30 czerwca 2024 roku zmarła Liliana Kowalska, solistka baletu Opery Bałtyckiej w Gdańsku, Teatru Wielkiego w Łodzi, wieloletni kierownik baletu i nieoceniony pedagog, dyrektor artystyczny i dyrektor zespołu baletowego Teatru Wielkiego im. S. Moniuszki w Poznaniu. Artystkę żegna Teatr Wielki w Poznaniu.
fot. Robert Frąckowiak
Artystka urodzona w Poznaniu (24.03.1946). Młode lata spędziła na Wybrzeżu i tam, jako uczennica drugiej klasy szkoły podstawowej, za namową mamy, uczęszczała na zajęcia z tańca, które, jak wspominała w wywiadzie podsumowującym karierę, ograniczały się do nauki oberków, polek i krakowiaków. To właśnie instruktorka prowadząca zajęcia dostrzegła w małej Lilianie talent i poradziła szkołę baletową. Już jako jej uczennica Liliana Kowalska debiutowała w „Dziadku do orzechów”, potem przyszła Odylia w „Jeziorze łabędzim” oraz Julia w „Romeo i Julii”.
Po zakończeniu szkoły Lilianna Kowalska związała się na cztery lata z Operą Bałtycką (1965-1969), gdzie występowała m.in. w „Jeziorze łabędzim”, „Panu Twardowskim”, „Dziadku do orzechów” oraz wieczorach baletowych. Po Gdańsku przyszedł czas na Bydgoszcz (1969-1971), gdzie spędziła dwa sezony, a następnie otrzymała angaż do Teatru Wielkiego w Łodzi (1971-1989). Na tej scenie odniosła wiele sukcesów, zarówno jako I solistka, jak i od roku 1983 kierownik zespołu baletowego. Kierowanie zespołem łączyła z pracą pedagogiczną w Łódzkiej Szkole Baletowej. Scenariusz powtórzył się w Poznaniu. Tu zaczęła najpierw pracę w POSB (1988) jako dyrektor artystyczny, a następnie objęła stanowisko dyrektora zespołu baletowego Teatru Wielkiego (1995-2009). Jako tancerka występowała na scenach całej Europy. Jej dorobek artystyczny obejmował aż 33 partie, w tym cenione przez nią samą: Odettę-Odylię, Klarę, Julię, Giselle, Sylfidę i Lisę, a także rolę Matki w „Zielonym stole” oraz „Stabat Mater” i Kobiety w „Głosie kobiecym”.
Chętnie dzieliła się swoim doświadczeniem i wiedzą z młodymi adeptami tańca. Prowadziła warsztaty metodyczne dla nauczycieli szkól baletowych oraz wielokrotnie była jurorem na konkursach tańca. Zajmowała się rekonstrukcją klasycznych tytułów baletowych, które znała doskonale jako ich wykonawczyni, wśród nich były „Szeherezada", „Giselle" i „Jezioro łabędzie". Na poznańską scenę przeniosła balet Antala Fodora „Próba”, który przygotowywała jako asystentka choreografa w Łodzi.
W Poznaniu wraz z zespołem przygotowała 99 premier, zarówno baletowych, jak i operowych. Były wśród nich klasyczne tytuły, jak „Jezioro łabędzie”, „Romeo i Julia”, „Dziadek do orzechów”, „Don Kichot” i „Coppelia”, jak i wieczory baletowe składające się z prac wiodących choreografów współczesnych. Kształtując repertuar Liliana Kowalska nie zapominała o twórcach, którzy nadali Baletowi Teatru Wielkiego charakterystyczny idiom, jak Conrad Drzewiecki, Henryk Konwiński, Emil Wesołowski, Ewa Wycichowska. Sama przygotowała przekaz choreograficzny wspaniałych klasycznych tytułów: „Jezioro łabędzie” (II i IV akt), „Giselle”, „Don Kichot”, „Sylfidy” oraz do spektaklu „Hommage áNiżyński”. W rozmowie ze Stefanem Drajewskim powiedziała: „W życiu zawodowym czuję się człowiekiem absolutnie spełnionym”. Taką Ją zapamiętamy.
Liliana Kowalska zmarła 30 czerwca 2024 roku. Pogrzeb Artystki odbędzie się na poznańskim Miłostowie w piątek, 5 lipca, o godz. 10:40.
Występ Baletu Teatru Wielkiego w Poznaniu podczas Międzynarodowego Festiwalu Tańca im. Olgi Sawickiej w Lądku-Zdroju w dniu 9 lipca będzie dedykowany pamięci Liliany Kowalskiej. Podczas wieczoru publiczność zobaczy „Blind Words” Martynasa Rimeikisa, „Take Me With You” Roberta Bondary oraz cztery debiutanckie choreografie stworzone przez tancerki i tancerzy Baletu Teatru: Lucię Andres Garbas, Annę Gumną, Sergia Chinniciego, Manuela Sancheza Cirbiana. Występ rozpocznie się minutą ciszy.
© Zdjęcie Liliany Kowalskiej autorstwa Roberta Frąckowiaka, dzięki uprzejmości Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej w Poznaniu.