19 grudnia o godz. 19.00 w Mazowieckim Instytucie Kultury odbędzie się nowa premiera Sztuki Nowej. Bohaterką spektaklu będzie Bronisława Niżyńska, tancerka i choreografka polskiego pochodzenia, siostra słynnego Wacława.
fot. mat. teatru
Twórcy spektaklu, czerpiąc z biografii Niżyńskiej, wybierają kluczowe momenty jej życia i przetwarzają je na język choreograficzny. Spotkanie Niżyńskiej (Daniela Komędera) z samą sobą prowadzi do ponownego przeżywania emocji towarzyszących przełomowym wydarzeniom, aby wydobyć z nich nową jakość i osobisty język wyrazu. Ten proces odbija uniwersalne doświadczenia: geny, wychowanie, środowisko dorastania, zdarzenia i relacje – wszystko to wpływa na kształtowanie zarówno zasobów człowieka, jak i jego bezsilności, witalności i bierności, miłości i nienawiści, poczucia winy i krzywdy oraz innych wewnętrznych dychotomii.
Spektakl jest formą wewnętrznej komunikacji, która odzwierciedla się w tym, co wspólne i uniwersalne. W szczególny sposób wyraża się to w kontakcie Niżyńskiej z rytmem, muzyką i współgłosem, które na scenie materializuje Katarzyna Piszek.
W warstwie choreograficznej twórcy nawiązują do „Les noces” („Wesele”) – dzieła Niżyńskiej z muzyką Igora Strawińskiego, którego premiera odbyła się w Paryżu w 1923 roku. Było to dzieło przełomowe zarówno dla Niżyńskiej, jak i dla całej choreografii awangardowej.
Historycy tańca określają „Les noces” jako protofeministyczne – w dziele tym Niżyńska porzuca radosny charakter typowego wesela, jednocześnie ożywiając surowy i ograniczający obowiązek kobiety do zamążpójścia. W „Les noces” ciemna i ponura scenografia stanowi tło dla prostych kostiumów i sztywnych ruchów. Indywidualność tancerki zostaje w choreografii celowo usunięta – tancerze poruszają się jak na z góry określonej ścieżce, podkreślając symboliczny wymiar małżeństwa jako narzędzia utrzymania i rozwoju społeczności.
Inspirując się tym dziełem, Daniela Komędera wraz z zespołem Sztuki Nowej (Babicka, Dashuk, Jankowska, Ostrowska, Perkowski, Piszek, Żakowski) reinterpretuje „Les noces”. Twórcy podejmują polemikę z oryginalnym dziełem, przyglądając się momentowi jego powstania – czasom, gdy Niżyńska mierzyła się z osobistymi kryzysami, takimi jak porzucenie przez męża podczas rewolucji w Rosji, ucieczka z dziećmi i matką z Kijowa, problemy finansowe, a także kryzysy twórcze i emocjonalne. Jednak ten trudny okres przyniósł także sukces, który zdefiniował jej miejsce w historii tańca.
Spektakl „Niżyńska piano forte” stawia pytania o sytuację współczesnej kobiety – tancerki, choreografki, artystki – i przygląda się jej dążeniu do wypracowania osobistego języka wyrazu w świecie pełnym ograniczeń i oczekiwań.
Twórcy: Daniela Komędera - Patrycja Babicka - Aneta Jankowska - Tadeusz Perkowski - Katarzyna Piszek - Dominik Więcek - Dawid Żakowski
Partnerzy: Mazowiecki Instytut Kultury; Teatr Komuna Warszawa
Czas spektaklu : 55 min.
***
19 grudnia 2024, godz. 19.00
Mazowiecki Instytut Kultury
ul. Elektoralna 12
Link do wydarzenia: https://fb.me/e/afPy2k34V
Produkcję spektaklu współfinansuje m.st. Warszawa w ramach projektu “Awangarda Teraz”.