To będzie festiwalowa „dwudziestka”! W dniach 19-23 listopada Mazowiecki Instytut Kultury ugości artystów żywego słowa z różnych stron świata, którzy wystąpią na scenie 20. Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Opowiadania w Warszawie.
fot. proj. Wiola Pierzgalska
Jak każdego roku e-teatr będzie patronował wydarzeniu, którego tegorocznym tematem będą „HISTORIE/HERSTORIE”.
Współczesna sztuka opowiadania, choć cały czas nawiązuje do tradycyjnych, z reguły męskocentrycznych narracji, przepowiada je na nowo, z perspektyw, które były do tej pory ukryte w cieniu, wykluczone, drugoplanowe. W tegorocznym festiwalu wystąpią artystki i artyści, którzy w prezentowanych narracjach przyjmują perspektywę kobiet i osób queerowych, a także rozszczelniają sztywne kategorie płci na rzecz płynnej, różnorodnej tożsamości.
Europejski artysta słowa i gestu Alberto Garcia Sanchez opowie historię mężczyzny, który pewnego dnia obudził się w ciele swojej własnej żony. Catherine Gaillard ze Szwajcarii będzie szukała potomkiń starożytnych Amazonek na współczesnych paradach równości. Irańsko-niderlandzki opowiadacz Sahand Sahebdivani przepowie męskim głosem perską Księgę Królewską Szahname z perspektywy kobiet-królowych. Nie zabraknie też wyrazistych bohaterek herstorycznych: od osiemnastowiecznej polskiej okulistki Salomei Reginy Pilsztynowej, przez dziewiętnastowieczną francuską emancypantkę Florę Tristan, po wspieraną przez męża w mizoginistycznym świecie nauki Marię Skłodowską-Curie. A także polifonicznego chóru matek – obecnych w baśniach, mitach, osobistych historiach i pieśni na czas wojny.
W ramach europejskiej sceny debiutów wsłuchamy się w głosy młodego pokolenia. Belgijska opowiadaczka Winter de Cock, sięgając po obraz mitologicznej Dafne, opowie o mierzeniu się z opresją męskiego spojrzenia. Dzięki queerowej autofikcji Daana Arnautsa dyskretnie zajrzymy do gejowskiego świata...
Zapraszamy również do udziału w wydarzeniach towarzyszących, jak panele dyskusyjne, wernisaż wystawy Herstorie Czarli Bajki, warsztaty sztuki opowiadania oraz występ finalistów konkursu zorganizowanego przez Instytut Różnorodności Językowej Rzeczypospolitej. I – last but not least – do świętowania festiwalowej dwudziestki.
PROGRAM FESTIWALU / SPEKTAKLE I WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE
19.11 | środa
11.00–12.10 | Promieniotwórcza. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie | 12+
Magda Lena Górska, Serge Tamas (Polska/Francja/Gwadelupa)
W Warszawie Mania zagłębia się w magiczny las w poszukiwaniu kwiatu paproci. Ten nieuchwytny kwiat migoce i zwodzi szmaragdowym blaskiem. Podobnym blaskiem rozbłyśnie ampułka wypełniona radem odkrytym przez Marię w laboratorium w Paryżu.
Sala Widowiskowa | bilety: 20 zł
dostępność: pętla indukcyjna
17.30–19.00 | Wernisaż obrazów Czarli Bajki W kręgu kobiet, w cyklu natury
W pracach Czarli Bajki kobiece doświadczenie jest opowiedziane wizualnie. Artystka tworzy kobiecą mitologię - z jednej strony opartą na czułości i cieple, z drugiej zakorzenioną w tradycji ludowej, w mistycznej mocy natury.
Sala Elektorska | bezpłatne wejściówki
dostępność: tłumaczenie na PJM
19.00–20.10 | Promieniotwórcza. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie
Magda Lena Górska, Serge Tamas (Polska/Francja/Gwadelupa)
Spektakl łączący opowiadanie, teatr, śpiew i muzykę na żywo. W znane i mniej znane fakty biograficzne wplatają się sny, marzenia i wątki baśniowe.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: pętla indukcyjna
21.00–22.00 | Flora Tristan
Catherine Gaillard (Szwajcaria) | FR / PL
Opowieść przenosi nas do Paryża z początku XIX wieku. Współcześni nazywali ją Madame la Colère (Panią Gniewem). Flora Tristan wywołuje skandale, piętnując sytuację kobiet i robotników. Niestrudzona wizjonerka staje się rzeczniczką rodzącego się feminizmu.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: pętla indukcyjna, napisy w języku polskim
20.11 | czwartek
10.00–10.45 | Halo? Nie słyszę, ale rozumiem! | 9+
Edyta Kozub, Arnoldas Matulis (Polska/Litwa) | PJM / IS / VV / PL
Zabawna i pełna wzruszeń opowieść o rodzinie, w której mówi się różnymi językami – migowym, fonicznym, wizualnym. To również opowieść o wieczornych „dobranockach” – historiach opowiadanych w języku migowym przy poduszce i światełku nocnym.
Sala Widowiskowa | bezpłatne wejściówki
dostępność: spektakl w PJM, IS i VV, z tłumaczeniem na PL
12.00–13.00 | Na wzgórzu. Opowieści rycerskie | 9+
Łukasz Kamil Szypkowski, Emilia Raiter
Opowieści rycerskie to pełna muzyki podróż przez średniowieczne legendy, sagi i eposy - od krain północnych do średniowiecznej Walii i Irlandii, aż po Ruś i wielkie stepy.
Sala Widowiskowa | bilety: 20 zł
dostępność: pętla indukcyjna
15.00–17.00 | Warsztaty, cz. 1: La parole en mouvement / Słowo w ruchu
Alberto García Sánchez (Hiszpania/Belgia/Niemcy) | FR / PL
Jak się poruszać w przestrzeni scenicznej? Co zrobić z rękami? Gdzie patrzeć? Alberto podzieli się z nami cennymi ćwiczeniami i wskazówkami doświadczonego opowiadacza i pedagoga.
Sala warsztatowa | obowiązują zapisy
dostępność: PJM na życzenie
17.00–18.00 | Halo? Nie słyszę, ale rozumiem!
Edyta Kozub, Arnoldas Matulis (Polska/Litwa) | PJM / IS / VV / PL
Czy można zbudować most między światami, w których mówi się różnymi językami – migowym, fonicznym, wizualnym? Spektakl pokazuje nieporozumienia, czułość, siłę gestu i komunikacji, która nie zawsze jest słyszalna – ale zawsze możliwa do poczucia.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: spektakl w PJM, IS i VV, z tłumaczeniem na PL
19.00–20.15 | Opowieść o dzielnej kobiecie, która się turbowała po świecie. Regina Salomea Pilsztynowa i jej memuar
Agnieszka Ayşen Kaim, Marta Maślanka, Emin Sarıçoğlu
Opowieść o tym, jak w dawnych czasach pewna młoda białogłowa swoje życie i karierę bierze we własne ręce, ma czelność pracować i zbijać fortunę niezależnie od męskich opinii na ten temat.
Spektakl jest częścią grantu „W ciągłym ruchu, rzecz o globalnej migracji”, dofinansowanego ze środków przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki II.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: pętla indukcyjna
21.00–22.30 | Les Amazones / Amazonki
Catherine Gaillard (Szwajcaria) | FR / PL
Co łączy królową starożytnych Amazonek ze współczesną lesbijką zaangażowaną w walkę o prawa mniejszości seksualnych? Opowiadaczka-aktywistka zaprasza na opowieść o wolności, solidarności i nadziei, ukazując siłę więzi między kobietami.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: pętla indukcyjna, tłumaczenie sceniczne
21.11 | piątek
10.00–11.00 | Na dywanie z piasku. Baśnie arabskie | 7+
Szymon Góralczyk, Bart Pałyga
Gdy siada się na piasku na pustyni, można poczuć jego ciepło i zobaczyć, jak wiele ma kolorów i odcieni. Kiedy nadchodzi noc, na niebie pojawia się morze gwiazd. Piękna to pora do słuchania baśni.
Sala Widowiskowa | bilety: 20 zł
dostępność: pętla indukcyjna
12.00–13.00 | Journey at Night / Podróż nocą | 14+
Sahand Sahebdivani (Iran/Niderlandy) | ENG
Spektakl opowiada o tym, jak to jest opuścić kraj, w którym się urodziłeś, i wszystkich, których poznałeś w swoim krótkim życiu. W tej historii Sahand przywołuje także baśnie opowiadane mu przez ojca – jedyną rzecz, którą mógł zabrać ze sobą z Iranu.
Spektakl jest częścią grantu „W ciągłym ruchu, rzecz o globalnej migracji”, dofinansowanego ze środków przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki II.
Sala Widowiskowa | bilety: 20 zł
dostępność: pętla indukcyjna
14.00–16.00 | Warsztaty: Building Images and Storybridges / Budowanie obrazów i pomostów pomiędzy opowieściami
Tom Van Mieghem (Belgia) | ENG
Podczas warsztatów będziemy eksplorować moc tworzenia słowem obrazów w wyobraźni każdego odbiorcy. Odkryjemy podobieństwa między historiami osobistymi a tradycyjnymi.
Sala warsztatowa | obowiązują zapisy
dostępność: PJM na życzenie
17.00–19.00 | Panel dyskusyjny: Czyją historię opowiadasz? Perspektywy her- i queerstoryczne
W rozmowie wezmą udział: Barbara Gołębiowska, dyrektorka Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, Katarzyna Nadana-Sokołowska (Archiwum Kobiet IBL PAN), Adriana Kapała (QueerMuzeum Warszawa/Centrum Archiwistyki Społecznej) oraz artystki festiwalu: Catherine Gaillard (Szwajcaria), Magda Lena Górska, Agnieszka Ayşen Kaim; prowadzenie: Magdalena Ulejczyk (dyrektorka Mazowieckiego Instytutu Kultury), Beata Frankowska | FR / PL / PJM
Sala Elektorska | bezpłatne wejściówki
dostępność: tłumaczenie na PJM
19.00–20.15 | Kalevala. W poszukiwaniu szczęścia
Szymon Góralczyk, Bart Pałyga
Kalevala to fiński epos pełen niesamowitych historii. Opowieść pełna magii i scen tak plastycznych, że inspirują muzyków, malarzy, pisarzy i opowiadaczy. Jej bohaterowie poszukują szczęścia i nie zawsze im się to udaje. Czasami trzeba próbować ponownie.
Patronat nad wydarzeniem objęła Ambasada Finlandii.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: pętla indukcyjna
21.00–22.40 | Elle et mon genre / Ona i moja płeć
Alberto García Sánchez (Hiszpania/Belgia/Niemcy) | FR / PL
Pewien aktor dostaje zlecenie przygotowania spektaklu o współczesnej kondycji kobiet. Nie bardzo może wejść w temat aż do czasu, gdy w dniu premiery budzi się w ciele swojej żony. Z tak odmienioną cielesną tożsamością wychodzi na scenę i zaczyna opowiadać.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: pętla indukcyjna, tłumaczenie sceniczne
22.11 | sobota
12.00–13.00 | Opowieści matek | 9+
Beata Frankowska, Małgorzata Patrzykont, Helena Matuszewska
Kiedy szukamy głosów matek w dawnych, rdzennych kulturach, to okazuje się, że mają one głęboki związek z Ziemią i siłami Natury – mała matka i Wielka Matka (w postaci Wody, Góry, Księżyca, Zwierząt, Roślin czy Przodkiń) to jedno.
Sala Widowiskowa | bilety: 20 zł
dostępność: pętla indukcyjna, PJM na życzenie
12.00–14.00 | Warsztaty, cz. 2: La parole en mouvement / Słowo w ruchu
Alberto García Sánchez (Hiszpania/Belgia/Niemcy) | FR / PL
Jak wplatać dialogi, żeby było wiadomo, kto mówi? Alberto podzieli się z nami cennymi ćwiczeniami i wskazówkami doświadczonego opowiadacza, reżysera i pedagoga.
Sala warsztatowa | obowiązują zapisy
dostępność: PJM na życzenie
14.00–16.00 | Pokaz rejestracji spektaklu Matki. Pieśń na czas wojny
W spektaklu dwadzieścia jeden kobiet z Ukrainy, Białorusi i Polski stanowczo przeciwstawia się siłom zagłady. Wykorzystują moc swoich głosów, aby nazwać to, czego nie da się wyrazić słowami.
Po projekcji w spotkaniu wezmą udział: reżyserka spektaklu Marta Górnicka oraz aktorki Valeriia Obodianska i Elena Zui-Voitekhovskaya; prowadzenie: Beata Frankowska | PL / PJM
Sala Widowiskowa | bezpłatne wejściówki
dostępność: pokaz filmu - pętla indukcyjna i napisy; spotkanie tłumaczone na PJM
16.00–17.00 | Siła różnorodności. Opowieści w gwarach i językach mniejszości
Występ finalistów konkursu zorganizowanego przez Instytut Różnorodności Językowej Rzeczypospolitej
Sala Elektorska | bezpłatne wejściówki
dostępność: PJM na życzenie
17.00–18.00 | O lásce a jiných kuchyňských záležitostech / O miłości i innych kuchennych sprawach
Michala Piskačová, Jan Piskač, Šimona i Juliána Piskačovy (Czechy) | CZ / PL
To jest jej historia, a to jest jego historia – obie są ze sobą nierozerwalnie związane, jedna wyrasta z drugiej. Jedna bez drugiej nie miałaby sensu. Posłuchajcie zatem historii, które są stare, ale nie przestarzałe.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: pętla indukcyjna
20.00–00.00 | Noc opowieści: Dwudziestka | PL / ENG / FR / PJM / VV / IS
Jakie opowieści zostały z nami po dwudziestu latach festiwalu? Gdzie szukamy inspiracji? Jedno jest pewne: podczas Nocy opowiadamy historie, które najbardziej kochamy.
Sala Widowiskowa | bilety: 50 zł
dostępność: pętla indukcyjna, tłumaczenie na PJM
23.11 | niedziela
12.00–13.00 | Huipil Fridy | 7+
Aneta Cruz-Kąciak, Roman Mendez
Spektakl inspirowany życiem i twórczością meksykańskiej malarki Fridy Kahlo. Prastare opowieści z różnych kultur Meksyku zabiorą nas do świata, w którym każdy huipil opowiada swoją historię.
Sala Widowiskowa | bilety: 20 zł
dostępność: pętla indukcyjna
15.00–16.00 | Międzynarodowa scena debiutów: Cassandra, czyli słuchaj młodych!
Winter de Cock (Belgia), Daan Arnauts (Niderlandy) | ENG
Winter de Cock, sięgając po obraz mitologicznej Dafne, opowie o mierzeniu się z opresją męskiego spojrzenia. Dzięki queerowej autofikcji Daana Arnautsa dyskretnie zajrzymy do świata gejowskiej sceny randkowej.
Sala Widowiskowa | bezpłatne wejściówki
dostępność: pętla indukcyjna
16.30–18.00 | Seminarium: Projekt Cassandra, czyli młodzi opowiadacze zaangażowani społecznie
prowadzenie: Agnieszka Ayşen Kaim | PL / ENG
Seminarium z udziałem uczestników projektu (opowiadaczy i mentorów) z Polski (Natalia Drąka, Wera Kątna, Dawid Pigut, Adam Markuszewski) i Belgii (Winter de Cock, Daan Arnauts, Tom Van Mieghem).
Sala Elektorska | bezpłatne wejściówki
dostępność: PJM na życzenie
18.00–19.00 | Księżycowa Kapela. Dziewczyna i inne ballady
Jarosław Kaczmarek, Nasta Niakrasava, Jonasz Hałas, Jakub Hałas
Koncert – poetycka surrealna muzyczna opowieść rozpisana na głosy, gitarę, akordeon guzikowy i trąbkę. Autorskie teksty splecione z utworami m.in. Leśmiana, e.e. cummingsa, Lorki, Mickiewicza.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: pętla indukcyjna
20.00–21.00 | The Book of Kings or the Book of Queens? / Księga Królewska czy Księga Królowych?
Sahand Sahebdivani (Iran/Niderlandy) | ENG
W nowej interpretacji „Szahname” Sahand przepowiada na nowo historie ze słynnej średniowiecznej, przedmuzułmańskiej „Księgi Królewskiej”, przyjmując perspektywę znanych perskich bohaterek epickich. Oddaje również pełnoprawny głos silnym kobietom z własnej rodziny.
Sala Widowiskowa | bilety: 30 zł
dostępność: pętla indukcyjna
LEGENDA
– tłumaczenie sceniczne
– napisy w języku polskim
– pętla indukcyjna
– tłumaczenie na polski język migowy
– tłumaczenie na PJM dostępne na życzenie
(zgłoszenia najpóźniej na 3 dni przed wydarzeniem: [email protected])
– wydarzenie w PJM
– wydarzenie w IS – International Sign (Międzynarodowy Migowy, czyli system znaków i gestów używany w komunikacji miedzy osobami z różnych krajów, które posługują się różnymi językami migowymi)
– wydarzenie w VV – Visual Vernacular (artystyczna forma opowiadania historii, polegająca na wykorzystaniu przestrzenno-wizualnego języka migowego, ekspresji twarzy, mimiki, gestów i ruchów ciała do tworzenia narracji)
Sprzedaż biletów od 20.10.2025 w kasie Mazowieckiego Instytutu Kultury lub online: www.mik.waw.pl/repertuar
Zadanie publiczne dofinansowano ze środków otrzymanych od m.st. Warszawy oraz z budżetu państwa – ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Autorka plakatu: Wiola Pierzgalska
