To nie będzie łatwa rozmowa. 12. edycja festiwalu Literacki Sopot, poświęconego literaturze i kulturze niemieckiej, odbędzie się w dniach 17-20 sierpnia w Sopocie.
fot. mat. organizatora
Willa Jünckego, siedziba Goyki 3 Art Inkubatora, organizatora Festiwalu i Park na Goyki staną się festiwalowym centrum. Oprócz spotkań Nogaś w Parku, pokazów filmów, Sztuki na Literackim, odbędą się tam także audycje Ptasiego Radia, warsztaty, Literacki dla Dzieci, gra miejska, dyżury tłumaczek i tłumaczy, śniadanie na trawie. W pozostałych lokalizacjach festiwalowych w Sopocie odbędą się spotkania, debaty, targi książki, wydarzenie teatralne.
– Tegoroczna, dwunasta edycja festiwalu Literacki Sopot stała się dla nas prawdziwym wyzwaniem – wyjaśnia Joanna Cichocka-Gula, dyrektorka festiwalu i Goyki 3 Art Inkubatora. – Jak bowiem odnieść się do trudnych, naznaczonych okrucieństwem II wojny światowej, relacji pomiędzy Polakami i Niemcami? Jak uniknąć patosu czy żalu, jak wreszcie „przeczytać” współczesne Niemcy? Kiedy w polskiej przestrzeni publicznej zaczęło się pojawiać coraz więcej przepełnionych nienawiścią i nawołujących do rozliczeń komunikatów polskich polityków, zrozumiałyśmy, że niemiecka edycja jest potrzebna, aby wznieść się ponad i w spokoju porozmawiać. Skomplikowana historia naszego sąsiedztwa do dziś budzi wiele emocji i kontrowersji. Liczymy jednak na to, że dobra literatura pomoże spojrzeć na polsko-niemieckie relacje z większym dystansem i zrozumieniem – dodaje Cichocka.
Zsuzsa Bánk, Erica Fisher, Ulrich Hub, Harald Jähner, Arne Jysch, Jovana Reisinger, Antje Rávik Strubel to niemieccy goście i gościnie, którzy przyjadą do Sopotu. Z kolei Nina Wähä, szwedzka autorka, zapowie przyszłoroczną edycję festiwalu Literacki Sopot, poświęconą regionowi bałtyckiemu.
Spotkania autorskie odbędą się także ze znakomitymi polskimi pisarzami i pisarkami, m.in. tegoroczną laureatką Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego Anną Goc w nowym paśmie „My”, rozmowie społeczności, wspólnocie pojedynczych jednostek umieszczonych w konkretnych granicach. W tym paśmie odbędą się także spotkania z Szymonem Opryszkiem, Mikołajem Grynbergiem i Katarzyną Michalczak. Krzysztof Varga, Dyba i Adam Lachowie, Włodzimierz Nowak i Barbara Piórkowska to z kolei goście i gościnie również nowego pasma „Powroty”, czyli rozmowach z autorami i autorkami książek wydanych jakiś czas temu, a do których warto wrócić. Z kolei o swoich debiutach opowiedzą Małgorzata Żarów, Dawid Iwaniec, Natalia Szostak i Aleksandra Tarnowska.
Debaty, wpisujące się we współczesny dyskurs społeczno-polityczny, to ważny element programu każdej edycji Festiwalu. Nie inaczej jest i w tym roku. O skomplikowanej historii sąsiedztwa polsko-niemieckiego z Anną Dudzińską porozmawiają Robert Traba, Kornelia Ćwiklak i Susann Worschech. O rasizmie i antysemityzmie w Polsce i w Niemczech - Michał Bilewicz, Agnieszka Jabłońska i Andreas Zick w debacie prowadzonej przez Monikę Płatek. O sąsiedztwie znaczeń i wspólnocie języków czeskiego, ukraińskiego, niemieckiego i polskiego będą rozmawiać z Dagny Kurdwanowską tłumaczki: Katarzyna Kotyńska, Martyna Lemańczyk i Małgorzata Łukasiewicz. A o historii, jaką kryją w sobie przedmioty debatować będą w moderowanej przez Beatę Maciejewską dyskusji: Karolina Ćwiek-Rogalska, Dariusz Brzostka i Stefan Chwin.
Tradycyjne pasmo prowadzone przez Michała Nogasia tym razem nie na plaży, a w pięknym parku na Goyki. Organizatorki zapewniają, że miłośnicy i miłośniczki naturalnej scenografii będą zadowolone z nowej lokalizacji. Spotkania w każdy festiwalowy dzień o godz. 15.00 w kolejności z: Filipem Springerem, Magdaleną Parys, Ishbel Szatrawską i Edwardem Pasewiczem.
Z uwagi na festiwal Literacki Sopot zostały wydane premierowo książki:
– Zsuzsa Bánk „Śmierć przychodzi nawet latem” (tłum. Elżbieta Kalinowska), Wydawnictwo Czarne
– Harald Jähner „Rausz. Niemcy między wojnami " (tłum. Monika Kilis), Wydawnictwo Poznańskie
– Antje Rávik Strubel "W lasach ludzkiego serca" (tłum. Agata Teperek), Wydawnictwo Pauza
– Jovana Reisinger „Czempionki” (tłum. Zofia Sucharska), Wydawnictwo Marpress
– Ishbel Szatrawska przedpremierowo „Toń”, Wydawnictwo Cyranka
– Nina Wähä „Babetta" (tłum. Justyna Kwiatkowska), Wydawnictwo Poznańskie
oraz wznowienie „Białej Riki. Żeliwne ptaki” Magdaleny Parys, Wydawnictwo Świat Książki.
fot. Bogna Kociumbas/mat. organizatora
Powyższe pozycje i wiele innych będzie można kupić na Targach Książki zlokalizowanych na placu Przyjaciół Sopotu.
Oprócz książek będzie można również nabyć festiwalowe gadżety m.in. torby, kocotorby, magnesy i świece. Pamiątki będzie można kupić online - na stronie: www.goyki3.pl oraz stacjonarnie na Targach Książki.
Ważnym punktem programu jest dla Goyki 3 Art Inkubatora, organizatora Festiwalu, premiera słuchowiska „Głosy szumiącego potoku", będącego opowieścią o międzywojennym Sopocie, inspirowaną losami mieszkańców willi Jünckego, która jest siedzibą Goyki 3. Fryderyk Wilhelm Jüncke, importer win i kolekcjoner sztuki nie doczekał się końca prac budowlanych, zmarł w ich trakcie, a trzypiętrową rezydencję z należącymi do kompleksu wozownią, parkiem, oranżerią i winiarnią odziedziczyła jego żona. Historia willi jest pełna zwrotów akcji (były tu i rezydencja konsula Danii Haralda Kocha, i komórka NSDAP, i mieszkania komunalne), tajemniczych i tragicznych śmierci. O nich wszystkich opowie słuchowisko inspirowane historią willi w reżyserii Piotra Skotnickiego, w którym główną rolę gra Karolina Gruszka. Spotkanie z reżyserem poprowadzi Joanna Cichocka-Gula.
Na tarasie zabytkowej willi nadawać będą codziennie, w kolejności festiwalowych dni: Zuzanna Kowalczyk („Magazyn Pismo”) i Natalia Prüfer („Buch, czyli książka”), Michał Nogaś („Gazeta Wyborcza”), Łukasz Wojtusik („Alfabet Wojtusika”) i Weronika Wawrzkowicz („Radio Nowy Świat”). W programie Ptasiego Radia rozmowy o literaturze, czytania fragmentów utworów literackich, dużo dobrej muzyki i nie tylko! Audycji można będzie słuchać na żywo na tarasie, na www.literackisopot.pl oraz jako podcasty na Spotify Goyki 3 on air.
W Goyki 3 Art Inkubatorze odbędą się również pokazy filmów wyselekcjonowanych przez Ewę Fiuk, warsztaty z Aleksandrą Zbroją, prezentacja i warsztaty Colonial Neighbours - SAVVY Contemporary, Berlin, a także prezentacja „Pogorzeliska” (2020) - fotografii Alicji Karskiej i Aleksandry Went. Wydarzeniami towarzyszącymi będą także dyżury tłumaczy i tłumaczek czy pokaz wideo Krystyny Piotrowskiej „Lekcja polskiego” (2007).
W Parku na Goyki w oparciu o baśnie Braci Grimm odbędzie się z kolei cykl warsztatów dla rodzin z dziećmi, a także gra miejska. Na miłośników i miłośniczki prozy Tomasza Słomczyńskiego czeka spacer z autorem „Sopotów”.
Po raz czwarty w programie festiwalowym wydzielona została #GodzinaCzytania, czyli pasmo stworzone przez Koalicję Letnich Festiwali Literackich, której Literacki Sopot jest pomysłodawcą. To czas na zanurzenie się w lekturze między spotkaniami autorskimi, debatami, czy innymi aktywnościami festiwalowymi. To chwila sam na sam z książką, odrobinę relaksu oraz odpoczynku od zgiełku miasta i codziennych obowiązków.
Wstęp wolny na wszystkie wydarzenia (oprócz warsztatów z Aleksandrą Zbroją). Spotkania i debaty będą tłumaczone na polski język migowy. Zapis audio i video spotkań autorskich i debat będzie dostępny od 4 września 2023 roku na anchor.fm/goyki3 i yt.com/goyki3
Organizatorzy: Goyki 3 Art Inkubator, Miasto Sopot
Partnerzy strategiczni edycji 2023: Instytut Goethego, Parlament Europejski, Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej.
***
W 2020 roku Festiwal Literacki Sopot zwyciężył w Sopocie w plebiscycie „Supermiasta” Gazety Wyborczej, jako najważniejsze osiągnięcie ostatnich 30 lat; siódma edycja festiwalu została uznana „Wydarzeniem Roku 2018" w plebiscycie Pomorskich Sztormów Gazety Wyborczej Trójmiasto, w 2016 roku głosami słuchaczy plebiscytu „Radiowego Domu Kultury” Programu Trzeciego Polskiego Radia Festiwal wygrał w kategorii „Wydarzenie”, w 2012 roku był zwycięzcą plebiscytu na Kulturalny Sztorm Roku 2012 organizowanego przez „Gazetę Wyborczą” Trójmiasto. W 2019 roku organizatorzy Festiwalu Literacki Sopot doprowadzili do powołania #KoalicjaLetnichFestiwaliLiterackich. Również w 2019 roku Literacki Sopot otrzymał znak jakości EFFE Label przyznawany przez sieć europejskich festiwali EFFE. To symbol przynależności do grupy wyjątkowych i innowacyjnych wydarzeń kulturalnych na mapie Europy.