Fundacja Sztuka Ciała rozpoczyna pracę nad nowością – spektaklem klaunowym. Tym razem do jego tworzenia zaangażowani zostaną warszawscy widzowie (nie tylko dzieci!) w ramach letnich wydarzeń cyklu „Latający Teatr Sztuki Ciała”.

fot. Jacek Wieczorkowski

Do końca lata 2022 r. pięć aktorek w we wspaniałych kostiumach i fantazyjnej charakteryzacji spotka warszawiaków w czasie parad i otwartych działań teatralnych w plenerze, aby w wyniku tych doświadczeń jesienią utworzyć unikalny spektakl klaunowy.

– Od jakiegoś czasu tęskniłyśmy za klaunadą jako gatunkiem teatralnym. Temat wracał jak bumerang. Dlatego ekscytuje mnie ta produkcja, która ma tak nietypowy wymiar. Całe lato będziemy spotykać się z ludźmi, improwizować dla nich sceny i gromadzić materiał, z którego powstanie na jesieni zupełnie nowa propozycja w naszym repertuarze - mówi Joanna Płóciennik, Dyr. Artystyczna Teatru Sztuka Ciała.

Spektakl jest najnowszą produkcją teatru, która przez całe lato będzie ewoluowała pod wpływem interakcji z widzami. Prapremiera wydarzenia odbyła się już 10 czerwca w PROM Kultury Saska Kępa, ale kolejne (codziennie inne) występy zbliżają się wielkimi krokami:

9.07 (sobota), godz. 17.00 | „Klaunada” – parada | Skwer Wiecha, w ramach projektu Wakacje z Klaunami, Targówek

10.07 (niedziela), godz. 10.00 | „Klaunada” – parada teatralna | Park Herberta – prezentacja w ramach projektu Latający Teatr Sztuki Ciała na Bielanach

28.08 (środa), godz. 18.00 | „Klaunada” – parada | Centrum Praskie Koneser

28.08 (niedziela), godz. 11.00 | „Klaunada” – parada | Park Bródnowski, w ramach projektu Wakacje z Klaunami, Targówek

- Zaletą tej formuły spektaklu jest zmiana. Mamy stałe postaci, ale spektakl będzie rósł w miarę naszych doświadczeń. To prawdziwie interaktywna produkcja. Chcemy być czuli na reakcje publiczności i do jesiennego repertuaru włączyć przetestowane z widzami sceny – dodaje Joanna Płóciennik.

Oswojenie inności

Klaunada może kojarzyć się z widowiskiem dla dzieci, nic bardziej mylnego. W swojej najszlachetniejszej formie to teatr wartości. Tradycyjnie rola klauna polega bowiem na wyzwaniu, jakie rzuca status quo. Jego specjalnym zadaniem, ale też przywilejem, jest bycie ambasadorem chaosu. Często ten zabawny odkrywca niczego, samozwańczy wynalazca głupoty może nas zwieść, ale w swoim idiotyzmie staje się reprezentantem każdego/ każdej z nas. Lubimy go, bo odtwarza błędy i szaleństwa, na które mielibyśmy ochotę, ale z różnych powodów sobie nie pozwalamy. Śmiech staje się wentylem dla trudnych tematów i oswaja tabu.

- Klaunada to nieograniczona wolność bycia mistrzem niedorzeczności, prostaczkiem i głupkiem, któremu wiele uchodzi na sucho - mówi Joanna Płóciennik, Dyr. Artystyczna Teatru Sztuka Ciała.

W spektaklu zobaczymy postaci zbudowane na podstawie 5 typów z systemu opisu osobowości “Enneagram”. Każdy z nas może dopasować się do charakteru postaci, który został karykaturalnie przerysowany - wyciągnięte na światło dzienne zostały najmroczniejsze cechy typów, tak, abyśmy mogli zobaczyć prawdę, ale i komizm ich perspektyw.

- Tworząc ten spektakl zaczęłyśmy od budowania postaci, bo to one są tutaj najważniejsze. W 2016 roku trafiłam na warsztaty scenopisarskie z Marcinem Cząbą, gdzie dowiedziałam się m.in. jak używać Enneagramu, żeby tworzyć wiarygodne zestawienia bohaterów. Ta metoda stanowiła esencję pracy przy „Klaunadzie”. Aktorzy sugerując się stypologizowanymi rysami psychologicznymi stworzyli postaci wyraziste i sprzeczne, ale głęboko ludzkie, do których charakteru zaprojektowano kostiumy - podkreśla Joanna Płóciennik.

- Posiłkując się Enneagramem szukamy ciekawych typów, ich cech, dziwności. Z jednej strony mamy więc klauna porządnego i uładzonego, będącego wcieleniem hiper-norm kultury, z drugiej – łamagę i naiwniaka, który jest chodzącą kpiną z tych norm. Patrzymy na dynamikę tych postaci, na ich interakcje. To one są źródłem fabuły. Potem włączamy do zabawy publiczność.– dodaje Katarzyna Markowska, prezeska Fundacji Sztuka Ciała.

Celem każdej komedii jest prześmiewcze uwypuklenie charakterystycznych cech, dlatego w “Klaunadzie” kostiumy, rekwizyty oraz wyrazista charakteryzacja mają wielkie znaczenie. Aktorki w czasie prób pracowały nad scenami równolegle z szyciem kostiumów, które nie tylko mają podkreślić postać, ale też definiują ją i stają się często źródłem sceny lub gagu.

- Ważnym elementem tworzenia “Klaunady” było szycie kostiumów. Powstawały one równolegle do pracy nad rolą. Można powiedzieć: “rodziły się w pracy nad rolą”. Tak jak postaci, kostiumy również są przerysowane, "przegięte". Przykładowo “szczególara” będzie miała rys pedantycznej paranoiczki w zachowaniu, a do tego sztywny, kanciasty kostium z wielką kryzą i miareczkę do mierzenia, czy wszystko zgadza się z wytycznymi. - opowiada Katarzyna Markowska.

Spektakl wyśmiewa przywary nas wszystkich i stawia pytania o możliwość zaakceptowania inności oraz dialog i współpracę. Po krótkiej obserwacji mocowania między postaciami, zadajemy sobie pytania bardzo na czasie: „Czy w ich świecie jest miejsce, aby zaakceptować, to co odmienne”? “Jak w stworzonym przez różnice nieładzie odzyskać od nowa wspólny porządek?” Z tymi problemami zmierzy się ekipa klaunów, którzy plącząc się między widzami, bawiąc i mamiąc zgubią a potem znajdą odpowiedzi na najważniejsze dla nas kwestie.

- Będzie miejsce na śmiech i na wzruszenie oraz czułość. Tak jak w mojej ulubionej definicji klaunady, w której klaun jest figurą, co wszystko czuje bardziej, wszystko do niego dociera, jakby był pozbawiony warstwy ochronnej. Gdy się cieszy to do rozpuku, jak martwi to jest to koniec świata. - pointuje założenia spektaklu Katarzyna Markowska.

W spektaklach wystąpią: Anna Ługowska, Katarzyna Markowska, Joanna Płóciennik, Katarzyna Wróbel, Aneta Brzozowska. Reżyseria – aktorzy wraz z publicznością.

Wstępy klaunów są całkowicie bezpłatne, dzięki dofinansowaniu miasta st. Warszawy, Biura Kultury oraz dzielnic: Targówek, Bielany, Wola.

Aktualny repertuar całego cyklu “Latający Teatr Sztuki Ciała” znajduje się na Facebooku Fundacji: fb/sztukaciala oraz stronie sztukaciala.com

***

Latający Teatr Sztuki Ciała

To projekt Fundacji Sztuka Ciała realizowany od 2009 r. Chodzi w nim o ideę teatru otwartego, włączającego, który nie ma stałej siedziby i dlatego może wystąpić dla wszystkich, gdziekolwiek, znosząc wszelkie bariery dostępu do kultury.

W ramach cyklu “Latający Teatr Sztuki Ciała”, od maja do września 2022 r, będziemy mogli zobaczyć niemal 60 plenerowych spektakli rozsianych po całej Warszawie.

Fundacja Sztuka Ciała

Od 2009 roku celem Fundacji jest inicjowanie, realizacja i wspieranie projektów związanych z pantomimą, teatrem ciała i teatrem ruchu. W ramach licznych projektów Fundacji (w tym cyklu „Latający Teatr Sztuki Ciała”) powstają spektakle dla dzieci, młodzieży a także dorosłych.

W repertuarze grupy znalazło się jak dotąd 14 propozycji – od spektakli scenicznych po performatywne instalacje wystawianych zarówno w salach widowiskowych jaki i na scenach np. Teatru Współczesnego, Teatru Dramatycznego (Scena na Woli), Teatru Stara Prochownia, Teatru WARSawy, Instytutu Grotowskiego we Wrocławiu oraz w placówkach zamkniętych i przestrzeni miejskiej.

Do najważniejszych sukcesów Fundacji można zaliczyć:

· Udział w najważniejszych festiwalach sztuki ciała w Polsce (Międzynarodowy Festiwal Sztuki Mimu, Festiwal Sztuka Ulicy, Feta, Inqbator Ruchu, Łódzkie Spotkania Teatralne, Fama, Karawana - Wędrujący Festiwal Sztuki i Animacji) i za granicą (My Mime – Berlin, Mime Fest Policka – Czechy, International Festival of Pantomime in Israel).

· II nagrodę w Konkursie Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej za dwuletni projekt: "Wdech Wydech. Spotkania" zrealizowany w ramach programu "Edukacja kulturalna odbiorczyń i odbiorców kultury oraz rozwój widowni" - współfinansowanego przez m.st. Warszawa, Biuro Kultury na lata 2019-20.

Poza własnymi autorskimi produkcjami Fundacja współpracuje reżysersko z Marią Seweryn, Pau Bachero (Hiszpania), Katarzyną Sobiszewską (Wrocławski Teatr Pantomimy).