Koncerty, przedstawienia, pokazy. Zarówno wielkie, jak i kameralne spotkania z żydowską kulturą, sztuką, tradycją w interpretacji polskich i międzynarodowych artystów z izraelską gwiazdą Yasmin Levy w finale. Dziewiętnasta edycja Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera odbędzie się w dniach 27 sierpnia – 4 września, w wielu miejscach stolicy.

fot. mat. organizatora

Choć Warszawa Singera to festiwal poświęcony kulturze, jego organizatorzy nie są obojętni na wydarzenia wokół i w tym roku postanowili zaprosić artystów z Ukrainy, a także artystów, którzy w swoich projektach wspierają naszych sąsiadów. – Warszawę Singera tworzymy razem! Nasza wspaniała publiczność, wspaniali artyści i instytucje, z którymi współpracujemy. I choć dla wielu osób początek 2022 był naznaczony smutnymi czy nawet tragicznymi wydarzeniami, gorąco wierzymy, że nasz festiwal będzie, choć niewielkim momentem wytchnienia i wzruszeń, a może i chwil radości – mówi Gołda Tencer, twórczyni festiwalu. 

W tym roku zgodnie z tradycją festiwalu dominować będą: muzyka i teatr – będą więc i duże koncerty plenerowe, koncerty kameralne i recitale oraz koncerty z cyklu Singer Jazz Festiwal. Nie zabraknie też premier teatralnych i pokazów znanych już sztuk, monodramów czy czytań performatywnych. Wśród stałych punktów programu znajdą się spotkania wokół literatury, muzyki i historii, pokazy filmów, a także wykłady, warsztaty, wystawy oraz spacery miejskie. 

MUZYKA: międzynarodowi artyści, różnorodne gatunki, premiery i standardy 

Po raz pierwszy na festiwalu zagości wspaniała izraelska wokalistka YASMIN LEVY, uważana jest za jedną z najciekawszych i najbardziej utalentowanych artystek world music. Do niej należał będzie finał 19. edycji Warszawy Singera, który odbędzie się w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. W wielkim koncercie towarzyszyć będzie artystce Yechiel Hasson (gitara), Jeno Lisztes (cymbały), Arad Emamgholi (daf), Anna Wandtke (skrzypce) oraz Gang Tango – zespół w składzie; Grzegorz Lalek (skrzypce), Piotr Kopietz (bandoneon), Mirosław Feldgebel (fortepian), w którym pierwsze skrzypce – choć na kontrabasie – gra Sebastian Wypych. 

W tym roku na Plac Defilad powróci Noc Klezmerów, którą artystycznie poprowadzi KOMMUNA LUX – Klezmer & Odessa Gangsta Folk z Ukrainy i, jak uprzedzają organizatorzy, będzie i głośno, i kolorowo. 

W tradycyjnym inauguracyjnym koncercie kantoralnym w Synagodze im. Małżonków Nożyków po raz pierwszy w Polsce – wystąpią wybitni kantorzy młodego pokolenia z Izraela Nachman Turgeman i Netanel Olivisky.

W tym roku poza wydarzeniami nawiązującymi do niezwykłego klimatu tego miejsca – ostatniej i jedynej z warszawskich synagog, które nie tylko przetrwały II wojnę światową, ale i działają do dziś – odbędą się także koncerty jazzowe i kameralne. Podczas otwarcia jazzowej odsłony festiwalu swój nowy projekt „KOPTYCUS” zaprezentuje skład Oleś Brothers & Dominik Strycharski. Tegoroczny koncert klasyczny „Webern, Wajnberg, Mahler – refleksje” zaprezentują Marcin Zdunik i Harmonium Duo, czyli Hubert Giziewski & Iwo Jedynecki. Trio BASTARDA w składzie Paweł Szamburski (klarnet), Tomasz Pokrzywiński (wiolonczela) oraz Michał Górczyński (klarnet kontrabasowy) zaprezentują mistyczne, żydowskie pieśni bez słów – chasydzkie Niguny.

Nina Stiller, Raphael Rogiński i Natalia Przybysz z premierowym koncertem, a także w repertuarze muzyki świata Trio Francesca Bruno oraz zjawiskowa aktorka i wokalistka Silvia Lorenzo z Włoch wystąpią w Teatrze Kwadrat. Na tej samej scenie zobaczymy kolejną muzyczną premierę – tanga hebrajskie zaprezentuje uwielbiany przez publiczność Marcin Masecki oraz, po raz pierwszy na festiwalu, wybitny muzyk Edgar Tsalikov z Niemiec.

Wyjątkowymi gośćmi tegorocznej edycji festiwalu, zaproszonymi przez Teatr Żydowski, będą również Frank London, słynny amerykański kompozytor i trębacz, laureat nagrody Grammy oraz Eleanor Reissa, amerykańska aktorka i piosenkarka wykonującą repertuar pieśni jidyszowych i żydowskich. Artyści zaprezentują specjalny program sięgający do tradycyjnych pieśni jidysz, do którego zaproszeni zostaną polscy, ukraińscy i europejscy muzycy klezmerscy na plenerowej scenie na Pl. Grzybowskim.  

Ale to nie wszystko. Na Scenie Letniej Teatru Żydowskiego koncertowo pojawią się m.in.: Olga Avigail Mieleszczuk i trio Kol Ishe z programem Żydowskie Pieśni Ukrainy – Shpil Mir A Dumke!, ukraińska artystka Natalia Utesheva Kasyanchyk w projekcie „Skarby muzyki klezmerskiej i chasydzki nigun – TYLKO TY”, a także TROI – Quartett z Austrii z opracowaniem muzycznym tekstów Rajzel Żychlinski, Anna Riveiro w repertuarze pieśni sefardyjskich, Adrianna Dorociak (aktorka Teatru Żydowskiego) prezentująca utwory z projektu „Leśman/Fantazje”, a także Genady Iskhakov. Gościem specjalnym XIX edycji festiwalu będzie legenda polskiej piosenki Sława Przybylska, przy fortepianie wybitny muzyk i kompozytor Janusz Tylman.

SŁOWO: teatr, warsztaty, wykłady, salony i, przede wszystkim, noblista… 

Na scenach Teatru Żydowskiego zobaczymy m.in.: spektakl muzyczny z oryginalnymi kompozycjami stworzonymi przez Hadriana Filipa Tabęckiego, z muzyką graną na żywo, czyli „Jentl” Izaaka Bashewisa Singera i Leah Napolin w reżyserii Roberta Talarczyka na podstawie opowiadania noblisty o tym samym tytule oraz kolejny spektakl czerpiący z literatury – „Planeta B” na motywach powieści „Szpital Przemienienia”, „Głos Pana” i korespondencji Stanisława Lema według scenariusza i w reżyserii Krzysztofa Popiołka „Balkon Gołdy” - „one-woman show” Ernestyny Haselnus-Winnickiej o żelaznej damie Izraela, premier Goldzie Meir. Będą też programy muzyczno-kabaretowe i inne projekty przygotowane przez aktorów Teatru Żydowskiego oraz jedna z najcieplej odbieranych imprez przygotowywanych co roku przez dyrektor festiwalu, Gołdę Tencer, czyli „W kuchni mamy Soni”.

Do programu Festiwalu powracają także Salon Literacki pod kierownictwem literackim Remigiusza Grzeli, cykl Klub Miłośników Kultury Żydowskiej oraz Mistrzowie Czytają, dzięki któremu mamy szansę posłuchać najlepszej prozy żydowskiej w wybitnych interpretacjach znanych aktorów. Na te literackie spotkania oraz wykłady, warsztaty i wystawy organizator zaprasza do Austriackiego Forum Kultury. 

Przez cały czas trwania festiwalu Centrum Kultury Jidysz i Uniwersytet Trzeciego Wieku zapraszają do siedziby przy Andersa 15 na spotkania z żydowską kulturą i sztuką tradycyjną podczas spotkań literackich, warsztatów kulinarnych i artystycznych, koncertów, a także na sesję naukową. 

WARSZAWA SINGERA… nie tylko w Warszawie 

Wydarzenia festiwalowe będą odbywać się w wielu miejscach, z którymi wiąże się życie i twórczość Icchoka Baszewisa Singera. Zanim noblista i patron festiwalu dotarł do Warszawy, a później zamieszkał w Nowym Jorku, na jego drodze były Biłgoraj, Leoncin i Radzymin. To tam wszystko się zaczęło – jego zainteresowanie literaturą i pierwsze próby pisarskie. Pamiętamy o tym i dlatego również w tym roku, jeszcze przed rozpoczęciem edycji warszawskiej, pierwsze nuty żydowskie wybrzmią właśnie tam – mówią organizatorzy. 

Organizatorem Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera jest Fundacja Shalom - shalom.org.pl

Projekt finansowany ze środków: Miasta Stołecznego Warszawy, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Ambasady Izraela w Polsce, Instytutu Włoskiego w Polsce

Partnerzy festiwalu:

Samorząd Województwa Mazowieckiego, Stowarzyszenie Autorów ZAIKS, Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich – Centrum Kultury Jidysz, Teatr Kwadrat im. Edwarda Dziewońskiego, Teatr Wielki-Opera Narodowa, Austriackie Forum Kultury, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma, Muzeum Getta Warszawskiego, Projekt Plac Defilad.