasz Szmidt
WIDEO:
Scenariusz: Edyta Kozak
Zdjęcia, Montaż: Bartek Woszczyński
Prowadzenie wywiadów: Edyta Kozak, Jolanta Krukowska
Make up / włosy: Monika Gałecka, Magda Lewandowska
Stylistka: Yuliya Staliaryk
Foto backstage: Katarzyna Hancke
Wideo backstage: Antoni Gudejko, Kuba Wilk
Asystentka Daylight Studio: Joanna Borkowska
PR wystawy: Edyta Sudoł
Koordynatorka, social media wystawy: Katarzyna Hancke
Producentka wystawy: Anna Szaniawska
Produkcja: Fundacja Ciało/Umysł
Partnerzy: KawaŁyk Sztuki, B'cause Film Productions, Nikon
Podziękowania: Daylight Studio, Andrzej Nejman / Nejman Studio, Paweł Duma, Wiktor Sobolewski / Nikon Poland
Projekt współfinansowany przez miasto st. Warszawa