W programie 18. edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Opowiadania „Przekazać dalej” (15-19 listopada, Mazowiecki Instytut Kultury) jak zawsze znajdą się wydarzenia i spektale nawiązujące do różnorodnych form kultury tradycyjnej z Polski i świata.
fot. Paweł Ogrodzki
Skupiając się na transmisji, przekazywaniu historii, dziedzictwa i etosu opowiadacza/opowiadaczki, organizatorzy festiwalu – „Grupa Studnia O.”, zadają pytanie o obecność sztuki opowiadania w kontekście współczesności. Dokąd dzisiaj prowadzi droga w poszukiwaniu źródeł opowieści? Na ile tym źródłem pozostaje kultura tradycyjna?
„Jak Babia Góra chłopa uzdrowiła i inne gadki” – Irena Stopa, Karolina Szeliga (córka), Szymon Szeliga (wnuczek)
Niedziela, 19 listopada, 18.30
Po raz pierwszy na festiwalu będzie również obecna przedstawicielka ludowej tradycji gawędziarstwa Irena Stopa z Jordanowa, która przekazuje swoją sztukę i repertuar kolejnym pokoleniom. Irena Stopa zaprezentuje gadki-opowieści, które Iusłyszała od swojej wiejskiej babci-gawędziarki i przekazuje je dalej swojej córce i wnuczkowi. Jako dziewczynka podsłuchiwała też, gdy zbierali się w chacie muzykanci góralscy, grali, śpiewali i opowiadali. Baby, jak jej mówiono, nie miały tam nic do roboty, ale Irena wszystkiemu się uważnie przysłuchiwała i zapamiętywała, jak się Miesiączek wita na nowiu, o tym jeleniu, żeby go przywitać na wiosnę, i o śpiącej wodzie, nieośpiewanej przez ptaki. Bo jak mówi Irena Stopa: żywą mową można zahipnotyzować, można przenieść słuchaczy w inne światy. Ważne, by opowieść odnosiła się do miejsca, z którego pochodzi.
„Tkaczki opowieści. Spotkanie pokoleń” – prowadzenie: Jarek Kaczmarek
Niedziela, 19 listopada, 16.30. Wstęp wolny
Tkaczki opowieści to nieformalna grupa opowiadaczek z mazowieckiego Przyłęku, którą połączyła pasja do dzielenia się opowieściami. Tkaczki opowiadają - zarówno gwarą, jak i językiem literackim - historie z życia wzięte, snują nici opowieści z kłębków osobistych wspomnień, tkają baśnie, tańczą i śpiewają. Na Festiwalu stworzą krąg opowieści, w którym przywołując zwyczaj darcia pierza splotą się wątki historii opowiadanych przez babcie i wnuczki, przez ojców i synów. A roztańczone słowa w finale porwą do wspólnej zabawy przy żywej muzyce!
„Pieśni aszyka. Od tradycji do awangardy” – Ozan Erol Şahiner (Turcja) i goście
Piątek, 17 listopada, 21.00
Aşık Erol Şahiner to tradycyjny pieśniarz z Erzurum, miasta w regionie wschodniej Anatolii, będącego epicentrum tradycji śpiewu epickiego w Turcji. Reprezentuje tradycję aszyka. Turecki aşık to dosł. "zakochany", poeta i pieśniarz „ płonący miłością”, tak mistyczną, jak i ziemską. Erol wykształcił się tradycyjną drogą u boku mistrza, m.in. terminował u aszyka Mevlüta Ihsani. Erol od najmłodszych lat śpiewa i gra na ludowym instrumencie strunowym saz, a od 15. roku życia tworzy poezję. Jest mistrzem techniki improwizowanego dialogu na pieśni, zwanego atışma, oraz różnych form klasycznej i ludowej epiki typu divan i pieśni ludowej türkü. Wiele koncertuje dla tureckich społeczności rozsianych po Europie, ale na co dzień jest związany ze swoim regionem, wykonuje też utwory typu semah i pieśni z kultury tureckiej mniejszości religijnej alewitów.
Podczas spektaklu przygotowanego specjalnie dla polskiego odbiorcy towarzyszyć mu będą dwie tureckie pieśniarki: Bahar Özsoy - Zych i Tuğçe Stawiarz. W kulturze tradycyjnej takie połączenie jest rzadkością, ale bywa, że współczesność wymaga interwencji awangardy aby tu i teraz tradycja została przekazana dalej.
W piątek, 17 listopada, o godz 17.00 odbędzie się spotkanie z pieśniarzem prowadzone przez Remigiusza Hanaja i tłumaczone z tureckiego przez Agnieszkę Agnieszkę Ayşen Kaim.
Opowieści i muzyka siedmiu mórz
Sobota, 18 listopada, 15.00
O marzeniach na jawie, o marzeniach we śnie
Niedziela, 19 listopada, 20.00
Polina Tšerkassova
Po raz pierwszy w historii Festiwalu będziemy gościć opowiadaczkę z Estonii - Polinę Tšerkassovą. Polina mieszka w Tallinie, ale nieustanie podróżuje po świecie ze swoimi opowieściami i pieśniami. To kompozytorka i multiinstumentalistka, która w niezwykły sposób łączy opowiadanie z muzyką i śpiewem. Jest badaczką/antropolożką - swój repertuar buduje, sięgając do tradycji opowiadania ze swojego kręgu kulturowego – tradycyjne opowieści z Estonii, jak i inspirując się kulturami, które poznaje w trakcie twórczych podróży.
Pełny program i bilety: festiwalopowiadania.pl
Międzynarodowy Festiwal Sztuki Opowiadania jest dofinansowany ze środków otrzymanych od m.st. Warszawy, Samorządu Wojewódzkiego oraz z budżetu państwa: Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.