Na scenie legendarnego nowojorskiego La Mama Theater prezentuje spektakl „Han!” uczeń jednego z największych reformatorów teatru XX wieku Jerzego Grotowskiego - Thomas Richards. W związku z dużym zainteresowaniem pokaz sztuki przedłużono o tydzień.
fot. mat. Polish Cultural Institute New York
„W solowym spektaklu, w którym kobieta rozważa swoje pokoleniowe wspomnienia w odniesieniu do koreańskiego pojęcia han, połączenia smutku i nadziei, leżących u podstaw życia. Przedstawienie przygotował A Theatre No Theatre, następca Workcenter Jerzego Grotowskiego i Thomasa Richardsa” – zapowiadał wydarzenie „Broadway World”.
Ośrodek pracy praktycznej w Pontederze, założony w roku 1986 jako Workcenter of Jerzy Grotowski (Centro di Lavoro di Jerzy Grotowski), w roku 1996 przekształcono w Workcenter of Jerzy Grotowski and Thomas Richards. Jego dyrektorem artystycznym był właśnie reżyser „Han!”
„Byłem uczniem Jerzego Grotowskiego. Pracowałem z nim przez ostatnie 13 lat jego życia. Przekazał mi to, co nazywał wewnętrznym aspektem pracy. Moja twórczość zbudowana jest na metodzie Jerzego Grotowskiego. Mój ojciec był wspaniałym reżyserem teatralnym, pierwszym czarnoskórym wystawiającym na Broadwayu, ale największy wpływ wywarł na mnie mój nauczyciel Jerzy Grotowski” - zapewniał PAP po niedzielnym przedstawieniu Richards.
Wyjaśnił, że spektakl o kobiecie, usiłującej zrozumieć ojca, nawiązuje do koreańskiego konceptu „han”. Jest to zarazem koncept uniwersalny. Jak przyznał reżyser, bardzo trudno go zwerbalizować.
„Z jednej strony to rodzaj cierpienia nawiedzającego istotę ludzką. Powodują to codzienne problemy, czy kryzysy, może też odniesienia kulturowe, których musimy doświadczać bo jesteśmy urodzeni w pewnych okolicznościach i z tych powodów bardzo cierpimy. Z drugiej strony może się to odnosić do cierpienia wszystkich ludzi zrodzonego z samotności” – ocenił Richards.
Jak dodał, po każdym spektaklu także ludzie w ogóle nie zaznajomieni z kulturą koreańską przyznają jak uniwersalne jest przesłanie „Han!”
W przedstawieniu występuje Hyun Ju Baek. Wykonuje m.in. starożytny taniec, śpiewa, porusza się w świecie starożytnych mitów, a także trzech pokoleń kobiet: zmarłej babci, przeszłości matki i jej własnego życia. Obrazuje związki między cierpieniem, poświęceniem i przeznaczeniem.
Jak powiedział PAP Tomek Smolarski, kurator sztuk performatywnych Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku, który jest jednym z prezenterów „Han!”, jego instytucja wespół z La Mama Theater zorganizowała panel dyskusyjny na temat Jerzego Grotowskiego oraz jego wpływu na technikę teatralna, którą posługuje się Richards. Wystąpili w nim m.in. Richard Schechner, Dominika Laster i Kris Salata.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski