Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu skierowała w środę do drugiego czytania projekt noweli ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych. Nowela określa limity wydatków z Funduszu Promocji Kultury dotyczące wynagrodzeń za wypożyczenia biblioteczne.

W środę na sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu noweli ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych.

Podsekretarz stanu w MKiDN Sławomir Rogowski przypomniał, że nowelizacja ustawy dot. tzw. public lending right. "Ustawa z 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych wprowadziła obowiązek wypłaty wynagrodzeń twórcom i wydawcom z tytułu użyczenia egzemplarzy utworów wyrażonych słowem przez biblioteki publiczne" - powiedział Rogowski.

Jak mówił, "wypłata wynagrodzeń jest realizowana przez organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi z dofinansowania przekazywanego jej przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego ze środków Funduszu Promocji Kultury".

"W związku ze zbliżającym się upływem 10-letniego okresu, na jaki zostały określone limity wydatków na ten cel ze środków Funduszu Promocji Kultury, konieczna jest nowelizacja art. 5 ustawy w celu zapewnienia środków finansowych na wypłatę tych wynagrodzeń w kolejnych latach" - dodał.

Wiceszef MKiDN przekazał, że "za bazę do obliczenia globalnej wartości dofinansowania w danym roku przyjmuje się wartość środków przeznaczonych na zakupy biblioteczne dokonane w roku kalendarzowym poprzedzającym rok wypłaty wynagrodzenia".

Dofinansowanie wynosi 5 proc. wartości tych zakupów. "Wartość dofinansowania w latach 2025-2034 została obliczona jako wartość bazowa zaktualizowana o wskaźnik inflacji (CPI) określony w Wytycznych Ministra Finansów dotyczących stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw z 13 maja 2024 r." - podano.

W latach 2025–2034 maksymalny limit wydatków, o których mowa w ust. 1, na kolejne 10 lat wykonywania ustawy, w zakresie wydatków budżetu państwa, wynosi 61 mln 641 tys. zł, z tego: w 2025 r. – 5 mln 463 tys. zł; w 2026 r. – 5 mln 644 tys. zł; w 2027 r. – 5 mln 785 tys. zł; w 2028 r. – 5 mln 929 tys. zł; w 2029 r. – 6 mln 077 tys. zł; w 2030 r. – 6 mln 229 tys. zł; w 2031 r. – 6 mln 385 tys. zł; w 2032 r. – 6 mln 545 tys. zł; w 2033 r. – 6 mln 708 tys. zł; w 2034 r. – 6 mln 876 tys. zł.

Podczas debaty posłanka Paulina Matysiak (Koło Poselskie Razem) zwróciła uwagę, że "po 10 latach funkcjonowania tego funduszu cały czas nie ma rozwiązania palącej kwestii, którą podnoszą twórcy, czyli uwzględnienia innego rodzaju bibliotek w tym systemie, mamy tutaj tylko biblioteki publiczne, pomijane są biblioteki szkolne, pedagogiczne i naukowe, a przecież tam też są wypożyczane książki, pomijane są kwestie nowych nośników, na których czytamy książki, czyli e-booków, audiobooków, które się stają coraz bardziej popularne i one już teraz także są wypożyczane".

Dyrektor Departamentu Prawa Autorskiego i Filmu Maciej Dydo przyznał, że resort kultury "zdaje sobie sprawę, że w tej chwili podnoszone są głosy ze strony uprawnionych, że mechanizm powinien być adaptowany do dzisiejszej sytuacji, warunków, w jakich funkcjonuje branża wydawnicza czy też świat literacki".

"Przystąpiliśmy do realizacji tych postulatów stopniowo, najpierw otworzyliśmy proces legislacyjny dot. rozporządzenia wykonawczego do ustawy o prawie autorskim, które będzie zaktualizowane w obszarze wykazu bibliotek, które są zobowiązane do przekazywania danych będących podstawą obliczenia i wypłaty wynagrodzeń. Jesteśmy już po konsultacjach publicznych i uzgodnieniach międzyresortowych, mogę powiedzieć, że ten wykaz zostanie zaktualizowany w kierunku, którego oczekuje strona społeczna, w ten sposób, że zostanie zwiększona liczba bibliotek, które przekazują dane do Copyright Polska z 60 do 100, zostanie zapewnione w tym wykazie równomierne pokrycie pod względem geograficznym, to znaczy uzupełniamy wykaz o biblioteki, które są województwa, które do tej pory były niereprezentowane bądź niedoreprezentowane, takie jak np. województwo pomorskie, małopolskie, opolskie i świętokrzyskie" - mówił Dydo.

Zapowiedział, że "w najbliższym czasie ministra kultury Hanna Wróblewska przedstawi plan na dalsze prace dotyczące adaptowania systemu public lending right do dzisiejszych warunków, wychodząc naprzeciw potrzebom formułowanym przez środowiska literackie i środowiska tłumaczy".

"Odpowiadając na pytanie dotyczące e-booków, audiobooków myślę, że jest to dobry moment na rozważenie tego, żeby wprowadzić taką regulację, ale oczywiście jak w każdym przypadku potrzebujemy oceny skutków regulacji" - dodał.

B. wicepremier, minister kultury Piotr Gliński (PiS) pytał z kolei o to, w jakim zakresie limity wydatków ze środków Funduszu Promocji Kultury były wykorzystywane.

"Wypłaty dotyczące globalnych kwot wynagrodzeń przekazywane przez Ministerstwo Kultury na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania obsługującej mechanizm public lending right, czyli Stowarzyszenia Copyright Polska, były realizowane w zasadzie przez cały okres obowiązywania tej regulacji w wartościach limitów, które zostały wskazane przez ustawę" - powiedział Dydo.

W trakcie posiedzenia Komisji posłowie zgodzili się na zmianę jednego z przepisów, który mówił, że ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Po zmianach ustawa będzie wchodzić w życie 1 stycznia 2025 r.

Projektem zajmie się teraz Sejm na posiedzeniu plenarnym.