Teatr Polskiego Radia i Teatr Żydowski, z okazji osiemdziesiątej pierwszej rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim, przygotowały drugie wspólne słuchowisko, które zostanie wyemitowane w radiowej Jedynce 20 kwietnia tuż po godz. 21.00. Będzie to „Zdążyć przed Panem Bogiem" na podstawie książki Hanny Krall w radiowej adaptacji i reżyserii Waldemara Modestowicza.
fot. mat. Teatru Polskiego Radia
Trzy dni po wyjściu z getta Marek Edelman, zastępca komendanta, złożył raport o powstaniu: Przez dwadzieścia dni można było zabić więcej Niemców i więcej ocalić swoich. Ale nie byliśmy należycie wyszkoleni i nie umieliśmy prowadzić walki.
Nie mówił tak, jak należało mówić, z nienawiścią, patosem, krzykiem. Jedyny, który przeżył nie nadawał się na bohatera. Zrozumiał to i zamilkł. Milczał przez trzydzieści lat. Hanna Krall zaprzyjaźniła się z Edelmanem i namówiła go do rozmów o powstaniu w getcie. Te rozmowy stały się osią niezwykłego reportażu „Zdążyć prze Panem Bogiem”, w którym Marek Edelman opowiada o swoich przyjaciołach i bliskich. Zginęli oni w czasie Wielkiej Akcji Deportacyjnej w getcie, kiedy w ciągu ośmiu tygodni wywieziono do Treblinki i zagazowano 400.000 Żydów z Warszawy. Marek Edelman stał w bramie szpitala przy Umschlagplatzu i był świadkiem tej zbrodni. W kwietniu 1943 r. został zastępcą komendanta Żydowskiej Organizacji Bojowej i walczył w beznadziejnym zrywie powstańczym w getcie.
Jak wspominał, widział w czasie okupacji na Żelaznej w Warszawie zbiegowisko. Ludzie tłoczyli się dookoła drewnianej beczki, na której stał Żyd. Był stary, niski i miał długą brodę. Przy nim stało dwóch niemieckich oficerów, którzy krawieckimi nożycami obcinali po kawałku jego brodę, śmiejąc się do rozpuku. Tłum też się śmiał. Nie czuło się grozy. Z Żydem nic strasznego się nie działo. Tyle że można go było na tej beczce bezkarnie postawić. Najważniejsze nie dać się wepchnąć na beczkę. Nigdy przez nikogo.
Reżyser zaprosił do współpracy, nieobecnego w Teatrze Polskiego Radia od ośmiu lat, Grzegorza Damięckiego oraz Małgorzatę Trybalską z Teatru Żydowskiego, dla której jest to radiowy debiut. Role młodych powstańców zagrali studenci trzeciego roku aktorstwa Akademii Teatralnej w Warszawie, uczestnicy fakultetu „Teatr radiowy”. - To ważne, że młodzi ludzie mierzą się z tak dramatyczną historią – mówi reżyser Waldemar Modestowicz.
Muzyka: Piotr Moss, realizacja akustyczna: Maciej Kubera, kierownictwo produkcji: Beata Jankowska.
W rolach głównych w słuchowisku Radio-Teater wystąpili:
Grzegorz Damięcki - Edelman
Małgorzata Trybalska - Krall
W pozostałych rolach:
Jędrzej Hycnar - Marek
Adrianna Kieś - Pola Lifszyc
Maria Kresa - Celina
Mikołaj Łukasiewicz - Anielewicz
Kacper Męcka - Stasie i chłopak
Tomasz Obiński - Zygmunt i Krzaczek
Wojciech Melzer - Wilner
Agnieszka Rajda - Estera i Frania
Maksymilian Cichy - Dawid i lekarz
Julia Banasiewicz - Ida i Doda
Maja Kalbarczyk - Tosia i Ania
Stanisław Kawecki - Antek i Adam
Karol Osentowski - Blum