14 i 15 października o godz. 19.00 w Nowym Teatrze odbędą się pokazy "L’etang / Staw" Gisèle Vienne w ramach Festiwalu Nowa Europa. Inne spojrzenia. Spektakl na podstawie sztuki „Staw" Roberta Walsera pokazany zostanie w języku angielskim z polskimi i francuskimi napisami.
fot. Estelle Hanania
Przez długi czas niepublikowana sztuka Staw została napisana przez Roberta Walsera dla siostry Fanny, która ujawniła istnienie tekstu dopiero na krótko przed swoją śmiercią w 1972 roku. Jest to więc utwór prywatny, składający się z ośmiu scen z bardzo realistycznymi postaciami, dialogami i przestrzeniami.
Sercem tragedii jest udręczone dziecko, które czuje się odrzucone przez matkę i z całkowitej rozpaczy upozorowuje samobójstwo w stawie. Po powrocie do domu obawia się surowej kary, jednak zamiast tego nawiązuje z matką niepokojący, a zarazem miłosny dialog.
Porządek i reguły, ich respektowanie i przekraczanie - te elementy wydają się być głównym przedmiotem uwagi i źródłem inspiracji w dziełach Walsera. W spektaklu Gisèle Vienne wydaje się dzielić te same przyjemności i uznawać podobne reguły gry, co autor tekstu. Sztuka staje się światem nakładających się na siebie rytmów i linii czasowych, które czasami są ze sobą sprzeczne. Te wielowarstwowe manipulacje znaczeniem i czasem podważają pozorny porządek spektaklu, sugerując chaos, który w innym wypadku mógłby niepokoić.
L'Étang / Staw to dramat rodzinny, wyróżniający się na tle twórczości Roberta Walsera (1878-1956). To historia chłopca, który czuje się niekochany przez matkę i w chwili największej rozpaczy udaje, że popełnia samobójstwo, by doświadczyć jej miłości po raz ostatni. O jakich problemach opowiada ta historia? Co rozgrywa się między wierszami i na scenie? Jakie są różne poziomy języka – od narracji po słowa, sformułowane lub nie – które kształtują naszą percepcję, rozumienie i wymianę myśli? Te pytania, które od dawna leżą u podstaw twórczości Gisèle Vienne, urzeczywistniają się w tekście Roberta Walsera i strategii inscenizacyjnej. Adèle Haenel i Ruth Vega Fernandez wcielają się odpowiednio w jedną i dwie postaci, użyczając jednocześnie głosu pozostałym. Kilka poziomów postrzegania realności i czasowości, wewnętrzności i zewnętrzności, współistnieje ze sobą na scenie. Badając modele teatru i rodziny, Staw w sposób szczególny porusza kwestię wspólnej reprezentacji norm społecznych i tego, co widzimy, jednocześnie wstrząsając istotnymi aspektami rzeczywistości.
Gisèle Vienne jest francusko-austriacką artystką, choreografką i reżyserką. Po ukończeniu studiów filozoficznych studiowała lalkarstwo w Ecole Supérieure Nationale des Arts de la Marionnette. Regularnie współpracuje m.in. z pisarzem Dennisem Cooperem. W ciągu ostatnich 20 lat jej prace były prezentowane w Europie i regularnie wystawiane w Azji i Ameryce, m.in. I Apologize (2004), Kindertotenlieder (2007), Jerk (2008 (), This is how you will disappear (2010), LAST SPRING: A Prequel (2011), The Ventriloquists Convention (2015) we współpracy z Puppentheater Halle oraz Crowd (2017). W 2020 roku stworzyła wraz z Etienne Bideau-Rey czwartą wersję Showroomdummies w Rohm Theater Kyoto, pierwotnie powstałą w 2001 roku. Gisèle Vienne często wystawiała swoje fotografie w muzeach, m.in. w nowojorskim Whitney Museum, Centre Pompidou, Museo Nacional de Bellas Artes de Buenos Aires. Wraz z Dennisem Cooperem, Peterem Rehbergiem i Jonathanem Capdevielle wydała dwie książki: JERK / Through Their Tears oraz 40 PORTRAITS 2003-2008, we współpracy z Dennisem Cooperem i Pierre'em Dourthe w lutym 2012 roku. Jej prace zaowocowały różnymi publikacjami, a oryginalna muzyka z jej pokazów – kilkoma albumami. Jej najnowszy spektakl L'Etang / Staw oparty na sztuce Roberta Walsera Der Teich powstał w listopadzie 2020 roku w TNB w Rennes.
Adèle Haenel - francuska aktorka filmowa i teatralna. Laureatka dwóch Cezarów oraz nagród m.in. na festiwalach filmowych w Berlinie i Austrii. Feministka i ważna postać dla ruchu #metoo. Aktywna w walce o prawa osób LGBT+. W 2014 roku podczas odbierania nagrody na ceremonii wręczenia Cezarów dokonała publicznego coming outu ujawniając swój homoseksualizm. Zagrała m.in. w takich filmach jak „120 uderzeń serca" Robina Campillo, „Nieznajoma dziewczyna" braci Dardenne, „Królowa kasyna" Andre Techine czy nagrodzonym w Cannes filmie "Portret kobiety w ogniu" Celine Sciammy.
Koncepcja, reżyseria, scenografia, dramaturgia: Gisèle Vienne
Wykonanie: Adèle Haenel i Ruth Vega Fernandez
Światła: Yves Godin
Dźwięk: Adrien Michel
Muzyka: Stephen F. O'Malley
Muzyka oryginalna: Stephen F. O’Malley & François J. Bonnet
Produkcja: DACM / Company Gisèle Vienne
Koprodukcja: Nanterre-Amandiers CDN / Théâtre National de Bretagne / Maillon, Théâtre de Strasbourg – Scène européenne / Holland Festival, Amsterdam / Fonds Transfabrik – Fonds franco-allemand pour le spectacle
vivant / Centre Culturel André Malraux (Vandoeuvre-lès-Nancy) / Comédie de Genève / La Filature – Scène nationale de Mulhouse / Le Manège – Scène nationale de Reims / MC2 : Grenoble / Ruhrtriennale / Tandem Scène nationale / Kaserne Basel / International Summer Festival Kampnagel Hamburg / Festival d’Automne à Paris / Théâtre Garonne / CCN2 – Centre Chorégraphique national de Grenoble / BIT Teatergarasjen, Bergen / Black Box Teater, Oslo
With the support of CN D Centre national de la danse, La Colline – théâtre national and Théâtre Vidy-Lausanne
Czas trwania spektaklu: 1 godzina 25 minut
Bilety: 50/35 zł
fot. mat. teatru
Festiwal Nowa Europa. Inne spojrzenia
Wrzesień – grudzień 2021
Doris Uhlich „Habitat/Warszawa (pandemic version)” 17-18 września https://nowyteatr.org/pl/kalendarz/habitat
Gisèle Vienne „L'ETANG” 14-15 października
Florentina Holzinger „TANZ” 19-20 listopada
Cherish Menzo „Jezebel” 17-18 grudnia
Teatr nie trwa w jednej, stałej formie, ma raczej cechy czasownika – służy do nazwania czynności i stanów. Może właśnie dlatego kryzysy są dobre dla teatru, bo po rozpoznaniu impasu, podejmuje próby jego przekroczenia.
W tym roku Festiwal Nowa Europa chce stać się przestrzenią, w której jedyną zasadą jest brak zasad, a perspektywą – różnorodność. Próbujemy zmierzyć się ze spojrzeniem – z pozycją, z której się wypowiadamy, ze względu na którą coś wydaje nam się zastane, na zawsze określone.
Odmawiamy sobie prawa do stawiania jednoznacznych diagnoz, do formułowania znaczeń i oddajemy głos Artystkom. Ich różnorodne narracje to próba rozmycia wyraźnie postawionych granic i definicji dotyczących doświadczenia kobiecej tożsamości. Wierzymy, że wymiana spojrzeń, inna optyka i perspektywa pozwalają na prowadzenie rozmowy, na głębsze i bogatsze doświadczanie rzeczywistości.
Efemeryczności i festiwalizacji życia kulturalnego przeciwstawiamy festiwal w formule on going, trwający cały sezon. Zależy nam, żeby pokazy nie miały charakteru krótkotrwałego wydarzenia, ale stały się regularną praktyką spotkania z ważnymi twórcami teatru europejskiego i światowego.
Zapraszamy do wspólnego doświadczania, odkrywania i zderzania ze sobą różnorodnych, innych spojrzeń, do debat i sporów.
Karolina Ochab / Joanna Nuckowska / Piotr Gruszczyński / Olga Drygas
Festiwal Nowa Europa. Inne spojrzenia jest finansowany przez Miasto Stołeczne Warszawa.
Festiwalowi towarzyszy przegląd działań z dziedziny sztuk wizualnych, w których każda odsłona koresponduje z kolejnym spektaklem Nowej Europy. Kuratorem tych działań jest Michał Grzegorzek. Zmysłem przewodnim jest zapach. W ramach „Mój zapach jest zapachem kobiety” od września do grudnia pokażemy prace Ewy Partum, Agnieszki Brzeżańskiej, Rock AngelZ, Dominiki Olszowy.